Tránh để rớt “chuẩn” nông thôn mới

Đầu năm nay, tỉnh Hà Tĩnh đã quyết định thu hồi bằng công nhận đạt chuẩn NTM của hai xã Thiên Lộc (huyện Can Lộc) và Kỳ Bắc (huyện Kỳ Anh). Lý do là hai xã này bị “rớt” một số tiêu chí so với thời điểm được công nhận đạt chuẩn, liên quan đến các tiêu chí về môi trường, khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu thiếu chuẩn. Trước đó, tỉnh này đã kiểm tra các xã đạt chuẩn NTM và chỉ ra có 12 xã chuyển biến chậm, bị rớt một số tiêu chí, đồng thời yêu cầu khắc phục. Kết quả, các địa phương đã tích cực khắc phục, nâng chất các tiêu chí, duy chỉ có 2 địa phương chậm khắc phục, dẫn đến bị thu hồi bằng.

Tình trạng rớt chuẩn NTM đã diễn ra ở nhiều địa phương trong cả nước. Tại Phú Yên, tính đến cuối năm 2017, có 8 xã không giữ vững 19 tiêu chí NTM, chủ yếu các tiêu chí về tổ chức sản xuất, y tế, môi trường và an toàn thực phẩm. Tại tỉnh Tây Ninh, việc duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt ở những xã được công nhận xã NTM còn gặp nhiều khó khăn, nhiều xã bị “rớt” một số tiêu chí ngay sau khi được công nhận đạt chuẩn. Chẳng hạn, ở huyện Tân Biên, thời điểm cuối năm 2017, trong số 4 xã đạt chuẩn NTM thì có tới 3 xã chỉ còn đạt 16/19 tiêu chí. Nhiều xã ở khu vực ĐBSCL cũng có dấu hiệu chững lại, rớt chuẩn sau khi về đích NTM. Các tiêu chí thiếu bền vững, bị rớt chuẩn nhiều tập trung vào tiêu chí tổ chức sản xuất, thu nhập, môi trường, y tế...

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng rớt chuẩn NTM ở các địa phương. Trong đó, bộ tiêu chí mới đã bổ sung, nâng cao một số chỉ tiêu, nên nhiều xã đạt chuẩn trước đó khi so lại theo tiêu chí mới lại rớt; nhiều địa phương sau khi về đích không còn được đầu tư nhiều nguồn lực. Tuy nhiên, nguyên nhân chính yếu vẫn là sự thiếu bền vững của các địa phương khi thực hiện các tiêu chí NTM, nó khởi nguồn từ bệnh thành tích. Nhiều địa phương chỉ chú trọng thi công các công trình hạ tầng cơ bản theo hình thức “làm trước, dân đóng trả sau”, dẫn tới nợ đầm đìa; trong khi điều căn bản trong xây dựng NTM là phát triển sản xuất để nâng cao thu nhập cho người dân lại chưa được chú trọng đúng mức. Cùng với đó, sự chủ quan, thờ ơ, tự mãn là một trong những nguyên nhân khiến nhiều xã đã đạt chuẩn NTM bị “rớt“ tiêu chí ngay sau đó.

Cử tri cho rằng, việc xây dựng NTM cần phải thực chất hơn, các tiêu chí cần phải bền vững hơn, khắc phục triệt để bệnh thành tích trong xây dựng NTM. Trong đó, cần phải tập trung vào việc phát hiện, nhân rộng những cách làm sáng tạo, những mô hình hiệu quả. Công tác kiểm tra, giám sát kết quả và chất lượng xét công nhận đạt chuẩn NTM ở các địa phương phải được thực hiện chặt chẽ, đi đối với việc quyết liệt xử lý những xã đã được công nhận đạt chuẩn nhưng có biểu hiện chững lại, chậm khắc phục những tồn tại, hạn chế.

Theo Hương Ly/daibieunhandan.vn