Quê nhãn lồng: Chỉ trồng 40 cây vải u trứng, "hứng" 100 triệu đồng/vụ

U trứng là tên gọi độc đáo của giống vải khi chín có quả to gần bằng quả trứng gà, căng mọng và ngọt đượm được trồng ở một số xã của các huyện Phù Cừ, Ân Thi...

Mướt mắt vườn vải u trứng của gia đình ông Đoàn Văn Hiển ở xã Đa Lộc (Ân Thi)

Về những địa phương trồng nhiều vải của các huyện Phù Cừ, Ân Thi những ngày này, người trồng vải đang tấp nập bước vào đợt thu hoạch rộ. Dù nắng hè oi ả nhưng trên các con đường vẫn nườm nượp các loại xe cộ chở vải đưa đi tiêu thụ khắp nơi trong và ngoài tỉnh. Trong số các giống vải chín sớm hiện được trồng ở Hưng Yên thì vải u trứng là giống vải cho chất lượng và giá trị cao. 

Chúng tôi đến thăm vườn vải u trứng của gia đình ông Nguyễn Văn Vì ở thôn Ba Đông, xã Phan Sào Nam (Phù Cừ). Dưới ánh nắng chói chang, từng chùm vải chín đỏ rực xen lẫn màu xanh của lá tạo nên một bức tranh sống động.

Vừa dẫn chúng tôi đi thăm vườn vải  u trứng sai trĩu trịt, ông Vì vừa kể về nguồn gốc cây vải u trứng của gia đình ông. Theo lời kể lại, cách đây hơn 100 năm, ông nội của ông Vì là cụ Nguyễn Văn Diệm đã đem một cây vải u trứng về trồng trước cổng nhà. Cây vải hợp thổ nhưỡng, cho quả to, mã đẹp, vị ngon ngọt đặc biệt khác hẳn các loại vải người dân trong vùng vẫn trồng. Thấy giống vải quý, nhiều người đã đến nhà ông xin nhân giống bằng cách chiết cành về trồng. Từ cây vải đó, cách đây vài chục năm, ông Vì cũng nhân giống được hơn 40 cây trồng trong vườn nhà và ngoài ruộng.

Năm nay, vườn vải u trứng của gia đình ông Vì được mùa, ước thu trên 2 tấn quả. Riêng cây vải u trứng 150 tuổi ở Hưng Yên của gia đình ông Vì năm nào cũng cho thu hoạch 1 – 2 tạ quả. 

Vải u trứng của gia đình ông ít khi được bán ra thị trường bởi năm nào khách quen cũng đặt hết mua để ăn, mua làm quà biếu từ khi quả chưa chín, nhiều năm sản lượng vải không đủ để bán cho khách quen.

Vải u trứng mã đẹp, quả to, căng mọng, chất lượng thơm ngon, ngọt đượm thường được khách "sộp" đặt mua làm quà.

Cũng vì thế mà giá vải u trứng bán tại vườn nhà ông Vì luôn cao hơn gấp đôi, gấp ba lần so với giá bán các loại vải khác cùng thời điểm. Với giá bán hiện tại là 50.000 đồng/kg. Năm nay, ông Vì ước thu trên 100 triệu đồng từ vải u trứng.

Còn ông Đoàn Văn Hiểu ở thôn Bình Nguyên, xã Đa Lộc (Ân Thi) cũng trồng 20 cây vải u trứng được chiết từ cây vải 150 tuổi của gia đình ông Vì. 

Đã hơn 1 tuần nay, vợ chồng ông Hiểu dậy sớm hơn thường lệ. Mới 5h sáng, ông bà đã ra vườn thu hoạch vải sớm để tránh cái nắng oi bức của mùa hè và kịp có hàng đem cân cho các thương lái. 

Ông Hiểu nhẩm tính, với 2,3 mẫu trồng vải sớm, năm nay ông thu được khoảng 18 tấn quả, trong đó sản lượng vải u trứng đạt trên 2 tấn quả, tăng gấp 2 lần so với năm 2016. 

Với giá bán vải lai u từ 18.000 – 20.000 đồng/kg, vải u trứng khoảng hơn 50.000 đồng/kg, năm nay, gia đình ông ước thu gần 400 triệu đồng. 

Ông Hiểu chia sẻ: “Vải u trứng thường thu hoạch sau vải lai u từ 7 – 10 ngày và thu hoạch trước vải thiều. Loại vải này khi chín cho quả to, khoảng 18 quả/kg (vải lai u khoảng 25 quả/kg), vỏ đỏ rực đẹp mắt, vị ngọt đậm rất ngon”.

Tuy nhiên, ông Hiểu cho biết thêm, đây là loại cây “khó tính”, khó đậu quả. Năm nay do thời tiết thuận lợi cho các trà vải sớm ra hoa và đậu quả, nên sản lượng cao hơn trung bình nhiều năm, đặc biệt là cây vải u trứng. Những năm trước, tỷ lệ đậu quả của cây vải u trứng chỉ đạt trung bình từ 30 - 40%, thậm chí có năm còn mất trắng, nhưng năm nay tỷ lệ đậu quả của cây đạt từ 80 - 90%”.

Chị Nguyễn Thị Hoài, một thương lái ở Hà Nội đã có nhiều năm thu mua vải u trứng ở các huyện Phù Cừ, Ân Thi cho biết: “Mặc dù hiện đã có nhiều nơi trồng được vải sớm, nhưng vải u trứng của các huyện Phù Cừ, Ân Thi vẫn có giá cao và được khách hàng ưa chuộng vì quả to, mẫu mã đẹp, có vị ngọt ngon và không bị chua, chát. Hằng năm, cứ vào thời điểm vải u trứng chuẩn bị thu hoạch là chúng tôi lại tìm đến các nhà vườn để đặt mua”.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, diện tích cây vải u trứng không nhiều, tập trung chủ yếu ở các xã như: Phan Sào Nam, Tam Đa, Minh Tiến... (Phù Cừ); Đa Lộc (Ân Thi). Hiện nay, giá thu mua tại vườn trung bình từ 35.000 – 50.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với các giống vải khác.