Sản xuất chuỗi cùng hưởng lợi

Đó là những ưu điểm của HTX nông nghiệp tổ chức sản xuất theo chuỗi được thí điểm ở Bắc Giang.

Vùng sản xuất ớt tại HTXNN Hưng Thịnh

Nhằm nâng cao hoạt động của HTXNN, cuối năm 2015, Liên minh HTX tỉnh Bắc Giang xây dựng hai đơn vị điểm mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, liên kết doanh nghiệp với nông dân trong thực hiện chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản tại các huyện Hiệp Hòa, Tân Yên.

Đáng chú ý là trồng cây gì, quy mô ra sao đều được HTX lên kế hoạch từ đầu dựa trên hợp đồng ký kết với Công ty cổ phần Chế biến thực phẩm xuất khẩu G.O.C (trụ sở tại huyện Lạng Giang). Mỗi cân sản phẩm, DN trích lại 500 đồng cho HTX để làm vốn hoạt động.

HTXNN Quang Trung, xã Lan Giới (Tân Yên) là một trong những đơn vị thí điểm mô hình này với 7 thành viên. Ngoài đất, vốn góp của các thành viên, HTX thuê một phần diện tích khu canh tác của người dân thôn Đồn Hậu, Chính Lan để sản xuất thường xuyên khoảng 5ha. Nhằm tạo thuận lợi cho sản xuất, huyện, tỉnh trích ngân sách hỗ trợ HTX cứng hóa đường giao thông, mương dẫn nước và đưa phương tiện cơ giới vào làm đất. Sau khi ổn định, HTX bắt tay ngay vào sản xuất. Trong điều kiện quỹ đất có hạn, HTX vận động người dân trong xã cùng làm theo và bảo đảm đầu ra cho nông sản.

Trong vụ ĐX 2016 - 2017, HTX cùng bà con trồng khoảng 15ha dưa chuột Nhật, dưa bao tử. Sản phẩm thu hoạch đến đâu DN thu mua hết đến đó, trừ chi phí, mỗi sào lãi hơn 6 triệu đồng/vụ.

Chị Thân Thị Hằng, thôn Đồn Hậu (xã Lan Giới) cho biết: “Vụ đông vừa qua, gia đình tôi trồng hơn 3 sào dưa bao tử bò, trước đây trên chân đất này chỉ trồng khoai lang. Lợi nhuận thu về gần 20 triệu đồng nên vụ xuân năm nay, tôi tiếp tục trồng dưa để có thêm thu nhập”. Được biết, hiện HTX đang sản xuất 5ha dưa bao tử ở xã Lan Giới, 6ha tại xã Tiến Thắng (Yên Thế). Cây trồng đều sinh trưởng, phát triển tốt, chuẩn bị cho thu hoạch.

Cũng được chọn xây dựng mô hình điểm song HTXNN Hưng Thịnh, xã Đông Lỗ (Hiệp Hòa) lại kết nạp Công ty cổ phần Chế biến thực phẩm xuất khẩu G.O.C là một thành viên với tỷ lệ vốn góp không quá 20%. HTX sản xuất hàng hóa tập trung với quy mô 10ha gồm: Dưa chuột, ớt, một số loại đậu. Các hộ tham gia được hướng dẫn kỹ thuật thâm canh, chăm sóc, thu hoạch; hỗ trợ giống, phân bón và một số nguyên vật liệu đầu vào.

Hướng dẫn người dân phát hiện sâu bệnh trên cây trồng

Ông Đặng Văn Hưng, Giám đốc HTX nói: "100% sản phẩm được bao tiêu. Lợi nhuận bình quân đạt hơn 120 triệu đồng/ha/vụ, cao gấp 5 - 6 lần so với độc canh cây lúa". 

Theo bà Nguyễn Thị Thúy Dung, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Bắc Giang, muốn sản xuất thành công, điểm mấu chốt là khâu tổ chức sản xuất phải có sự tham gia của DN vào chuỗi. Cách làm này ngoài mang lại thu nhập cao cho người dân, HTX thì DN cũng có lợi. Đó là không phải gom lẻ tẻ từng hộ mà trực tiếp giao dịch với HTX để có lượng sản phẩm đủ để kinh doanh. Bên cạnh đó, việc phối hợp tổ chức sản xuất, cơ cấu cây trồng thông qua HTX cũng rất thuận lợi. 

Sản xuất theo chuỗi giá trị đã mang lại lợi ích kép. Tuy nhiên quá trình thực hiện còn một số khó khăn như: Đa phần HTX chưa thiết lập được mối quan hệ tín dụng với các ngân hàng thương mại do không đủ điều kiện thế chấp tài sản nên thiếu vốn hoạt động. Công tác xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu, tìm kiếm thị trường còn nhiều hạn chế. Cùng đó, sản phẩm sản xuất ra chưa đồng đều khiến giá bán giảm...