Giải pháp cho những nông dân U50 - U80: Gặp lại 'lão tướng' của HTX Vĩnh Ninh

Cấy lúa vốn nặng nhọc lại lời lãi chẳng bao nhiêu nên hầu hết họ không còn thiết tha với đồng ruộng. Một giải pháp mới ra đời với hi vọng sẽ làm cho nông dân yêu đất trở lại…

Máy cấy trên đồng đất Vĩnh Ninh

Chiếc máy cấy Kubota SPV-6CMD của Cty TNHH Công nông nghiệp Hà Nội chạy rù rì trên cánh đồng của HTX Nông nghiệp Vĩnh Ninh (xã Vĩnh Quỳnh, Thanh Trì, Hà Nội). 6 “cánh tay” robot của nó nhịp nhàng rút những cây mạ trên khay, cắm phùm phụp xuống mặt ruộng, thẳng tắp và khéo còn hơn cả tay người khiến cho những lão nông tri điền về dự hội thảo đầu bờ cũng phải nắc nỏm khen ngợi: “Bài Hát về cây lúa hôm nay của nhạc sĩ Hoàng Vân sáng tác năm 1978 “…Những chàng trai đang lái máy cày và bao cô gái sẽ ngồi máy cấy” nay đã thành sự thật rồi các ông các bà ạ”.

Những lời đó làm cho “lão tướng” Nguyễn Phạm Loạn, Giám đốc HTX Nông nghiệp Vĩnh Ninh, năm nay đã trên 70 tuổi hởi lòng, hởi dạ. Ông nhớ lại cũng trên cánh đồng 130ha đất lúa này, mấy năm trước mức độ cơ giới hóa vẫn còn rất khiêm tốn, ngay cả ở khâu đơn giản như làm đất vẫn phải thuê máy bên ngoài. Thời vụ phụ thuộc, giá cả đắt đỏ, nơi nào dễ thì máy vào, nơi nào khó lầy thụt sâu thì máy bỏ.

Bởi thế, số diện tích đất bỏ hoang ở của Vĩnh Ninh có thời điểm vào khoảng 10 - 20% tùy từng vụ, nhất là ở vụ mùa vì cấy vụ xuân đã đủ thóc ăn cả năm rồi, vụ mùa nhiều thiên tai, dịch bệnh bấp bênh hơn nhiều.

Không cam lòng để đất hoang hóa, từ năm 2012 sau khi đi tham quan một số nơi đã áp dụng máy cày, máy gặt, máy cấy vào SX, làm ăn có hiệu quả, ông Loạn đã tổ chức họp xã viên được ví như một cuộc “đại hội Diên Hồng” vì nó liên quan đến vận mệnh của tất cả mọi người. Toàn bộ bà con biểu quyết, nhất trí 100% đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng, đầu tư mua hai máy cày Kubota.

Ngặt một nỗi khi đó Hà Nội chưa có chính sách hỗ trợ vốn để sắm máy phục vụ cho cơ giới hóa đồng bộ nên ông Giám đốc HTX phải về nịnh vợ để được đem "sổ đỏ" của gia đình mình mang đi vay vốn ngân hàng.

Thủ tục khá lằng nhằng, hết chứng minh thư lại sổ đỏ, sổ hộ khẩu ông đều phải trình ra nhưng đến lúc cán bộ ngân hàng hỏi đăng ký kết hôn thì ông Loạn đành chịu. Cưới vợ gần 50 năm trước ông nào còn giữ được giấy đăng ký kết hôn. Kế hoạch vay vốn ngân hàng thành ra bay biến.

Không chịu thua cuộc, ông Loạn chuyển sang huy động vốn từ các xã viên với cam kết ai cho HTX vay tiền thì chính người đó được quản lý, trông nom máy và ăn chia lãi theo tỷ lệ góp vốn. May mắn là sau khi mua máy làm đất, Vĩnh Ninh được chọn làm nơi dồn điển đổi thửa điểm của huyện Thanh Trì. Trước, mỗi hộ có 5 - 7 mảnh ruộng giờ chỉ còn 1 mảnh, rất tiện cho cơ giới hóa đồng bộ.

“Lão tướng” Nguyễn Phạm Loạn

Có máy làm đất, ông mới nghĩ đến chuyện mua máy cấy. Năm 2013 chiếc máy cấy 4 hàng giá 90 triệu được rước về. Nó ưu việt hơn hẳn với cấy thủ công. Cấy thủ công công 1 ngày 300.000 đồng/sào lại phải cơm nuôi nhưng cấy máy 1 ngày được 2 - 2,5 mẫu, gấp 20 - 25 lần, công 80.000 đồng/sào mà lại không tốn cơm nuôi (nếu cả dịch vụ làm mạ nữa là 250.000 đồng).

Tuy thế, vạn sự khởi đầu nan, lúc đầu nông dân thấy máy cấy hàng xông thưa quá, mạ non ngắn quá nên sợ ngập, chưa tin tưởng khiến cho HTX phải đứng ra bảo hành mất mùa đền 190 kg/sào mới lác đác có người đăng ký, tổng cộng được khoảng 10ha.

Đăng ký thì đăng ký vậy nhưng bụng dạ vẫn thấp thỏm, thấy thưa quá nên nông dân lén ra dặm thêm 1 hàng vào. 1 tháng sau, lúa tốt bời bời, đâm ra 1 hàng dặm thêm ấy lại phải nhổ bỏ. Vì cấy thưa, lại mạ non nên phát triển rất đều, ruộng đồng thông thoáng ít dịch bệnh, năng suất cao hơn cấy tay đến 10 - 15%, ai cũng mê chỉ có mỗi người điều khiển máy là… than mệt.

Số là máy cấy 4 hàng vẫn chưa tiên tiến cho lắm nên người không được ngồi lên trên mà phải lẽo đẽo đi theo tựa như con trâu đi trước, cái cày theo sau vậy. Những chỗ lầy thụt, máy rất khó cấy, người điều khiển vất vả tướt tát cả mồ hôi.