Thu hút đầu tư vào nông nghiệp hữu cơ

Nông nghiệp hữu cơ mới đạt 0,2% diện tích

Theo Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, hiện diện tích canh tác hữu cơ của cả nước mới chỉ đạt khoảng 23.400 ha, tương đương 0,2% diện tích đất sản xuất nông nghiệp. Ông Nguyễn Quốc Vọng, Đại học RMIT Úc cũng cho biết, hiện nông nghiệp hữu cơ mới chỉ chiếm 5% trong cơ cấu thị trường sản phẩm nông nghiệp thế giới.

Tại Việt Nam hiện đã có một số DN được chứng nhận hữu cơ bởi các tổ chức quốc tế có uy tín. Tiêu biểu như trang trại Viễn Phú Green Farm sản xuất nhiều loại gạo, tôm, cá, rau quả… đạt chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn của Mỹ và châu Âu với năng lực sản xuất mỗi năm đạt 1.000 tấn gạo, 1.000 tấn thủy sản, 2.000 tấn rau quả, 500 tấn nấm rơm… Tương tự, Công ty CP Nông trại Bảo Châu (Hà Nội) cũng đã được tổ chức EMRO (Nhật Bản) cấp giấy chứng nhận hữu cơ đối với sản phẩm thịt heo, thịt gà, rau, cá và trứng gà tươi. Cùng với đó, các loại rau, củ, quả của Công ty TNHH Liên doanh Organik Dalat Lâm Đồng cũng đã đạt chứng nhận hữu cơ của châu Âu.

Nhiều DN nước ngoài cũng đã tới Việt Nam tìm đối tác hợp tác, đầu tư. Cụ thể, Công ty Viễn Phú đã hợp tác cùng một công ty của Nhật sản xuất gạo, tôm, cá… hữu cơ để xuất khẩu sang Nhật. Dự kiến sắp tới cũng sẽ có 7 đối tác khác từ Nhật tới làm việc với Viễn Phú để bàn việc hợp tác phát triển sản phẩm hữu cơ. Các bên cũng đã lên kế hoạch quảng bá sản phẩm hữu cơ Việt Nam tại Nhật. Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu nông sản hữu cơ sang Đức, Công ty TNHH Hưng Thịnh (Tây Ninh) đã bắt tay với một đối tác nước ngoài để đầu tư trang trại rộng 1.500 ha cho việc nuôi tôm, cá đạt tiêu chuẩn hữu cơ để cung cấp cho thị trường Đức.

Tuy nhiên, xét về tổng thể, số lượng các dự án đầu tư vào nông nghiệp hữu cơ hiện vẫn ở mức rất khiêm tốn so với tiềm năng và nhu cầu của thị trường. Trong khi đó, nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm hữu cơ đang tăng trưởng rất mạnh với tốc độ bình quân từ 10 – 15%/năm. Theo ông Wouter Van Ravenhorst, đại diện Control Uni-on (tổ chức chứng nhận thực phẩm hữu cơ theo tiêu chuẩn Mỹ và Liên minh châu Âu), Việt Nam có nhiều điều kiện phù hợp để tham gia thị trường thực phẩm hữu cơ, tiến tới phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững.

Sẽ có chính sách thu hút đầu tư

Để hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp an toàn, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 01/2012 /QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ việc áp dụng các thực hành nông nghiệp tốt trong nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản bao gồm sản phẩm hữu cơ. Tuy nhiên, trên thực tế, đến nay sự hỗ trợ mới chỉ tập trung cho sản phẩm an toàn, như sản phẩm thực hành nông nghiệp tốt (GAP), khiến cho việc phát triển nông nghiệp hữu cơ gặp nhiều rào cản.

TS Nguyễn Bá Hùng, Tổng giám đốc Công ty TNHH liên doanh Organik Đà Lạt cho biết, ông đã bắt tay đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ từ 21 năm trước. Tuy nhiên, phải mất tới 10 năm, sản phẩm của Organik Đà Lạt mới được cấp chứng chỉ hữu cơ. Điều này cho thấy việc sản xuất sản phẩm hữu cơ không hề dễ dàng. Ông Wouter Van Ravenhorst cho biết, có sự khác biệt giữa sản xuất nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp truyền thống do đất sản xuất truyền thống hiện đã bị nhiễm bẩn. Vì vậy, từ nền đất sản xuất theo kiểu hiện nay, không thể ngay lập tức chuyển ngay qua sản xuất nông nghiệp hữu cơ mà phải cần 1 - 2, thậm chí 3 năm mới có thể làm sạch, loại bỏ những chất gây hại từ trong đất. Đây là những trở ngại ban đầu, thách thức sự kiên trì của những ai muốn đi theo con đường này.

Từ thực tế trên, TS Võ Minh Khải, Tổng giám đốc Công ty Viễn Phú, cho rằng để phát triển nền nông nghiệp bền vững, Chính phủ cần có các chính sách cụ thể mang tính đột phá để chuyển dần nền canh tác hóa học hiện nay sang nền sản xuất thân thiện với môi trường. Cụ thể, các chính sách về đất đai và tín dụng phải dài hơn so với các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp thông thường, lãi suất vay phải thấp hơn. Ngoài ra, trong nông nghiệp hữu cơ cũng không chấp nhận sản phẩm có nguồn gốc biến đổi gien - GMO, do đó cần phải có chính sách về giống cây trồng vật nuôi phù hợp.

Tại một hội thảo bàn về việc phát triển nông nghiệp hữu cơ được tổ chức tại TP.HCM mới đây, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết, sắp tới Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ cùng Bộ Khoa học và Công nghệ thành lập một tổ công tác chuyên hỗ trợ, phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Tổ công tác sẽ đến từng công ty, trang trại để tìm hiểu các khó khăn, vướng mắc. Từ đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ xây dựng chính sách, đề xuất Chính phủ ban hành nhằm thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ. Cùng với đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng sẽ thực hiện chuyến công tác qua các nước châu Âu, Nhật Bản… để tìm kiếm đối tác, qua đó nhằm hỗ trợ các DN, địa phương có sản xuất nông nghiệp hữu cơ.

Nhiều địa phương cũng bày tỏ sự quan tâm và mong muốn được thu hút đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ. Cụ thể, theo Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Phạm Văn Tân, Tây Ninh đang tiến hành rà soát quy hoạch, dành một phần quỹ đất phù hợp và thực hiện phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, đặc biệt là nông nghiệp hữu cơ. Bên cạnh đó, tỉnh cũng tạo điều kiện và thúc đẩy phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã nhằm đẩy mạnh sản xuất hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao để làm ra sản phẩm chất lượng tốt, an toàn đối với người dùng, đạt các tiêu chuẩn quốc tế.

Các DN đang tham gia sản xuất nông nghiệp hữu cơ đều cho rằng, cơ chế chính sách hỗ trợ, ưu đãi khi nông dân, DN tham gia nông nghiệp hữu cơ cần được quy định thật rõ ràng, cụ thể. Theo đó, người sản xuất hữu cơ sẽ được hưởng lợi gì về vay vốn ngân hàng so với canh tác vô cơ. Tương tự, các DN tham gia nông nghiệp hữu cơ được ưu đãi gì khi phân phối sản phẩm, vay vốn, xúc tiến thương mại… Mặt khác, việc quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ cũng phải thật cụ thể để tránh sự ô nhiễm chéo của vùng sản xuất vô cơ. Nhà nước cũng cần có các quy định rõ ràng để phân biệt giữa VietGap, Golbal Gap, hữu cơ trong sản xuất và cấp giấy chứng nhận để người tiêu dùng dễ dàng nhận diện.

theo HQ Online