Trồng cây dược liệu trên vùng đất cấy lúa kém hiệu quả

Mỗi lần về thăm quê, nhìn cánh đồng người dân thường cấy vụ lúa xuân, vụ mùa thì bỏ hoang do chuột cắn phá nhiều nên anh Thuật luôn tìm kiếm cơ hội để có thể làm giàu ngay tại quê hương. Khi thấy nông dân bỏ ruộng không cấy ngày càng nhiều cùng với sự mệt mỏi với cảnh làm ăn xa nhà, anh càng nung nấu ý định gom đất để sản xuất.

Anh Thuật chia sẻ: “Vì điều kiện gia đình khó khăn, anh phải đi làm ăn xa, bươn chải kiếm sống. Chính từ trong những khó khăn đó, trải qua những năm tháng lăn lộn mưu sinh, anh đã tích góp cho mình được một số vốn nhất định. Khi đã có vốn, qua báo chí, anh biết đến mô hình trồng cây cà gai leo cho hiệu quả kinh tế cao nên quyết định tìm hiểu. Sau khi đi tham quan một số nơi trồng cây cà gai leo và nắm được thông tin sản phẩm làm ra được các công ty dược bao tiêu nên đầu ra ổn định, anh đã liên hệ với Công ty Cổ phần Đầu tư thương mại xuất nhập khẩu Thái Hưng (Quỳnh Phụ) và, được Công ty nhận hỗ trợ kỹ thuật cùng với bao tiêu sản phẩm”.

Anh thuê lại ruộng của người dân thông qua HTX với giá 450.000 đồng/sào/năm trong thời hạn 5 năm. Tháng 7/2019, anh bắt tay vào trồng được 2 ha cà gao leo. Do thiếu giống nên đến tháng 9/2019 anh mới trồng hết 4 ha. Chi phí ban đầu cho việc cải tạo đất, bón phân, trồng, phủ nilon… hết khoảng 230 triệu đồng cho 4 ha, riêng công thu hoạch mỗi lứa từ 40 – 50 triệu đồng. Mỗi đợt trồng cho thu hoạch 8 tấn cà gai leo khô, với giá 35 triệu/tấn, bình quân mỗi lứa anh thu về 280 triệu. Hiện anh đang thu hoạch đợt 2 với sản lượng dự kiến hơn 8 tấn. Như vậy, sau khi trừ chi phí mỗi năm anh thu về hơn 400 triệu động.

Trao đổi với chúng tôi, anh Thuật cho biết, cà gai leo là cây ưa sáng, có khả năng chịu hạn cao, chống chịu sâu bệnh tốt, không chịu được ngập úng. Cây phát triển nhanh, nhân giống bằng hạt, là cây sống lâu năm trồng 1 lần có thể thu hái 3 lứa/năm trong thời gian từ 3 - 4 năm. Đồng thời khâu chăm sóc không quá vất vả, ngoài việc bón phân cải tạo đất ban đầu thì sau mỗi lần thu hoạch chỉ cần bón thêm 700 kg phân NPK tổng hợp/4 ha chia 3 lần cho mỗi lứa. Khi cây cà gai leo đạt độ cao nhất định, đủ tiêu chuẩn thu hoạch, người trồng sẽ cắt về băm nhỏ và phơi hoặc sấy khô. Vì cây khá nhiều gai nên công đoạn này làm thủ công khó khăn. Để an toàn và giảm chi phí, 2 công đoạn trên được anh Thuật dùng bằng máy nên giảm được nhân công lao động, tăng lợi nhuận. Anh cũng đầu tư lắp đặt hệ thống sấy với công suất 3 tấn tươi/mẻ để sấy phòng khi thời tiết bất thuận. Hiện anh đang trồng cà gai leo bằng phương pháp phủ bạt nilon, nhờ cách làm này mà anh tiết kiệm được đáng kể nhân công lao động cũng như công chăm sóc, làm cỏ. Ngoài ra, theo anh nếu không phủ bạt nilon thì có thể dùng máy đánh rãnh để làm cỏ ở luống đi, đồng thời cũng lấp đất phủ lên gốc cây giúp hạn chế cỏ dại, giảm chi phí chăm sóc và thuận lợi cho việc bón phân.

Không như lúa, ngô, khoai, sắn hay cây rau màu, cà gai leo là loại cây trồng gần như không có sâu bệnh, chi phí đầu tư thấp và kỹ thuật lại đơn giản, đặc biệt không bị chuột cắn phá nhưng lợi nhuận cao gấp nhiều lần. Khi thu hoạch, cắt cành cách gốc cây từ 10 - 15cm, sau đó bón phân, xới xáo đất cho gốc cây phát triển, ra mầm, ra dây rồi lại thu hoạch. Để tăng dược tính cho các vị thuốc nam (cà gai leo), trong quá trình canh tác, cần thay thế phân bón hóa học bằng phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ vi sinh, không sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật, phòng trừ sâu bệnh bằng các thuốc có nguồn gốc sinh học (thảo mộc, vi sinh).

Theo anh Thuật, trở ngại lớn nhất trong trồng kinh doanh dược liệu cà gai leo là khâu tiêu thụ. Để khắc phục khó khăn này, cần tăng cường liên kết, liên doanh với các doanh nghiệp cùng ngành hàng, gắn sản phẩm với chuỗi giá trị sản xuất – tiêu dùng. Đồng thời tăng cường thông tin quảng bá sản phẩm; cải tiến qui trình công nghệ; không ngừng gia tăng năng suất, chất lượng, giúp hạ giá thành, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm. Thời gian tới nếu đầu ra ổn định, anh dự định mở rộng diện tích trồng thêm từ 5 – 10 ha.

Nguyễn Duy Nghĩa - Trung tâm Khuyến nông Nghệ An
Nguồn tin: http://www.khuyennongvn.gov.vn/