Vì sao Thủ tướng chỉ đạo kiểm tra mô hình cánh đồng lớn trồng lúa ở ĐBSCL?

Long An giảm hơn 19.500 ha diện tích cánh đồng lớn

Thông tin từ Văn phòng Chính phủ cho biết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát, đánh giá về mô hình cánh đồng lớn trong trồng lúa ở ĐBSCL.

Sau khi rà soát, đánh giá, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có giải pháp thúc đẩy sản xuất lúa bền vững, hiệu quả trong thời gian tới.

Theo Văn phòng Chính phủ, liên quan đến chỉ đạo trên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, trước đó, có thông tin cho rằng, mô hình cánh đồng lớn ở ĐBSCL ngày một…lụi tàn. Nguyên nhân là do ở một số địa phương, diện tích cánh đồng lớn sản xuất lúa đã và đang có dấu hiệu sụt giảm mạnh, cụ thể nhất là tỉnh Long An.

Theo tìm hiểu của phóng viên, thực tế, diện tích cánh đồng lớn ở tỉnh Long An giảm mạnh. Báo cáo gần đây của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Long An cho biết, kế hoạch trong năm 2020, tỉnh này sẽ có 33.446 ha lúa nằm trong cánh đồng lớn, thế nhưng chỉ làm được 13.924 ha/128 cánh đồng, tức chỉ đạt 41,6% so kế hoạch và giảm 4.967 ha so năm 2019. 

Trong đó, ở vụ Đông Xuân 2019-2020, tỉnh Long An triển khai được 8.983 ha/77 cánh đồng mẫu lớn với 2.032 hộ tham gia. Thời điểm này, có 33 doanh nghiệp và 16 hợp tác xã tham gia. So với cùng kỳ năm trước thì số diện tích này giảm 1.919 ha.

• 

  Thủ tướng đối thoại với nông dân: “Câu hỏi của nông dân rất hay và trúng” 

Sau đó, đến vụ Hè Thu, tỉnh Long An triển khai được 4.941 ha/51 cánh đồng mẫu lớn với 980 hộ tham gia. Thời điểm này, có 10 doanh nghiệp tham gia. So với cùng kỳ năm trước thì số diện tích này giảm 3.048 ha.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Long An cho rằng, diện tích cánh đồng lớn giảm so cùng kỳ năm trước là do nhiều nguyên nhân như: thị trường xuất khẩu gạo gặp khó khăn, doanh nghiệp thiếu vốn đầu tư, một số doanh nghiệp thay đổi phương thức thực hiện cánh đồng lớn nên chưa có sự thống nhất về giá thu mua giữa doanh nghiệp và nông dân,…
 

Được biết, cách nay khoảng 10 năm, mô hình cánh đồng lớn sản xuất lúa bắt đầu được các địa phương ĐBSCL triển khai thực hiện. Mô hình này được cho sẽ giúp các địa phương hình thành vùng sản xuất lúa tập trung, quy mô lớn, giúp người dân dễ tiêu thụ, xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. 

Theo tính toán, ở ĐBSCL, mỗi ha lúa tham gia cánh đồng lớn, người dân trồng lúa có thể giảm từ 10 đến 15% chi phí sản xuất và tăng sản lượng từ 20 đến 25%, từ đó, giúp thu lãi thêm từ 2,2 đến 7,5 triệu đồng/ha.

Tuy nhiên, theo báo cáo sơ kết sản xuất lúa vụ thu đông, vụ mùa năm 2020 và triển khai kế hoạch vụ đông xuân 2021 của Cục Trồng trọt, bên cạnh những mặt tích cực, mô hình này vẫn đang tồn tại nhiều khó khăn. 

Mặc dù giữa nông dân và doanh nghiệp có hợp đồng thu mua sau khi lúa chín nhưng vẫn xảy ra trường hợp doanh nghiệp thu mua không kịp thì nông dân bán cho thương lái bên ngoài.

Việc giải quyết tranh chấp hợp đồng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm giữa nông dân và doanh nghiệp vẫn chưa có hành lang pháp lý phù hợp. Hơn nữa, nội dung hợp đồng có tính hướng dẫn, không phải là hợp đồng kinh tế, thiếu sự chế tài khi các bên thực hiện không đúng hợp đồng.

Cục Trồng trọt còn cho hay, khi thu hoạch lúa tập trung, sản lượng lúa tươi (chưa được làm khô) nhiều nên các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc chuẩn bị phương tiện vận chuyển, không đủ các thiết bị phơi sấy và kho tàng chứa đựng. Từ đó, lúa thu hoạch thường phải tập kết đầu bờ khoảng 4-5 ngày công ty mới thu gom hết. Một số diện tích lúa quá ngày thu hoạch 7-10 ngày công mới cho cắt nên đã ảnh hưởng đến năng suất cũng như chất lượng.

Ngoài ra, cũng có tình trạng một bộ phận nông dân còn canh tác theo tập quán cũ, không tuân theo quy trình sản xuất dẫn đến khó khăn trong công tác thu mua.

Theo  Huỳnh Xây/Danviet.van
https://danviet.vn/vi-sao-thu-tuong-chi-dao-kiem-tra-mo-hinh-canh-dong-lon-trong-lua-o-dbscl-20201129181025931.htm