Khép lại niên vụ mía 2012-2013: “Đắng” ngành ngọt

 

Năng suất tăng, doanh nghiệp vẫn lao đao 

 

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, vụ sản xuất mía đường 2012-2013 tiếp tục phát triển với mức tăng trưởng khá. Diện tích mía cả nước (gồm 25 tỉnh có nhà máy đường) tăng 5,2%; năng suất mía tăng 3,5% so với vụ trước; sản lượng mía đạt 19,04 triệu tấn và đã sản xuất được 1.530.000 tấn đường. Các nhà máy sản xuất nhiều chủng loại đường gồm đường tinh luyện (chiếm gần 50% sản lượng) đường trắng và đường vàng tinh khiết. Chất lượng các loại đường không ngừng được cải thiện, đạt tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế, đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và sản xuất trong nước. Tính từ đầu vụ, từ ngày 15-8-2012 đến ngày 15-7-2013, tổng lượng đường các nhà máy bán ra là 1.269.500 tấn, tăng so với cùng kỳ của năm trước 58.000 tấn. Trong đó xuất khẩu khoảng 200.000 tấn. Mức tiêu thụ bình quân trong 11 tháng khoảng 100.000 tấn đường/tháng, tương đương như niên vụ trước.

 

Nhìn chung năng suất và chất lượng mía tuy có được cải thiện nhưng vẫn còn chậm, dẫn đến năng lực cạnh tranh của ngành đường còn kém. Cụ thể, hiện nay năng suất đường bình quân của Việt Nam mới ở mức 5,5 đến 5,8 tấn/ha chỉ hơn ½  so với năng suất đường bình quân của thế giới. 

 

Với giá mua mía gần tương đương vụ trước, do thừa đường nên giá bán đường niên vụ 2012 -2013 thấp hơn vụ trước từ 1.500 - 2.000 đ/kg, có những giai đoạn nhiều nhà máy đường đã bị lỗ. Đặc biệt là từ tháng 1 đến tháng 3-2013, giá đường khu vực miền Nam và miền Trung giảm mạnh do lượng đường dư cục bộ lớn và áp lực trả tiền mía cho dân. 

 

Bộ NN&PTNT đã dự báo, trong điều kiện nguồn cung đường thế giới đang ở trong tình trạng dư thừa, giá thành sản xuất đường trong nước ở mức cao, việc phải xuất khẩu do lượng đường sản xuất ra cao hơn nhu cầu tiêu dùng trong nước sẽ là một áp lực rất lớn của ngành đường. Để phát triển ổn định, các nhà máy đường cần phải phối hợp với nhau trong việc điều tiết sản xuất, tạo ra số lượng sản phẩm phù hợp theo khả năng tiêu thụ của thị trường. Nếu không có giải pháp xuất khẩu hết lượng đường thừa thì giá đường trong nước vụ tới sẽ tiếp tục sụt giảm, các nhà máy đường sẽ bị thua lỗ và nông dân trồng mía cũng sẽ gặp khó khăn. 

 

Bộ NN&PTNT cũng cho rằng: Cần phải tăng cường công tác chống buôn lậu đường, hạn chế tối đa ảnh hưởng của đường lậu đến nguồn cung đường trong nước. Phía Hiệp hội mía đường Việt Nam cũng cho rằng, cần bổ sung quy định của Bộ Tài chính trong việc lập hóa đơn, kiểm tra hóa đơn...để tránh tình trạng quay vòng hóa đơn, việc các đối tuợng buôn lậu thành lập các công ty ở nhiều nơi để thực hiện mua bán lòng vòng nhằm hợp thức hóa đường lậu.

 

Việc chống buôn lậu đường luôn là vấn đề phải quan tâm, đây là chức năng và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, song cũng rất cần sự quan tâm chung tay phối hợp của Hiệp hội Mía đường và các nhà máy đường.

 

 

Công đoạn cân đường

ảnh: Minh Hạnh

 

Đa dạng hóa sản phẩm đường, mở hướng cho tương lai

 

Trước những khó khăn của ngành mía đường Việt Nam đang gặp phải, ông Nguyễn Văn Lộc, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần đường Biên Hòa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Mía Đường Việt Nam cho rằng: Liên tục 3 vụ mía đường thừa cung (từ 2010 đến 2013) và vụ 2013-2014 tới sẽ tiếp tục thừa cung, tồn kho tăng cao, cùng với áp lực đường nhập lậu từ Thái Lan, Lào, Campuchia, sẽ khiến giá đường trong nước không thể tăng cao lên được. Trong khi đó giá mía của nông dân vẫn cần được bảo vệ ở mức hợp lý để đảm bảo thu nhập cho nông dân. 

 

Trên cơ sở đó ông Lộc cũng chỉ rõ: Đa dạng hóa sản phẩm là hướng đi tất yếu phải thực hiện nếu các doanh nghiệp đường muốn duy trì sự tồn tại trong điều kiện đối mặt với những thách thức của ngành trong những năm tới. Đa dạng hóa sản phẩm là cơ sở vững chắc trong việc hỗ trợ người trồng mía.  

 

Việc đa dạng hóa sản phẩm ngành đường đã được các nước trên thế giới thực hiện nhiều năm qua, đây là một chuỗi sản xuất đòi hỏi rất nhiều công phu và tốn kém. Tuy nhiên hiệu quả của việc đa dạng hóa sản phẩm đường mang lại sẽ rất lớn. Mong rằng, chuỗi sản xuất này sẽ sớm được triển khai mở hướng cho ngành đường, người trồng mía sẽ yên tâm hơn…

Quốc Trung