Xây dựng nông thôn mới: Chú trọng tính bền vững các tiêu chí "mềm"

“Mềm” mà khó

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình NTM tỉnh, đến hết tháng 6/2020 toàn tỉnh đã có 95/111 xã (85,6%) đạt chuẩn NTM, bình quân đạt trên 18,5 tiêu chí/xã, có 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Ngoài Đơn Dương, Đức Trọng là huyện thứ hai của tỉnh được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM; thành phố Đà Lạt, Bảo Lộc và huyện Đạ Tẻh đang được Hội đồng Trung ương thẩm định, hoàn thiện thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ công nhận thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM và huyện đạt chuẩn NTM.

Từ thực tiễn xây dựng NTM tại nhiều địa phương cho thấy, các tiêu chí “mềm” trong xây dựng NTM như an ninh - trật tự xã hội, môi trường, tỷ lệ hộ nghèo, thu nhập, văn hóa, hệ thống chính trị vững mạnh... tuy dễ đạt nhưng các xã đều đang gặp thách thức không nhỏ trong việc giữ vững các tiêu chí “mềm” này. 

Ông Trương Quang Kiên - Chủ tịch UBND xã Lạc Lâm (Đơn Dương) cho biết: Với đặc trưng sản xuất nông nghiệp, nhu cầu sử dụng nhân công theo thời vụ, kéo dài từ 2 - 3 tháng/vụ nên vẫn còn nhiều đối tượng người làm thuê từ nơi khác đến lợi dụng tình hình và đặc điểm địa bàn, điều kiện cư trú để né tránh việc khai báo tạm trú, tạm vắng. Điều này đã dẫn đến tình hình quản lý cư trú của địa phương có nhiều biến động phức tạp, không ít khó khăn. 

Ông Lê Phúc Duy - Phó Công an xã Ka Đơn cho biết: Trong năm 2019, trên địa bàn xã cũng đã có một số vụ việc gây mất an ninh, trật tự, thậm chí dẫn đến án mạng xảy ra. Ngay lập tức, dù được công nhận là xã NTM nhưng năm 2019 xã đã không duy trì được tiêu chí này. 

Một tiêu chí khác là xây dựng nếp sống văn hóa cũng nhiều địa phương chia sẻ, đây là một tiêu chí mà việc đạt được không quá khó như cơ sở vật chất văn hóa, nhưng việc giữ vững lại là thách thức lớn. Để được công nhận thì tỷ lệ thôn, xóm đạt tiêu chuẩn văn hóa theo quy định như 80% số gia đình trở lên có đời sống kinh tế ổn định, tỷ lệ hộ nghèo dưới 5%, từ 80% số hộ trở lên được công nhận là gia đình văn hóa, không có cặp vợ chồng sinh con thứ 3 trở lên, không có người vi phạm pháp luật trong năm thì mới đạt làng văn hóa…

Bên cạnh đó, các tiêu chí về môi trường, nước sạch hiện nay cũng được đánh giá mang tính chất “châm chước”. 

Trong đó, có nhiều xã chỉ vừa mới đạt ở mức chạm ngưỡng, nên nguy cơ rớt chuẩn cũng rất dễ xảy ra. 

Phát huy vai trò các hội, đoàn thể

Tuy là các tiêu chí “mềm”, không phải huy động nguồn kinh phí lớn như các tiêu chí khác, nhưng ranh giới giữa đạt và không đạt thường rất khó bền vững . Do vậy, để giữ vững được các tiêu chí này, các địa phương không nên lơ là, mà cần thường xuyên phối hợp với các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân bằng nhiều hình thức khác nhau.

Ông Nguyễn Quốc - Bí thư Đảng ủy xã Quảng Trị (Đạ Tẻh) cho biết: Sau 4 năm đạt chuẩn NTM, xã Quảng Trị đã chú trọng xây dựng có chất lượng những tiêu chí “mềm”. Theo đó, các phong trào xây dựng gia đình văn hóa, thôn xóm văn hóa, xã giao cho Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên xã tổ chức. Với sự vào cuộc tích cực của các hội, đoàn các cấp, rác thải trên các trục đường liên xã, liên xóm được thu gom, dọn sạch hàng tuần. Mỗi chi hội phụ trách một đoạn đường, do vậy trên các trục đường của xã Quảng Trị luôn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh môi trường chung.

Ngoài ra, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” đã động viên, khơi dậy trong các tầng lớp nhân dân tinh thần đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, chung sức xây dựng nông thôn mới. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, thực hiện một cách thường xuyên, liên tục, nên các tiêu chí “mềm” của xã Quảng Trị luôn giữ vững. Quảng Trị cũng trở thành xã điểm trong thực hiện tiêu chí môi trường nâng cao. 

Ông Phạm Xuân Tiện - Phó Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo NTM huyện Đạ Tẻh chia sẻ: “Việc duy trì và phát triển các tiêu chí rất khó, đặc biệt là các tiêu chí có sự biến động hay điều chỉnh, thay đổi chuẩn theo từng năm như: an ninh - trật tự, môi trường, tỷ lệ hộ nghèo, thu nhập, văn hóa... Vì vậy, rất cần có sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp chính quyền từ cấp tỉnh đến cơ sở, sự hưởng ứng tích cực của người dân để hoàn thành và duy trì phát triển tiêu chí. 

Mục tiêu của xây dựng NTM là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân nông thôn, vì vậy không phải cứ đạt chuẩn là kết thúc, mà tất cả chỉ mới bắt đầu. Khi đã đạt chuẩn, các xã còn phải tiếp tục nỗ lực để giữ vững và phát triển các tiêu nâng cao cao, để thực sự góp phần phát triển kinh tế, ổn định xã hội nông thôn.

http://lamdong.gov.vn