Nghệ An: Gian nan hành trình NTM xã bãi ngang ven biển

Nhiều vướng mắc

Thời gian qua, việc triển khai xây dựng NTM  tại các địa phương ven biển đã được Nghệ An thực hiện một cách đồng bộ, sát thực tế. Công tác huy động sức dân, tranh thủ sự quan tâm, đầu tư của cấp trên đang được các xã ven biển triển khai cụ thể vào cuộc sống. Nhiều xã ven biển với đặc thù riêng về điều kiện kinh tế - xã hội nên đã có những cách làm khác nhau để cùng chung tay xây dựng NTM. Từ đó, đời sống dân sinh ngày càng được cải thiện, các tiêu chí về văn hóa - giáo dục - y tế, an ninh trật tự… được nâng cao rõ rệt. Nhưng, trong thực tế triển khai lại gặp nhiều vướng mắc với những tiêu chí mang tính đặc thù như tiêu chí đường giao thông, nhà sinh hoạt cộng đồng, mật độ dân cư, vệ sinh môi trường... khó đạt được. Theo phân tích của các cơ quan chức năng, nguyên nhân của thực trạng này là do truyền thống, tập tục sinh sống của người dân, trách nhiệm quản lý quy hoạch xây dựng nhà ở của chính quyền các cấp còn quá lỏng lẻo. Vì vậy, hậu quả để lại sẽ rất khó khắc phục.

Nghệ An đẩy mạnh phát triển kinh tế biển ở bãi ngang - Ảnh: Quang Quyết 

Khó đạt chỉ tiêu

Tại xã Quỳnh Lập, thị xã Hoàng Mai, các tiêu chí như môi trường, đường giao thông nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng hiện khó có thể đạt được. Với diện tích hơn 22 km², dân số khoảng 10.500 người, mật độ hơn 470 người/km², Quỳnh Lập là xã có mật độ dân số quá cao so các địa phương khác. Đề án quy hoạch xây dựng NTM được các cấp phê duyệt từ tháng 6/2012 nhưng đến nay, nhiều hạng mục vẫn chưa thể triển khai hoàn thiện.

Ngay như tuyến đường giao thông chính của xã vẫn chưa được tiến hành xây dựng, nâng cấp. Chính vì vậy, việc đi lại của người dân địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Chưa kể, chợ trung tâm thương mại, nhà sinh hoạt cộng đồng của từng thôn, xóm, hệ thống phòng học của các trường tại nhiều địa phương vẫn chưa thể triển khai hoàn thiện. Khi tiến hành đối chiếu những tiêu chí nói trên ở các xã: Tiến Thủy, Quỳnh Long, Quỳnh Thuận, Sơn Hải của huyện Quỳnh Lưu thì việc thực hiện vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn. Với đặc thù người dân sống chủ yếu bằng ngư nghiệp nên ngay từ khâu tuyên truyền, phổ biến quá trình xây dựng NTM đối với bà con cũng khó thống nhất theo tinh thần chỉ đạo chung. Qua tìm hiểu thực tế tại địa phương, bất cập này phần nào do người dân cho rằng làm đường rộng, bê tông hóa vẫn chưa cần thiết vì phần lớn thời gian họ tham gia lao động trên biển, nên ít sử dụng những con đường này. Cùng với đó, chính là tình trạng “đất chật, người đông” nên việc người dân tự ý lấn chiếm hành lang, chỉ giới an toàn giao thông để xây dựng nhà cửa từ nhiều thế hệ trước tồn tại đến nay. Vì vậy, ở các địa phương ven biển, việc mở rộng đường cho xe cơ giới đi vào tận ngõ xóm vẫn đang bế tắc. Điều này đã làm cho quá trình xây dựng NTM chậm tiến độ. Thậm chí, nhiều xã hiện nay mới chỉ đạt khoảng 30% tiến độ các tiêu chí đề ra.

Cũng là 1 trong 11 xã ven biển của huyện Quỳnh Lưu, Tiến Thủy có tổng diện tích tự nhiên khoảng 390 ha nhưng 1/2 trong đó là đồi núi và sông ngòi. Mật độ dân cư cao. Theo quy hoạch xây dựng NTM, Tiến Thủy có trên 3 km đường trục chính, 8,5 km đường liên thôn. Tuy nhiên, đến nay, toàn xã mới chỉ có 30% đạt tiêu chí. Khó khăn tại đây không chỉ ở việc mở rộng đường liên thôn, liên xã mà việc huy động nguồn vốn cho xây dựng nhà văn hóa, khu vui chơi cũng khó thực hiện được. Vì vậy mà, đến nay, toàn xã mới chỉ có 1/9 xóm có nhà văn hóa đạt chuẩn. Những điều này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến quyết tâm về đích NTM nơi đây.

Diễn Ngọc là một trong những xã nghèo vùng biển của huyện Diễn Châu. Trước xã phấn đấu đạt 15 tiêu chí nhưng đến nay chỉ còn 12/19 tiêu chí NTM đã và có thể đạt, tuy nhiên những tiêu chí còn lại thì rất khó để triển khai thực hiện. Với gần 15.000 nhân khẩu, nhưng diện tích toàn xã chỉ có 340 ha. Đến nay, địa phương mới chỉ làm mới được 3,4 km đường giao thông liên thôn theo đúng tiêu chí với tổng trị giá khoảng 9 tỷ đồng. Xã cũng đang gặp khó khăn trong xây dựng tiêu chí văn hóa khi mà tệ nạn xã hội còn nhiều; ô nhiễm môi trường chưa có hướng giải quyết do đặc thù thiếu quy hoạch của ngành nghề khai thác chế biến thủy, hải sản... Mục tiêu về đích NTM vào năm 2017 của Diễn Ngọc sẽ khó thành hiện thực.