Cha đẻ của DLNN ở Đà Lạt
Kể từ 15 năm trước, mỗi khi đến thành phố hoa Đà Lạt, nhiều du khách và nhà khoa học đã tìm đến tham quan, mua hoa, trao đổi kinh nghiệm với ông Mười Lời, chủ nhân của Thung lũng hoa đào rộng hơn 6.000m2 ở số 15A đường Lê Hồng Phong. Ông đã tiên phong đưa mầm đào Nhật Tân về ghép trên cây đào Đà Lạt để những người sống xa Hà Nội có dịp chiêm ngưỡng hoa, vợi bớt nỗi nhớ quê nhà. Từ đó, mỗi độ giáp Tết, Thung lũng hoa với hàng ngàn gốc đào và cây ăn trái độc đáo của ông luôn tấp nập người đến tham quan và mua hoa. Dẫu giá đào ở đây cao hơn những nơi khác nhưng chưa năm nào Thung lũng đào ế hàng.
Điều đặc biệt, đến Thung lũng hoa, khách hàng không chỉ tìm được loại hoa đào hạng nhất mà còn có dịp chiêm ngưỡng, chọn mua nhiều loài hoa trái lạ do ông chiết ghép và trồng thành công như mơ, đào Chùa Hương, đào Vương quốc Anh, hồng giòn Israel, hồng giòn Fushu Nhật Bản, quýt Địa Trung Hải, cam không hạt và cam mật của Mỹ, bơ Hass và đào lai mận Nectarine của Úc, bưởi da xanh ruột đỏ và sapôchê Mexico, bưởi và chanh ngọt Thái Lan…
Khách còn được nghệ nhân được mệnh danh là phù thủy này giảng giải, truyền đạt kỹ thuật, kinh nghiệm bắt hoa quỳnh vốn chỉ nở vào ban đêm, nay nở ban ngày; ảo thuật khiến đào nở sớm từ 1- 1,5 tháng vào dịp Festival hoa hay những ngày lễ đặc biệt khác. 72 tuổi đời, 30 gắn bó với nghề trồng hoa, ông đạt nhiều kỷ lục Việt Nam và hàng chục Huy chương. Sau khi ông mất, anh Bùi Văn Sang, con trai ông tiếp quản điểm DLNN nổi tiếng này.
Từ hiệu quả bất ngờ của những mô hình DLNN tự phát như Thung lũng hoa đào…, cuối năm 2015, UBND tỉnh Lâm Đồng thí điểm xây dựng 2 mô hình DLNN tại Trại Mát và tổ dân phố (TDP) Hồ Xuân Hương, Đà Lạt. TDP Hồ Xuân Hương (phường 9) có truyền thống làm nông nghiệp hơn 30 năm. Hàng chục nông hộ ở TDP này trồng hoa, rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGap thu hút đông đảo khách đến tham quan, học hỏi mô hình sản xuất và mua sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng từng đến thăm.
Đặc biệt cuốn hút là Trang trại Ysaorchid với bộ sưu tập lan rừng độc đáo, vườn xương rồng và sen đá lạ mắt của anh Phan Thanh Sang, 1 trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2015. Kế đến là vườn hoa trái lạ của anh Lê Nguyễn Phúc Đăng với hàng chục quả bí ngô khổng lồ, mỗi quả nặng trên dưới 100kg, bổ ra chia cho cả xóm dùng mới hết; những luống cà chua đen trĩu quả, su hào tím lạ mắt, dàn mác mác với quả có vỏ màu vàng xinh tươi. Vườn dâu tây Thanh Trung thơm ngon và các vườn rau an toàn của HTX Xuân Hương cũng là những điểm đến thú vị, hữu ích.
Doanh thu của nhà nông tăng cao
Có những nhà vườn, trang trại đã dành ra một phần diện tích để hướng dẫn du khách cách gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch nông sản; cách chế biến và thưởng thức các món ăn độc đáo từ nông sản Đà Lạt, phân biệt giữa nông sản Đà Lạt và TQ. Nhiều khách hàng, nhất là các bạn trẻ reo hò thích thú với những sản phẩm vừa thu hoạch được, chụp ảnh lưu niệm giữa những vườn rau hoa đẹp như tranh. Dẫu giá cả ở những vườn rau, hoa này cao hơn hàng chợ nhưng khách hào hứng rút hầu bao ra mua vì tin tưởng vào chất lượng nông sản nơi đây và được trải nghiệm cảm giác làm nông dân.
Lãnh đạo Công ty Dream Incubator (đơn vị được JICA Nhật Bản thuê khảo sát về nông nghiệp Đà Lạt suốt 2 năm ròng làm cơ sở cho sự hợp tác phát triển nông nghiệp giữa Nhật và địa phương này) cho rằng, đó là cách tạo nên hương vị về một chuyến DLNN hoàn hảo; đồng thời bảo vệ thương hiệu rau Đà Lạt vốn đã có bề dày uy tín từ lâu. Công ty này đã phỏng vấn 40 bà nội trợ, nhân viên văn phòng và công nhân nhà máy ở TPHCM, khoảng 97,5% trả lời rằng xuất xứ nông sản là tiêu chí quan trọng nhất khi họ mua rau, củ, quả và họ rất lo lắng về an toàn vệ sinh sức khỏe khi tiêu dùng nông sản TQ. Thế nhưng họ không thể phân biệt được rau quả TQ và Đà Lạt, trong khi nông sản TQ đang chiếm lĩnh hơn 70% thị phần đối với một vài nông sản ôn đới là thế mạnh của Đà Lạt trước đây.
Mỗi năm có hơn 5 triệu lượt du khách đến Đà Lạt- Lâm Đồng. Nhiều chuyên gia cho rằng nếu thu hút được du khách đến các khu sản xuất nông nghiệp sẽ góp phần gia tăng đáng kể việc tiêu thụ nông sản sạch. Thực tế, ở các khu vườn, trang trại khai thác loại hình DLNN, thu nhập của nhà nông bước đầu đã tăng từ 20 – 25% và có triển vọng tăng cao hơn nữa.
DLNN là những hoạt động tham quan, trải nghiệm, mua sắm và thưởng thức sản vật của du khách ở khu vực sản xuất, kinh doanh nông nghiệp. Chính quyền Đà Lạt đã quyết định công nhận hơn 25 điểm đến DLNN công nghệ cao gồm 18 nông hộ trồng hoa tại các làng hoa lâu đời nhất thành phố như Thái Phiên, Vạn Thành, Hà Đông, 4 công ty, 2 trang trại, 1 trung tâm nghiên cứu nông nghiệp.
