Điều tiết nước tối đa phục vụ lúa hè thu ở Hà Tĩnh trổ bông thuận lợi

Lúa hè thu Hà Tĩnh trổ bông tập trung vào thời điểm thời tiết diễn ra đợt nắng nóng dài ngày.

Hà Tĩnh đang trải qua đợt nắng nóng dài ngày khiến lượng nước trên đồng ruộng và các công trình thủy lợi bốc hơi nhanh. Những vùng tưới trên hệ thống sông Nghèn, mực nước xuống thấp trong khi nhu cầu dùng nước trong giai đoạn lúa trổ bông ở các vùng tưới đồng loạt tăng cao, hệ thống trải dài trên 5 địa phương (Đức Thọ, TX Hồng Lĩnh, Can Lộc, Thạch Hà, Lộc Hà) với diện tích tưới lên đến 12.000 ha đã làm cho công tác điều tiết nước trong đợt tưới cuối cùng của vụ hè thu vất vả hơn.

Ông Nguyễn Hữu Phúc - Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Hà Tĩnh (Công ty Thủy lợi Bắc) cho biết: “Cao điểm nhất là vào ngày 8/8, mực nước sông Nghèn xuống thấp (tại Đò Điểm: +0,1 m; tại cống Đức Xá và cống Trung Lương: +0,3 m), trong khi trên hệ thống này có đến hơn 200 trạm bơm vào cao điểm lấy nước.

Trước tình hình này, công ty phải điều tiết nước bổ sung từ hai nguồn lớn, một nguồn từ sông La điều tiết qua cống Đức Xá và cống Trung Lương, một nguồn từ hệ thống Ngàn Trươi qua kênh chính Linh Cảm, xả liên tục để tạo nguồn cho các trạm bơm trên hệ thống sông Nghèn, phục vụ chống hạn”.

Trạm bơm tại thôn Đại Đồng, xã Thạch Long (Thạch Hà) đã tiếp nhận nguồn nước cứu hạn từ hệ thống sông Nghèn.

Đến ngày 14/8, nước đã về tại trạm bơm của hai thôn Đại Đồng và Hội Cát, nằm cuối nguồn nhất của xã Thạch Long (Thạch Hà). Từ hệ thống sông Nghèn, nguồn nước được điều tiết về hói Trẻn (công trình cấp nước chính của hai thôn), từ đây bà con có thể vận hành máy bơm để “đẩy” nước ra đồng.

Bà Nguyễn Thị Thảo - Trưởng thôn Đại Đồng cho biết: “Vì thiếu nước cấp nên trạm bơm của thôn bị “treo” gần 1 tuần nhưng rất may là chân ruộng vẫn còn độ ẩm, chưa bị khô cạn. Chúng tôi đã vận động bà con ra đồng khơi thông các kênh, vớt bèo tạo thông thoáng ở hói Trẻn để khi có nước thì bơm tưới nhanh nhất về cho toàn bộ diện tích lúa hè thu. Hiện nay, chỉ còn 4/15 ha nằm ở khu vực chia cắt vùng tưới là chưa có nước chảy về. Trong vài ngày tới, nếu thời tiết không có mưa thì chúng tôi sẽ dùng bơm dã chiến tiếp nước cho vùng đồng này để kịp cho lúa trổ bông”.

Được biết, toàn thôn sản xuất 15 ha lúa hè thu, đến nay đã có 5 ha trổ bông. Trong điều kiện đủ nguồn nước, khoảng 1 tuần tới, toàn bộ diện tích lúa sẽ trổ xong.

Người dân đã tiến hành thu vớt bèo, tạo dòng chảy thông thoáng để tạo điều kiện bơm tối đa nước tưới về ruộng.

Ở huyện Lộc Hà, trong những ngày nắng nóng, có 2/36 trạm bơm cũng bị ngừng hoạt động. Chủ động sớm phương án chống hạn, huyện cũng đã phối hợp với Công ty Thủy lợi Bắc Hà Tĩnh điều tiết nước kịp thời để phục vụ bơm tưới.

Ông Võ Tá Bình - Trưởng phòng NN&PTNT huyện cho biết: “Trong suốt thời gian dài, các trạm bơm thực hiện bơm tưới liên tục cho lúa từ giai đoạn làm đòng - trổ bông trong khi thời tiết nắng nóng dài ngày nên một số xã như An Bình, Thịnh Lộc có hiện tượng chậm nước cục bộ. Tuy nhiên, tình hình này chưa ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của lúa hoặc xảy ra hạn hán gay gắt. Hiện nay, nhờ sự điều tiết linh hoạt của Công ty Thủy lợi Bắc, cốt nước tại Cầu Trù đạt trên 0,3 m, đảm bảo cho các trạm bơm hoạt động bình thường trở lại”.

Theo ghi nhận, đến ngày 15/8, toàn bộ 2.300 ha diện tích lúa hè thu của huyện đã cơ bản tiếp nhận được nguồn nước. Các địa phương đang triển khai phương án nước về tới đâu, bơm tưới tới đó để phục vụ tốt nhất quá trình trổ bông của lúa hè thu.

Nguồn nước tưới đảm bảo giúp các trà lúa hè thu ở Cẩm Xuyên trổ bông tập trung, khá đồng đều.

So với các huyện phía Bắc, tình hình vận hành điều tiết nước ở các địa phương thuộc hệ thống tưới của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh có phần “dễ thở” hơn. Nguyên nhân là do nguồn tưới từ các hồ chứa năm nay có mực nước khá cao và cao hơn cùng kỳ năm 2020 nhờ các đợt mưa giữa vụ. Để đảm bảo đủ lượng nước cho lúa hè thu trổ bông thuận lợi, đồng thời ứng phó với quá trình bốc hơi nhanh do nắng nóng, công ty đã tăng lưu lượng tưới lớn nhất trên tất cả các công trình.

Ông Đặng Hòa Bình - Trưởng phòng Quản lý Khai thác Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh cho biết: "Hồ Kẻ Gỗ đang tưới với lưu lượng 23 m³/s; hồ Sông Rác là 8 m³/s… Đợt tưới này sẽ còn kéo dài thêm 1 tuần nữa, hoàn thành suốt 1 tháng mở tưới liên tục trên hệ thống".