Giá heo giảm thấp: Đã đến lúc nói lời ai điếu cho heo?

Người chăn nuôi heo trên khắp cả nước, đang trải qua những ngày tháng vô cùng khó khăn. Đâu đó, nông dân đã đuối sức, bỏ mặc đàn heo “sống chết mặc bay”, dù cho các cuộc “giải cứu” vẫn cứ đang tiếp diễn, dù cho cả xã hội vẫn đang chung tay hướng về nông dân…

Chất lượng thịt heo thấp cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng khốn đốn như hiện nay.

Hôm thứ ba tuần trước, người viết được một anh bạn làm bên báo Phụ Nữ TP.HCM chia sẻ qua Facebook cho một trang của Nhóm chăn nuôi lợn. Nhóm có tới 28.320 thành viên, quy tụ các chủ trại heo, đại lý thức ăn, thuốc thú y hoặc những người có liên quan đến chăn nuôi heo trên khắp cả nước. Không khí sinh hoạt của thành viên nhóm mấy ngày qua có thể nói là “nóng hôi hổi”, bao trùm là không khí ảm đạm về đầu ra cho con heo, hình ảnh đàn heo chỗ này, chỗ kia dư thừa, rao bán khắp nơi mà không có người mua để rồi không còn chuồng nhốt phải thả rông cả đàn heo ra vườn, ra bờ ruộng. Hình ảnh hội viên “cạn” tiền mua cám phải bỏ đói heo hoặc cho heo ăn cầm hơi, ăn độn cám trộn bèo, rau lang, chuối… cũng tràn ngập diễn đàn.

Cũng có hội viên cập nhật thông tin rao bán thiết bị, rao bán trại, rao bán đất kèm theo những câu chuyện đau lòng về thua lỗ, về nợ nần, phá sản… Hay như, ở đâu có bất kỳ thông tin thương lái mua heo, thông tin giải cứu heo, thông tin chính sách hỗ trợ, doanh nghiệp giảm giá thức ăn… cũng được các thành viên cập nhật tức thì.

Hôm thứ năm tuần trước, sau nhiều ngày chống chọi với cơn bão giá, thành viên có nick “Anh Cuong Cương Ngọc” chia sẻ “chân tình” với nhóm là từ ngày 19.10.2016 – 27.4.2017, gia đình anh “ra đi” tròn 1,2 tỉ đồng. Thành viên có nick “Nguyen Cuong” thì bảo “em mất hai số đó”. Nick “Đinh Nga” thì thông tin: em cũng mất hơn trăm triệu rùi. Còn nick “Tuyet Thanh” chia sẻ gia đình kinh doanh thức ăn nên cũng còn hơn tỉ nằm trong dân chưa thu hồi về được. Cũng chia sẻ về sự mất mát, thành viên có nick “Ma Thần Tái Thế” lại khiến cho cả ngàn anh em trong nhóm phải ngậm ngùi qua tâm sự: thanh niên như em mà 25 tuổi chưa vợ con gì. Mải miết đi theo cái gọi là ước mơ đứng vững trên mảnh đất mẹ. Không quản ngày đêm một mình đảm nhiệm tất từ chuồng nái đến chuồng thịt mà bây giờ thì em không còn đủ lực để nuôi tiếp. Ngày nào cũng có người đòi nợ, hỏi em sống hay chết. Em đã bán mảnh đất mua được hồi năm ngoái 3 tỉ mà cũng chỉ cầm cự được vài tháng nữa thôi…

Có một thành viên ở Hà Tây (cũ) còn tâm sự sau đợt bán hơn ngàn con heo hồi cuối tháng 4, mỗi con lỗ ngót nghét 2 triệu đồng thì gia đình anh trở thành tay trắng. Số tiền 2 tỉ đồng vay mượn ngân hàng, người thân, nay, không còn xu nào, đến mức tiền dành cho vợ chữa bệnh cũng hết… Sau khi đọc thông tin này, hàng ngàn hội viên đã vào chia sẻ, động viên.

