Có hay không 38.000 tỷ đồng “rót” cho cá tra?

Bộ NN-PTNT cho biết trong năm 2012, tình hình chăn nuôi và xuất khẩu cá tra liên tiếp gặp khó khăn. Hiện tại, dù thị trường tiêu thụ ở một số nước có dấu hiệu tăng trưởng do nhu cầu đón lễ Giáng sinh và mừng năm mới nhưng giá thu mua cá tra ở ĐBSCL lại sụt giảm so với hồi đầu tháng 12. Hiện giá cá thu mua 20.500 - 21.700 đồng/kg, người nuôi đang lỗ từ 3.000 - 3.300 đồng/kg.

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám, kim ngạch xuất khẩu cá tra năm 2012 sẽ giảm so với năm 2011, xu hướng giảm diễn ra trên hầu hết các thị trường, đặc biệt là EU. Nguyên nhân quan trọng dẫn đến xuất khẩu cá tra khó khăn do doanh nghiệp không vay được vốn hoặc vay nhưng mức vay giảm so với năm 2011. 

Để vực dậy ngành cá tra và nuôi trồng, chế biến, xuất khẩu thủy sản, VASEP đã kêu gọi được hỗ trợ vốn. Chính phủ đã chỉ đạo các ngân hàng phải hỗ trợ vốn doanh nghiệp. Theo số liệu báo cáo của Ngân hàng Nhà nước trong 9 tháng đầu năm 2012, dư nợ vay đối với sản xuất cá tra đạt trên 38.000 tỷ đồng. Theo đó, đã triển khai hơn 6.000 hộ nuôi và hơn 250 doanh nghiệp vay. 

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám cho rằng, thực chất vốn cho vay trực tiếp nuôi và chế biến cá tra theo phản ánh của các địa phương và VASEP thấp hơn nhiều con số Ngân hàng Nhà nước công bố. Số liệu này cần phải kiểm tra và xác minh lại chính xác. Để làm rõ con số dư nợ cho vay này, Bộ NN-PTNT đã báo cáo Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước làm rõ số vốn vay thực tế trong tổng doanh số đã cho vay nuôi, chế biến cá tra như báo cáo.

Cũng chung nhận định như vậy, ông Dương Ngọc Minh, Phó Chủ tịch VASEP, cho biết không thể có con số 38.000 tỷ đồng.

Theo ông Minh, vào tháng 2-2012, tại cuộc họp do Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát chủ trì, Ngân hàng Nhà nước cho biết dư nợ của ngành cá tra khoảng 19.000 tỷ đồng, chỉ 7 tháng sau đã lên tới 38.000 tỷ đồng. Con số này quá lớn, nếu có các doanh nghiệp không phải bán tháo cá tra như thời gian qua. Số hộ dân nuôi cá, phần lớn là người đã có vốn liếng, nên tỷ lệ vay ngân hàng rất ít. Do đó, con số 6.000 hộ nuôi cá tra được vay vốn sản xuất theo ông Minh không thể có. Đồng thời, thực tế số doanh nghiệp còn có thể nuôi và chế biến cá tra chỉ khoảng 70 doanh nghiệp, vì vậy không thể “moi” ra tới 250 doanh nghiệp như Ngân hàng Nhà nước báo cáo.

Ông Dương Ngọc Minh khẳng định, trong số 70 doanh nghiệp hiện tại chỉ có khoảng 15 doanh nghiệp hoạt động ổn định, còn lại phụ thuộc vào ngân hàng. Trong số các doanh nghiệp sống phụ thuộc vào vốn vay, có khoảng 15 doanh nghiệp gần như chết từ năm 2011, do dùng tiền cá tra đầu tư địa ốc, chứng khoán… Vì những điều bất hợp lý như vậy, VASEP cho rằng cần xem lại số tiền ngân hàng báo cáo.