40 năm quẩn quanh thèm... ăn phở!

 
40 năm quẩn quanh thèm phở
 
Đến Trung tâm Bảo trợ xã hội Hải Phòng, bước chân tôi chùng lại trước một người đàn ông có vẻ ngoài tiều tụy, nhếch nhác như thể cả tháng nay cụ chưa được tắm rửa. Ông vội vã, ngấu nghiến ăn những miếng bánh cuốn ít ỏi không rõ ai cho.
 
Ông là Nguyễn Văn Sang, năm nay mới ngoài tuổi 60 nhưng đã có thâm niên ở đây 20 năm. Bố mẹ chết trẻ, ông Sang và anh trai là Nguyễn Văn Hà trở thành 2 đứa trẻ mồ côi, sống bằng nghề xin ăn từ năm lên 10. Mãi đến năm 1996, cả hai anh em ông được đưa về đây. Sáu năm sau người anh bệnh nặng qua đời, bỏ ông lại một mình và từ đấy ông trở nên ngẩn ngơ. Ông bảo lúc nào ông cũng thèm ăn.
 


 
Cụ bà Bùi Thị Lý (quê gốc Hải Dương, lấy chồng về Hải Phòng) kể lại sự bất hạnh của đời mình: “Chồng con bà chết hết, anh em ruột thịt cũng lần lượt qua đời, bà được đưa về đây ăn cơm nhà nước cho. Nói thật với cháu, 18 năm rồi bà chả biết đến ăn sáng là gì nữa. Ban đầu cũng thấy bụng cồn cào khó chịu, lâu rồi cũng quen, quên luôn là người ta cần phải ăn sáng cháu ạ”.  
 
Dường như thấy chuyện cụ Lý chưa khổ bằng mình, cụ ông Nguyễn Hữu Lý (90 tuổi, quê ở Hàng Kênh, Hải Phòng) đang nằm trên giường cố bò dậy nói: “Tôi chả dám ước ngày nào cũng được ăn sáng đâu, như thế là xa xỉ, tôi chỉ ước ao trước khi chết được một lần ăn phở. Có nhiều đêm tôi nằm mơ thấy được ăn bát phở nóng, cứ thế húp sì soạt, chao ôi là ngon. Tỉnh dậy tôi tiếc quá, giá như giấc mơ cứ kéo dài thêm nữa”.
 
Rồi cụ hỏi đầy háo hức: “Ở ngoài đời bây giờ người ta nấu phở có ngon như ngày xưa không cháu, có cho thêm vị gì không, có bớt đi vị gì không?”.
 
 
Cũng theo chị Hà, có cụ thèm những thức ăn ngoài đời quá đã xung phong trình với lãnh đạo trung tâm cho phép được ra ngoài... xin ăn cải thiện. Khổ nỗi, hàng năm các ngành chức năng phải mất bao công sức để thu gom, giờ lại “thả” ra sao được? Vì thế, ước mơ trước khi chết được một lần ăn phở của cụ Lý có lẽ không bao giờ thành hiện thực.
 
Những cụ già không tên
 
 
Một người đàn ông nhìn tôi háo hức, ông được đặt tên là Đinh Tỵ (tức vào trung tâm năm 1977). Hỏi nếu nhiều cụ như thế vào cùng một năm, trung tâm phải đặt tên thế nào? Có một cụ ông mang cái tên Ơ Líp. Cụ này nói chả ai hiểu gì nhưng cuối câu bao giờ cũng “Ơ Líp”.
 
Vì không tên, không tuổi nên khi các cụ nằm xuống, trên tấm bia mộ cũng chẳng có gì để ghi ngoài một cái tên giả. Có lẽ chính vì vậy mà những người này luôn sống trong cảm giác cô độc, khép mình hơn, âu sầu hơn…
 
*
Ông Vũ Huy Quang cho biết, mỗi năm trung tâm tiếp nhận khoảng 30 cụ, số mới vào không kịp bù cho số người chết đi. Đến thời điểm này trung tâm có 96 cụ già đang được nhà nước trợ cấp nuôi dưỡng. Chuyện ở đã ổn định nhưng cái ăn còn rất chật vật. Hiện suất trợ cấp cho mỗi cụ là 600 nghìn đồng/tháng, tương đương 20.000 đồng/ngày. Trong thời điểm bão giá, con số đó quả thật chẳng thấm vào đâu. Chính vì vậy mà các cụ không thể có bữa ăn sáng. Nếu không tận mắt chứng kiến, tôi khó hình dung được giữa thành phố sầm uất ấy lại có những phận già bất hạnh luôn sống trong cảnh đói khát, chờ ăn.
 
 

Người già yêu và ghen   Ở Trung tâm Bảo trợ xã hội Hải Phòng, các cụ không chỉ có những nỗi buồn mà có cả niềm vui rất đời. Ông Vũ Huy Quang, Giám đốc Trung tâm, chia sẻ: “Các cụ hẹn nhau ra sân ban đầu là kể chuyện đời, rồi kể chuyện mình, cuối cùng là nói luôn chuyện tình. Các cụ cũng nắm tay, dựa vai và có cả những yêu thương âu yếm chẳng khác gì thanh niên. Lâu dần nhiều đôi mạnh dạn dắt nhau lên phòng lãnh đạo đề nghị trung tâm bố trí phòng để ở chung”. Đến nay đã có đến 5 đôi tình già trong 5 căn phòng riêng biệt như những gia đình nhỏ, mang đến cho nhau chút hơi ấm hiếm hoi.   Ông Nguyễn Văn Khuê và bà Phạm Thị Chín, suốt 30 năm nương tựa vào nhau   Cụ ông Trần Trung Hậu, 79 tuổi và bà Đỗ Thị Hòe, 55 tuổi là một minh chứng cho mối tình già ở trung tâm này. Bà Hòe mồ côi từ bé. Ông Hậu vốn là lái xe cho một công ty nhà nước nhưng vì sức khỏe yếu nên nghỉ việc trước khi được hưởng chế độ hưu. Thương ông, bà tự nguyên bên ông săn sóc. Bà đã không ngại vất vả xin làm thêm ở khu bếp và lau dọn các phòng để mỗi tháng có thêm 100 nghìn đồng mua mì tôm cho ông ăn sáng. Bà bảo một thùng mì giá 98 nghìn, còn dư 2 nghìn cất đi, sau này nếu ai đi trước thì người còn lại lấy đó mà mua hương thắp cho đỡ lạnh lẽo.   Tình già khi ghen cũng chẳng khác những đôi trẻ. Cũng nước mắt, cũng giận hờn, cũng bỏ ăn bỏ ngủ… Nhiều khi lãnh đạo trung tâm phải can thiệp, hòa giải cho những cụ già đang hừng hực lửa ghen.