Bình luận về giá heo hơi, qua thông tin trao đổi từ các thành viên Nhóm chăn nuôi lợn thì hiện nay, thị trường heo hơi trên khắp cả nước đã bị loạn giá. Nghĩa là, không còn nơi nào có giá chuẩn để tham khảo nữa. Chủ trại muốn bán giá nào thì bán, ai cần tiền thì bán rẻ, ai cạn tiền thì bán tống bán tháo; bán cả heo quá lứa, heo đến tuổi xuất chuồng, bán heo nái, heo hậu bị, heo ba bốn chục ký. Nói chung là bán hết. Chẳng hạn như các thành viên khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Sơn La, Lai Châu… thông tin giá heo hơi trên đó chỉ còn dao động 15.000 – 17.000 đồng/kg, nhưng bán rất chậm. Khu vực đồng bằng sông Hồng như Phú Thọ, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, Hà Nam, Ninh Bình…, cho dù ở đây có thị trường tiêu thụ tốt hơn nhưng giá heo hơi nhiều địa phương cũng chỉ còn 15.000 đồng/kg, phổ biến khoảng 20.000 đồng. Ở khu vực miền Đông như Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Phước, Bình Dương thì cao hơn chút xíu, quanh mức 22.000 – 25.000 đồng. Tệ nhất là ở đồng bằng sông Cửu Long, có nơi còn 11.000 đồng/kg. Trước tình cảnh này, thành viên có nick Nguyễn Nam tỏ ra bi quan: thà dịch bệnh cho chết hết đi còn hơn là bán một con chỉ bằng tiền mua một can dầu! Nhiều ý kiến còn bi quan khi cho rằng, với tình hình này, nếu đàn heo không sớm có đầu ra ổn định thì nội trong tháng 5 này, heo hơi có nguy cơ xuống dưới 10.000 đồng vì cung vượt quá lớn so với cầu, số lượng đang mỗi ngày một dư ra nhiều hơn.

Tuy nhiên, dù bi quan là vậy, nhưng cũng không ít người chăn nuôi vẫn hy vọng “sớm muộn gì con heo cũng vượt qua khó khăn”. Thị trường thịt heo, rồi đây sẽ sáng sủa hơn, nhưng trước mắt, để khắc phục tình trạng giá heo bán lẻ quá cao, không kích thích được tiêu dùng, có thành viên hiến kế là bà con “không nên chờ Nhà nước ra tay, vì mất thời gian lâu lắm”. Để giảm giá, kích cầu trực tiếp cho người tiêu dùng thì phải bỏ qua lái buôn, tìm cách hạ giá thịt ngoài chợ.

“Anh em nên họp mấy ông chóp bu nuôi nhiều lợn trong phạm vi xã, phường để tìm cách giải cứu, sau đó thì lập hiệp hội tự giết mổ, treo băngrôn, loa đài ầm ĩ lên. Cả xã, mỗi ngày làm thịt 15 con, bán 30.000 đồng/kg là không mấy mà hết lợn. Con to thịt trước, nhỏ thịt sau. Anh em nên dành thời gian tìm lái buôn bán lợn để ngồi lại với nhau, tìm giải pháp cùng hành động. Cứ mỗi thôn lập ra một điểm bán thịt, thuê hẳn thợ chuyên nghiệp mổ, của nhà nào thịt thì nhà đó bán cứ lần lượt như vậy. Kinh phí chung là loa đài, băngrôn, v.v.”, thành viên “Phạm Văn Toản”phân tích như vậy.

Trong khi đó, nick “Nguyễn Văn Thắm” thì lại có cái nhìn rộng hơn khi đề cập: công bằng mà nói, ngoài việc Trung Quốc ngừng mua lợn, hay không có chính sách điều tiết của Nhà nước, cung vượt cầu... thì chất lượng thịt lợn của chúng ta thấp, cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng khốn đốn như hiện nay. Nhớ ngày trước, khi người chăn nuôi chưa dùng (hoặc ít dùng) cám tăng trọng thì khi ta ăn miếng thịt thấy ngon; miếng thịt sau khi xào, nấu thấy nở ra, ăn rất thơm, ngon, béo, ngậy... Còn bây giờ, thịt lợn chứa nhiều chất tăng trọng, chất tạo nạc... thì chất giảm hẳn. Miếng thịt sau khi đã nấu thấy vơi đi nhiều, chảy nước ra (dù không đổ nước). Khi ăn, cảm thấy không ngon, khô như giẻ rách, và nhạt như ăn khoai sống...

“Có hôm, mụ vợ mua 5 lạng thịt lợn về, lúc thái ra đầy bát to, nhưng khi nấu xong thì chỉ còn hơn nửa bát xen lẫn nước trong. Em suýt chửi oan cho mụ vì cứ tưởng mụ vợ ăn vụng khi nấu”. Nguyễn Văn Thắm nêu dẫn chứng.

Không biết rồi “cơn sóng thần” giá heo hơi sẽ còn hoành hành bao lâu nữa, nhưng chắc chắn một điều rằng, nếu nó duy trì thêm một thời gian ngắn nữa thôi thì sẽ “cuốn hết chuồng trại” xuống biển.