Đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong nông nghiệp là nền tảng và động lực then chốt để nâng cao sức mạnh nền nông nghiệp

Trong quá trình hội nhập quốc tế với khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão, Đảng và Nhà nước ta đã nhận thức ngày càng rõ hơn vai trò của khoa học – công nghệ đối với sự phát triển toàn diện đất nước. Khoa học và công nghệ (KH&CN) được xác định là đòn bẩy trong quá trình tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Chủ trương, đường lối về vai trò của khoa học và công nghệ đã được cụ thể trong các văn kiện của Đảng và Nhà nước.

Khai mạc cuộc họp, thứ trưởng Lê Quốc Doanh cho biết, trong những năm qua, đẩy mạnh ứng dụng KH&CN trong nông nghiệp là nền tảng và động lực then chốt để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức mạnh của nên nông nghiệp, góp phần hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, bảo đảm an ninh lương thực, an sinh xã hội và nâng cao thu nhập cho người sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp. Cho đến nay, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng góp trên 30% giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả vào phát triển nông nghiệp, đảm bảo nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa nông sản và dịch vụ trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ông Trần Công Thắng - Viện Chính sách và Chiến lược phát triển NNNT trình bày báo cáo tại cuộc họp

Tại cuộc họp, ông Trần Công Thắng – Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển NNNT đã trình bày báo cáo Tổng kết Chiến lược KH&CN ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn giai đoạn 2013 - 2020, định hướng nghiên cứu giai đoạn 2021 - 2030. Trong giai đoạn 2013-2020, tình hình thế giới đã có nhiều diễn biến phức tạp, khó khăn. Kinh tế thế giới phục hồi chậm chưa lấy được đà tăng trưởng sau cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái toàn cầu 2007-2008; rủi ro trên thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế gia tăng. Tuy nhiên KHCN luôn gắn liền với sự phát triển kinh tế của toàn cầu. Cụ thể các thành tựu của KHCN ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đóng góp 40% giá trị gia tăng nông nghiệp đến năm 2015 và 50% đến năm 2020. Các sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao chiếm tỷ trọng khoảng 15% trong giá trị sản xuất của các sản phẩm chủ yếu đến năm 2015 và 35% đến năm 2020. Đến năm 2020, trên 60% tổ chức KHCN công lập có cơ sở vật chất và nguồn nhân lực ngang tầm khu vực, trong đó một số lĩnh vực đạt trình độ tiên tiến của thế giới. Đặc biệt giai đoạn 2013-2020, mục tiêu phát triển KHCN đã thực sự được Chính phủ coi là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế quốc gia.

Ông Nguyễn Quang Tin – Phó Vụ trưởng Vụ KHCN&MT trình bày báo cáo Dự thảo tổng kết Chương trình sản phẩm quốc gia giai đoạn 2011 - 2020, Kế hoạch xây dựng Chương trình sản phẩm Quốc gia giai đoạn 2021 - 2030. Báo cáo nhấn mạnh, nhờ những đóng góp của KH&CN đối với ngành nông, lâm, thủy sản trong giai đoạn 2013-2020 đã có những tăng trưởng bền vững, ổn định theo hướng tích cực. Giai đoạn 2013-2016, sản xuất, kinh doanh nông nghiệp đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt ảnh hưởng của sự cố ô nhiễm môi trường biển ở 4 tỉnh miền Trung, nhưng ngành nông nghiệp vẫn duy trì được tăng trưởng, tốc độ tăng trưởng GDP trung bình đạt 2,55%/năm. Giai đoạn 2016-2020, trên cơ sở tiềm lực của giai đoạn trước, mặc dù phải đối diện với nhiều thách thức nặng nề hơn về dịch bệnh, biến đổi khí hậu, hội nhập quốc tế, tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành nông lâm thủy sản ước đạt 2,71%/năm, vượt mục tiêu đặt ra. Cả giai đoạn 2013-2020, tốc độ tăng GDP toàn ngành đạt bình quân 2,65%/năm. Riêng năm 2020, GDP nông lâm thủy sản tăng 2,68% trong đó nông nghiệp đạt 2,55%, lâm nghiệp tăng 2,82%, thủy sản tăng 3,08%. Chất lượng tăng trưởng ngày càng được cải thiện.

Tại cuộc họp, nhiều lãnh đạo và đại diện các trường, viện, hiệp hội và tạp chí trực thuộc bộ đã tham gia phát biểu tham luận sôi nổi với đóng góp nhiều ý kiến, quan điểm để tháo gỡ những khó khăn và bất cập còn tồn đọng.

Kết thúc cuộc họp, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh một lần nữa khẳng định các kết quả đạt được của ngành nông nghiệp nhờ  có sự đóng góp của KH&CN, thông qua việc khuyến khích phát triển sản xuất quy mô lớn, hợp tác liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị; ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ vào sản xuất. Tuy nhiên, trách thức của lĩnh vực KHCN còn nhiều khó khăn về nguồn lực, cơ sở vật chất và cách quản lý khoa học còn phức tạp. Trong thời gian tới, Bộ chúng ta cần thay đổi cách quản lý giảm thiểu các thủ tục, cơ chế và xây dựng một đội ngũ chuyên nghiệp hơn, chính sách thông thoáng hơn để đạt hiệu quả tốt hơn./.