Làng hến sông La – giữ gìn hương vị quê, phát triển du lịch trải nghiệm

Thứ tư - 13/08/2025 14:58

Trên dòng sông La hiền hòa, làng Bến Hến (trước thuộc xã Sơn Trường, huyện Đức Thọ, nay là xã Đức Minh, tỉnh Hà Tĩnh) từ lâu đã nổi tiếng với nghề cào, chế biến hến. Suốt hơn ba thế kỷ, tiếng mái chèo khua nước, tiếng cào sắt vang vọng giữa mênh mang sông nước đã trở thành thanh âm quen thuộc, nuôi sống biết bao thế hệ. Hôm nay, nghề hến không chỉ đem lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân mà còn mở ra cơ hội trở thành “đặc sản” du lịch đặc trưng của vùng đất sông La.

Nghề truyền thống gắn bó với sông quê
Từ tờ mờ sáng, những chiếc thuyền gỗ hoặc thuyền máy đã lặng lẽ rời bến. Người đàn ông đảm nhận việc cào hến ở các khúc sông La hoặc những nhánh sông chảy qua Nghệ An, Hà Tĩnh. Khi trời vừa hửng sáng, họ trở về với khoang thuyền đầy ắp hến tươi. Người vợ, người mẹ lại tất bật ngâm hến xuống sông cho sạch cặn, nhóm bếp luộc ngay bên bờ.

Người dân thôn Bến Hến tất bật với công việc vừa khai thác vừa chế biến hến.

Luộc hến tưởng đơn giản nhưng lại đòi hỏi kinh nghiệm. Mỗi mẻ hến 10 - 15kg được luộc chừng 20 phút, vừa đủ để thịt hến tách vỏ, nước luộc ngọt lịm được chắt riêng làm nước dùng. Từ hến, người dân chế biến đủ món ngon: cháo hến, hến xào giá, canh hến nấu rau… Nếu trước đây hến chỉ xuất hiện trong mâm cơm dân dã, nay đã có mặt trong thực đơn của nhiều nhà hàng, khách sạn cao cấp.

Món ăn hến sông La xúc bánh đa, cháo hến được người nhiều du khách ưa chuộng

Trung bình, mỗi thuyền một ngày thu được vài tạ hến, nấu được 50 - 70kg ruột, cho thu nhập gần một triệu đồng. Không bỏ phí bất cứ thứ gì, vỏ hến được nung thành vôi hoặc nghiền làm thức ăn chăn nuôi, nước hến trở thành nguyên liệu chế biến món ăn hấp dẫn.
Làng nghề đổi thay, hướng tới du lịch
Trước đây, khu vực chế biến ở Bến Hến khá lộn xộn, nhưng nay đã được quy hoạch gọn gàng, sạch sẽ. Dọc bờ sông dài 400m, gần 80 hộ dân được sắp xếp khu vực sản xuất riêng, bảo đảm vệ sinh môi trường và thuận tiện làm nghề.
Sự đổi thay này có được sau khi tuyến kè chống sạt lở sông Ngàn Phố hoàn thành và chính quyền xã Sơn Trường (cũ) triển khai quy hoạch làng nghề. Bên cạnh hỗ trợ vốn mua thuyền, máy móc, chính quyền còn vận động người dân tuân thủ quy hoạch, hướng tới mục tiêu lâu dài: phát triển làng nghề hến song song với du lịch trải nghiệm.
Trải nghiệm độc đáo trên sông La
Trong định hướng phát triển du lịch sông La, làng Bến Hến được xác định là điểm dừng chân hấp dẫn. Du khách có thể theo thuyền ra sông, trực tiếp cào hến, tham gia luộc hến, thưởng thức ngay tại chỗ các món đặc sản nóng hổi. Họ cũng sẽ được nghe kể về lịch sử làng nghề, về tình yêu và sự gắn bó của người dân với con sông qua bao thế kỷ.

Nghề làm hến ở thôn Bến Hến đem lại thu nhập ổn định cho người dân địa phương.

Ông Lê Đình Tài – Phó Chủ tịch UBND xã Đức Minh chia sẻ: “Chúng tôi muốn giữ gìn nghề truyền thống nhưng cũng muốn biến nó thành sản phẩm du lịch đặc trưng, giúp người dân không chỉ sống được bằng nghề mà còn nâng cao thu nhập, thu hút khách khắp nơi.”
Từ một làng nghề ven sông, Bến Hến hôm nay đang khoác lên mình diện mạo mới: vẫn giữ nguyên hương vị hến sông La trứ danh, nhưng thêm sắc màu trải nghiệm để níu chân du khách. Hương vị ngọt lành của hến, ánh mắt chất phác của người dân, cùng nhịp sống yên bình bên dòng sông sẽ là những ấn tượng khó quên với bất kỳ ai khi một lần ghé thăm.

Hà Trần
Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh