Thông tin sản xuất tiêu thụ gạo một số nước tuần 2 tháng 9/2015

Bảng 1: Giá gạo xuất khẩu của 5 nước vào ngày 12/9/2015 so với ngày 5/9/2015 (đơn vị: USD/tấn)

1. Thái Lan

Xuất khẩu gạo Thái Lan tăng mạnh trong tháng 7/2015 sau khi đã giảm 27% vào tháng 6/2015. Thái Lan đã xuất khẩu được 734.947 tấn gạo trong tháng 7/2015, tăng 7% so với 685.768 tấn xuất khẩu trong tháng 6 năm 2015, và giảm 22% so với 941.691 tấn xuất khẩu trong tháng 7/2014. Về giá  trị, xuất khẩu gạo của Thái Lan thu được 339,60 triệu USD từ gạo xuất khẩu trong tháng 7/2015, tăng 6% so với  320,26 triệu USD tháng 6/2015, và giảm 25% so với  453,09 triệu USD tháng 7/2014.

Thái Lan xuất khẩu được 5.19 triệu tấn gạo trong 7 tháng đầu năm 2015, giảm 8% so với 5,62 triệu tấn xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2014. Chính phủ Thái Lan đặt mục tiêu xuất khẩu trên 10 triệu tấn gạo trong năm nay.

Đợt bán đấu  giá gạo mới nhất của chính phủ Thái Lan đã không được thương lái đón nhận. Chính phủ quân sự Thái Lan đã bán được 246.793 tấn gạo dự trữ cho 14 thương nhân địa phương trong đợt đấu thầu ngày 8/9/2015 thu được 2,33 tỷ baht ( 64,40 triệu USD). Chính phủ muốm bán 732.806 tấn gạo, trong đó có gạo 5% tấm và gạo Thái thơm, như một phần của nỗ lực để giảm lượng gạo tồn kho trong  chương trình mua lúa giá cao của Chính phủ trước đó. Đây là phiên đấu   thứ 6 trong năm nay và là phiên thứ 10 sau khi chính quyền quân sự nắm quyền vào tháng 5/2014. Chính phủ đã bán được 4,31 triệu tấn gạo thu được 46,3 tỷ baht ( 1,3 tỷ USD) từ 9 phiên đấu   giá trước đó

Ủy ban Chính sách lúa gạo Quốc gia Thái Lan (Thailand's National Rice Policy Committee - NRPC) mà chủ tịch là Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo 51 tỉnh thực hiện việc kiểm tra lại 13,5 triệu tấn gạo lưu trữ ở 1.800 kho trên khắp cả nước. Đợt kiểm tra này phải hoàn thành trong vòng 30 ngày để biết được chất lượng gạo tồn trữ nhằm đưa giá bán phù hợp. Đợt kiểm tra trước cho biết có 4,6 triệu tấn gạo còn dùng được và 13 triệu tấn đã bị mốc.  Nguyên nhân giá bán trong phiên đấu giá ngày 08/9/2015 chỉ bán được\ 262 USD/tấn (5.822 đồng/kg) so với giá lúa và giá gạo thu mua lần lượt là 415 USD/tấn (9.222 đồng/kg) và 664 USD/tấn (14.755 đồng/kg). Ngoài ra còn chi phí lưu trữ và bảo quản, các thiệt hại rất lớn cho nhà nước

2. Việt Nam

Việt Nam xuất khẩu được 3,818 triệu tấn gạo trong 8 tháng đầu năm 2015, giảm 10% so với 4,26 triệu tấn gạo xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2014. Giá xuất trung bình là 417 USD/tấn (FOB), giảm 3% USD/tấn so với  431 USD/tấn ghi nhận trong cùng kỳ năm 2014. Trong tháng 8/2015, Việt Nam xuất khẩu được 517.060 tấn gạo, giảm 18% so với 627.089 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 8/2014, và giảm 12% so với 589.323 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 7/2015. Giá xuất trung bình trong tháng 8 đạt 434 USD/tấn, tăng 1% USD/tấn so với năm trước và 8% USD/tấn so với tháng trước

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, trong 7 tháng đầu năm 2015, Việt Nam xuất được 499.602 tấn IR50404 (chiếm tỷ lệ 14%), 533.717 tấn gạo 15% tấm (16%), 1,051.810 tấn gạo 5% tấm, 660.414 tấn gạo thơm Jasmine (19%), 251.287 tấn nếp (7%) và 523.410 tấn tấm và gạo khác (19%). Về các châu lục, gạo xuất khẩu Việt Nam chủ yếu qua các nước châu Á với số lượng 2.626.970 tấn (73%), 477.784 tấn (14%) qua châu Phi (14%), 66.497 tấn qua châu Âu (2%), 345.520 tấn qua châu Mỹ (11%) và 20.297 tấn qua châu Úc (1%).

Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam còn 6,00 triệu tấn, giảm 10% so với dự báo ban đầu là 6,7 triệu tấn và giảm 5% so với 6,325 triệu tấn năm 2014. Việc điều chỉnh giảm là chủ yếu do cạnh tranh mạnh mẽ từ Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan và các nước như Campuchia và Myanmar; cũng như nhu cầu Trung Quốc giảm mạnh. Sản lượng lúa năm 2015 của Việt Nam đạt 44,92 triệu tấn (28,07 triệu tấn gạo), tăng nhẹ so với dự báo ban đầu là 44,88 triệu tấn (28 triệu tấn gạo) do tăng sản lượng lúa vụ thu đông ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Sự gia tăng của sản lượng lúa vụ thu đông ở ĐBSCL bù đắp các thiệt hại lúa vụ Đông xuân và Hè thu ở các khu vực miền Bắc và duyên hải Nam Trung bộ mà đã bị ảnh hưởng bởi hạn hán do El Nino. Hiện nay, mức tiêu thụ gạo bình quân đầu người là 136 kg/năm

3. Ấn Độ

Chính phủ Ấn Độ đang có kế hoạch thu mua 30 triệu tấn gạo trong niên vụ 2015-16. Giá giống lúa thường được mua với giá 211 USD/tấn (4.689 đồng/kg) và giống lúa chất lượng cao 217 USD/tấn (4.822 đồng/kg) .Tổng công ty Lương thực Ấn Độ (FCI), cơ quan đầu mối thu mua và phân phối lương thực đã mua được 31.518.000 tấn gạo như của 15/7/2015

Các nhà xuất khẩu gạo Basmati của Ấn Độ đang lo ngại về tình trạng nguồn cung tăng và nhu cầu thấp hơn trước khi thu hoạch vụ mùa Kharif năm 2015, Giá gạo basmati đã giảm 18% còn 950-1.000 USD/tấn trong năm nay, so với 1.220 USD/tấn năm 2014. Nông dân trồng lúa basmati đã tăng diện tích vụ mùa Kharif  năm 2014 đạt 2,13 triệu ha so với 1,8 triệu ha năm 2013 do vụ mùa năm 2013 lợi nhuận cao. Họ đã bán được  600 USD/tấn lúa niên vụ 2013-14 (tháng 10/2013-9/2014). Tuy nhiên,  giá đã xuống còn 440-455 USD/tấn niên vụ 2014-15  do lệnh tạm thời ngưng nhập gạo của Iran, chiếm 38% kim ngạch xuất khẩu gạo basmati của Ấn Độ, dẫn đến nguồn gạo dự trữ tăng cao.

Trong khi việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt của Mỹ với Iran có khả năng tác động đến xuất khẩu gạo basmati của Ấn Độ. Mặc dù khối lượng basmati của Pakistan có giới hạn, nhưng khi tham gia vào thị trường thế giới dự kiến ​​sẽ ảnh hưởng lợi nhuận của các nhà xuất khẩu gạo của Ấn Độ. Ấn Độ đang đầu tư xây dựng thương hiệu để giữ được vị trí trên thị trường quốc tế.

5. Campuchia

Campuchia đã xuất khẩu được 342.136 tấn gạo trong 8 tháng đầu năm 2015, tăng 46% so với 233.859 tấn xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2014. Ba thị trường hàng đầu trong 8 tháng qua là Trung Quốc (74.949 tấn), Pháp (45.493 tấn) và Ba Lan (38.370 tấn). Vào tháng 8/2015, Campuchia đã xuất khẩu 29.819 tấn gạo, tăng 5% so với 28.492 tấn trong tháng 7/2015 và giảm nhẹ từ 29.871 tấn xuất khẩu trong tháng Tám 2014. Cambodia đã xuất khẩu 370.000 tấn gạo trị giá  247,000,000 năm 2014. Chính phủ Campuchia đã đặt mục tiêu xuất khẩu được 1 triệu tấn năm 2015, nhưng lưu ý khó đạt được mục tiêu do thiếu nhà máy xay xát, cơ sở hạ tầng cũng như thiếu vốn.

Các nhà xuất khẩu gạo Campuchia đã bày tỏ lo ngại rằng Campuchia có thể không tham gia đấu thầu 750.000 tấn gạo của Philippines do không thể cạnh tranh với Thái Lan và Việt Nam, Nguyên nhân đây là thị trường gạo giá thấp trong khi Campuchia không đủ năng lực về hệ thống xay xát, kho lưu trữ và phương tiện vận chuyển.

6. Myanmar

 Chính phủ Myanmar đã quyết định dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo. Liên đoàn lúa gạo Myanmar (MRF) cho biết việc tạm ngừng xuất khẩu sẽ giảm lượng xuất khẩu gạo của hơn 400.000 tấn. Kế hoạch xuất khẩu năm 2015 đạt 2 triệu tấn gạo so với 1,8 triệu tấn xuất khẩu năm 2014.

7. Philippines

Cơ quan Lương thực Quốc gia Philippines (NFA) tổ chức đấu thầu nhập khẩu thêm 750.000 tấn gạo ngoài 1,8 triệu tấn đã được cấp phép nhập khẩu trong năm nay nhằm đối phó El Nino. Dự kiến sẽ mời Thái Lan, Việt Nam và Campuchia tham gia cung cấp loại gạo 25% tấm, nộp hồ sơ trước tháng 17/9/2015. Giao lô hàng đầu tiên 250.000 tấn trước năm 2015 và 500.000 tấn gạo còn lại giao quý I năm 2016

Nhập khẩu gạo năm nay có thể vượt 2 triệu tấn trong đó có 300.000 tấn đã ký năm 2014, đến đầu năm nay được ủy quyền 1,8 triệu tấn. Philippines đã quyết định nhập khẩu 750.000 tấn gạo (200.000 tấn từ Thái Lan và 550.000 tấn từ Việt Nam) hình thức chính phủ với chính phủ năm 2015 để đảm bảo gạo dự trữ trong lúc giáp hạt  (tháng 6-9). Philippines cũng cho phép các doanh nghiệp tư nhân nhập khẩu 805.200 tấn gạo 25% tấm với mức thuế 35% theo qui định của WTO. Philippines cũng nhập khẩu 250.000 tấn nếu hạn hán gây ra bởi El Nino ảnh hưởng  sản xuất lúa trong nước.

Cơ quan khí tượng đã cảnh báo El Nino sẽ hoạt động mạnh trong vài tháng tới ảnh hưởng đáng kể sản xuất lúa ở các tỉnh miền Trung, miền Nam và miền Bắc. Cơ quan Thống kê Philippine (PSA) đã ước tính sản lượng lúa năm 2015 đạt 18,86 triệu tấn, giảm 6% so với mục tiêu 20,08 triệu tấn và giảm nhẹ so với năm 2014 là 18,97 triệu tấn. Tính đến ngày 13/8/2015, El Nino gây thiệt hại 58.485 tấn gạo trị giá 23 triệu USD

Tổng số gạo dự trữ ở Philippines đến ngày 01/8/2015 đứng ở mức 2,24 triệu tấn, giảm 13% so với 2,57 triệu tấn ghi nhận vào tháng 7/2015, và tăng 30% so với 1,72 triệu tấn ghi nhận trong cùng kỳ năm 2014. Lượng gạo này đủ dùng trong 66 ngày.

8. Indonesia

Chính phủ Indonesia đã quyết định trợ cấp bảo hiểm cây lúa cho nông dân cho vụ mùa 2015-16 (tháng 10 /2015 - 3/2016). Nông dân chỉ đóng 2,5 USD/ha để mua bảo hiểm, chính phủ chi 10 USD/ha. Chính phủ chi 10,44 triệu USD để bảo hiểm cho 1 triệu ha lúa

9. Pakistan

Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Pakistan (REAP) kêu gọi chính phủ để tăng cường đàm phán thương mại với Iran nhằm xuất khẩu gạo trong bối cảnh sản xuất lúa gạo gặp khó khăn. Pakistan đã đề xuất xuất khẩu gạo sang Iran để đổi điện nhập khẩu. Một phái đoàn Pakistan đến thăm Iran vào tuần trước để hoàn tất thỏa thuận để tiếp tục mua 74 megawatt điện từ công ty Iran Tavanir. Nếu Chính phủ Iran đồng ý, các nhà xuất khẩu sẽ xuất khẩu 1  triệu tấn gạo basmati

Ngành lúa gạo của Pakistan đối mặt với 3 khó khăn: gạo tồn đọng tăng, giảm nhu cầu và  giảm giá. Pakistan có 4 triệu tấn gạo tồn kho, trong đó 3,2 triệu tấn là gạo trắng thường và 700.000 tấn là gạo basmati. Pakistan còn nợ Iran 100 triệu tiền nhập khẩu điện và đạt thỏa thuận nhanh sẽ có lợi cho cả hai nước.

Pakistan xuất khẩu 155.570 tấn gạo (gồm basmati và gạo trắng thường) trong tháng 7/2015, giảm 14% so với 181.398 tấn xuất khẩu trong cùng thời kỳ năm 2014. Pakistan xuất khẩu 3,93 triệu tấn gạo trong niên vụ 2014-15 (7/2014-6/2015), tăng 6% so với 3,72 triệu tấn xuất khẩu trong niên vụ 2013-14.

10. Bắc Triều Tiên

Tổ chức Lương nông Quốc tế FAO  đã dự báo sản lượng lúa năm 2015 của Bắc Triều Tiên đã giảm 12,4% còn 2,3 triệu tấn so với 2,626 triệu tấn năm 2014. FAO dự đoán tình hình an ninh lương thực trong nước này xấu đi từ các năm trước do điều kiện hạn hán và lũ lụt. Theo FAO, hầu hết các hộ gia đình ở mức cận nghèo và nghèo.

Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo sản lượng gạo của Bắc Triều Tiên năm 2015 đạt 1,7 triệu tấn, giảm 10% so với 1,88 triệu tấn năm 2014. Bắc Triều Tiên phải nhập khẩu 60.000 tấn gạo trong năm 2015, so với 70.000 tấn năm 2014.

Phước Tuyên
Nguồn: bannhanong.vn