“Đuối lý” việc phân vốn chương trình mục tiêu quốc gia 2012

Thứ ba - 20/03/2012 21:46

Buổi làm việc chiều 20/3, UB Thường vụ QH cho ý kiến về phương án phân bổ vốn ngân sách TƯ cho các chương trình mục tiêu quốc gia năm 2012. Phương án đề xuất của Chính phủ bị “chỉnh” là thiếu cơ sở pháp lý, nguy cơ gây lãng phí ngân sách.

Hiện có 16 chương trình mục tiêu quốc gia đang được triển khai.
Cơ quan thẩm tra – UB Tài chính ngân sách nêu lý do “phê” phương án do Bộ KH-ĐT trình bày là, việc Chính phủ chưa xác định được mục tiêu, nhiệm vụ, thời gian thực hiện và các nguồn lực cụ thể cho từng dự án thành phần của từng chương trình giai đoạn 2011 - 2015 mà đã đề xuất phân bổ nguồn vốn ngân sách TƯ cho các chương trình năm 2012 là thiếu cơ sở pháp lý, có thể gây lãng phí cho ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, do nguồn vốn huy động ngoài ngân sách TƯ chiếm tới 62% tổng nguồn vốn thực hiện cho giai đoạn 2011 – 2015 nên việc chỉ đề nghị phân bổ vốn ngân sách Trung ương để thực hiện các chương trình năm 2012 trong khi chưa xác định được các nguồn lực khác sẽ ảnh hưởng lớn đến tính khả thi, tiến độ và hiệu quả của các chương trình này.
Nhiều ý kiến trong thường trực UB tài chính ngân sách (8/18 thành viên) đề nghị UB Thường vụ Quốc hội chưa xem xét việc phân bổ vốn cho các chương trình trong năm 2012 do chưa đủ căn cứ để phân bổ, đồng thời yêu cầu Chính phủ làm rõ trách nhiệm của các Bộ quản lý các chương trình đã làm chậm tiến độ phê duyệt.
Tuy nhiên, 10 thành viên khác dự cuộc họp thẩm tra phương án đề xuất của Chính phủ lại cho rằng nếu phân bổ vốn ngân sách TƯ cho các chương trình mục tiêu quốc gia quá chậm trễ sẽ làm ảnh hưởng đến tất cả các chương trình, kể cả các chương trình đã đủ điều kiện thực hiện, cơ quan thẩm tra cũng đã đề xuất phương án cụ thể.
Nhóm ý kiến này đề nghị UB Thường vụ cho phép tạm thời phân bổ 80% vốn ngân sách TƯ năm 2012 cho các chương trình đã thực hiện rà soát, hoàn thiện hồ sơ và được Bộ KH-ĐT thẩm định, Thủ tướng có quyết định phê duyệt. Các chương trình chưa hoàn thiện hồ sơ thì được đề xuất tạm thời phân bổ 50% vốn.
Đối với số kinh phí 2.239 tỷ đồng từ nguồn kinh phí sự nghiệp dự kiến bố trí thực hiện nhiệm vụ của Chương trình 135 chưa được Bộ Tài chính thông báo do chưa có quyết định phê duyệt nội dung cụ thể chương trình, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị tạm thời phân bổ theo mức 50% để bảo đảm sự thống nhất trong phương án chung của Chính phủ.
Bàn về kếhoạch bốtrí vốn và danh mục dự án, công trình sửdụng vốn trái phiếu Chính phủgiai đoạn 2011 – 2015, UB Tài chính ngân sách cho rằng, báo cáo của Chính phủ chưa giải quyết hết được các yêu cầu của Quốc hội như: chưa rà soát kỹ để loại bỏ các công trình, dự án không nằm trong danh mục nghị quyết của Quốc hội; chưa làm rõ các công trình, dự án không đưa vào chương trình trái phiếu Chính phủ và phương án xử lý hậu quả sau cắt, giảm.

Nhiều công trình, dự án trọng điểm đang thi công cầm chừng do thiếu vốn.
Báo cáo thẩm tra của cơ quan này nêu rõ: “Một số bộ, ngành và địa phương chưa thực sự cương quyết thực hiện việc rà soát, cắt, giảm, giãn, hoãn, chuyển đổi hình thức đầu tư các công trình, dự án đã có trong danh mục vốn trái phiếu theo Chỉ thị của Thủ tướng”.
Qua giám sát, cơ quan thẩm tra đánh giá việc ưu tiên bố trí cho các công trình, dự án có khối lượng hoàn thành, đưa vào sử dụng trước ngày 31/12/2011 và các dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2012 còn thiếu kiểm soát. Điều này đã dẫn đến các địa phương chỉ đạo thi công vượt khối lượng khá lớn so với số vốn được phê duyệt, không bám sát vào kế hoạch vốn được phê duyệt hàng năm để phân kỳ đầu tư, gây ra nợ khối lượng xây dựng cơ bản lớn ở nhiều địa phương, gây khó khăn cho các nhà thầu, tạo gánh nặng nợ rất lớn cho ngân sách.
Về vấn đề kiểm soát cắt giảm các dự án, năm 2011,UB Thường vụ Quốc hội chỉ cho phép bổ sung 40 dự án mới vào danh mục. Song, theo báo cáo của Chính phủ, đã có tới “333 dự án được khởi công mới sai đối tượng, không thuộc danh mục sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ”.
UB Tài chính ngân sách thống nhất quan điểm không bổ sung mới các công trình, dự án nằm ngoài danh mục đã được Quốc hội cho phép. Dù, một số bộ, ngành, địa phương vẫn đề nghị được bố trí vốn cho một số dự án ngoài danh mục. Theo báo cáo của Bộ KH-ĐT, do thiếu vốn nên nhiều dự án trọng điểm phải giãn, hoãn tiến độ thực hiện hoặc bố trí đủ vốn để thi công đến điểm dừng kỹ thuật.
Nguồn vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2012 – 2015 cũng chỉ đáp ứng được 47,1% nhu cầu các bộ, ngành, địa phương đề nghị. Dù vậy, cơ quan thẩm tra vẫn bảo lưu quan điểm chỉ phân bổ 180.000 tỷ đồng cho cả giai đoạn này, không sử dụng vượt trần vốn cho giai đoạn 2011 - 2015 là 225.000 tỷ đồng để bảo đảm an ninh tài chính quốc gia và ổn định kinh tế vĩ mô.

Theo: dantri.com.vn