Quản lý thị trường vàng: Yếu tố quyết định là minh bạch thông tin

Thị trường vàng còn đang đứng trước một "cơn sóng ngầm”

sẽ dậy sóng bất kỳ lúc nào - Ảnh: Hoàng Long

 

"Lệch pha” về giá tới gần 3 triệu đồng/lượng

 

Liên tục những ngày qua, giá vàng trong nước được đẩy lên cao, có những lúc lên trên 46 triệu đồng/lượng. Điều đáng nói, giá vàng trong nước luôn ở mức cao hơn so với giá vàng thế giới từ 2-3 triệu đồng/lượng khiến dư luận lo ngại về mục tiêu giải quyết tận gốc những bất ổn của thị trường vàng trong thời gian qua. Với mức chênh lệch giá trong nước và giá thế giới quá xa, người ta lại nhớ đến lời hứa sẽ đưa về mức chênh lệch 400.000 đồng/lượng của Thống đốc NHNN một năm trước đến giờ vẫn chưa thực hiện được. Điểm lại những gì đã và đang diễn ra trên thị trường vàng, giới chuyên gia lo ngại: Nếu vẫn tiếp tục ban hành những chính sách theo kiểu chữa cháy, "rách đâu vá đó” như hiện nay, thì thị trường vàng sẽ tiếp tục nằm trong mớ bòng bong không thể gỡ rối được.

 

Nhớ lại hồi đầu năm 2012, đứng trước tình trạng rối ren của thị trường vàng, Nghị định 24 của NHNN đã ra đời nhằm siết chặt hơn về kinh doanh vàng miếng. Rồi đến một loạt các thông tư cấm các tổ chức tín dụng huy động vàng, rồi lại không cấm… cũng không nằm ngoài mục tiêu để thị trường này đi vào nề nếp. Gần đây nhất là Quyết định số 1623 (ngày 23-8) của NHNN quy định về việc tổ chức sản xuất và quản lý vàng miếng. Theo đó, kể từ ngày 23-8-2012, mọi hoạt động nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh vàng miếng đều do NHNN quản lý. Hay nói cách khác, chỉ duy nhất cơ quan này được quyền sản xuất vàng miếng. Thế nhưng, ngay cả khi NHNN đã rốt ráo vào cuộc, và trên thực tế, Quyết định 1623 đã đi vào thực tiễn được hơn nửa tháng, song thị trường vàng lại không hề có dấu hiệu ổn định. Ngược lại, ngày càng "bùng nhùng” hơn.

 

Một chuyên gia trong ngành băn khoăn, trước đây, khi giá vàng tăng cao, vượt xa giá thế giới thì đổ lỗi tại SJC độc quyền, không chịu cung hàng, tạo thiếu hụt giả tạo. Song, đến thời điểm này, khi đã có Nghị định 24 và Quyết định 1623 về việc NHNN tuyên bố độc quyền sản xuất vàng miếng, tại sao giá vàng vẫn bị đẩy lên cao như vậy? Thậm chí chuyên gia này lo ngại, thị trường vàng còn đang đứng trước một "cơn sóng ngầm” sẽ dậy sóng bất kỳ lúc nào. Điều này cho thấy, những chính sách, những mệnh lệnh hành chính tiếp tục bộc lộ sự lỏng lẻo cũng như yếu kém trong điều hành của nhà quản lý.

 

Minh bạch quyết định sự phát triển

 

Theo TS Nguyễn Trọng Tài, chuyên gia ngành tài chính – ngân hàng, có một thực tế đang tồn tại lâu nay ở thị trường vàng khiến cho sự quản lý của Nhà nước trở nên khó khăn bội phần, đó là chúng ta không phân biệt rạch ròi ranh giới giữa vàng hàng hóa và vàng tiền tệ. Chỉ khi phân định được hai loại vàng này thì chúng ta mới chuẩn hóa loại vàng làm phương tiện lưu thông trên thị trường. Đó sẽ là công cụ để giao dịch trên thị trường cả trong nước và thế giới, giống như tiền Việt Nam đồng. Hiện nay, vàng của ta chưa thể mang ra giao dịch trên thế giới chính vì sự nhập nhằng này. Đó cũng là hệ lụy do yếu kém trong điều hành, quản lý thị trường này lâu nay.

 

TS Tài cũng cho rằng, sở dĩ giá vàng thường xuyên bị làm giá là bởi cũng như những thị trường khác, chúng ta vẫn vấp phải một "lối mòn” đó là sự thiếu minh bạch trong thông tin. Chính sự thiếu minh bạch ấy đã khiến một bộ phận lợi dụng để đầu cơ, làm giá… "Tại sao không sớm thành lập sàn vàng? Chỉ khi giao dịch trên sàn vàng, mọi thông tin của thị trường này mới được minh bạch. Và bất kể thị trường nào cũng vậy, chỉ khi minh bạch thông tin thị trường đó mới hoạt động ổn định”. Nếu thành lập sàn vàng, NHNN sẽ sử dụng đó để làm công cụ kiểm soát mọi thông tin của thị trường này. Mọi tổ chức, cá nhân khi hoạt động kinh doanh trên sàn vàng đều thông qua tài khoản. Và nhờ đó, NHNN đương nhiên sẽ nắm rõ mọi thông tin của thị trường này ở đây.

 

Hiện trữ lượng vàng trong dân theo ước tính lên tới gần 500 tấn, nhu cầu mua bán vàng của người Việt Nam còn rất lớn. Do đó, nếu Nhà nước không đáp ứng nhu cầu trên bằng cách này thì người ta lại luồn lách bằng cách khác. Thế nên giải pháp thành lập một sàn vàng quốc gia được quản lý bởi NHNN là giải pháp hữu hiệu nhất, bởi nó thỏa mãn nhu cầu kinh doanh vàng của người dân, nhà đầu tư, các doanh nghiệp và ngân hàng. Thị trường vàng sẽ không còn rối ren, méo mó như thời gian vừa qua.

Duy Phương