Liên kết đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp

Kêu gọi đầu tư, giới thiệu, phân tích các khó khăn, vướng mắc cũng như chia sẻ các kinh nghiệm trong quá trình phát triển nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm an toàn để có những giải pháp phát triển phù hợp và bền vững trong tương lai là nội dung chính được các đại biểu trao đổi tại hội thảo "Thu hút đầu tư, phát triển nông nghiệp công nghệ cao và sản phẩm an toàn khu vực miền Trung-Tây Nguyên" do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với UBND thành phố Đà Nẵng, tổ chức ngày 26/6. 

*Những "quả ngọt" đầu tiên 

Ông Trần Viết Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Đà Nẵng khẳng định, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là xu thế của hội nhập phát triển, là giải pháp công nghệ hiệu quả tạo ra những đột phá mới trong sản xuất nông nghiệp, tạo cơ sở chuyển nhanh nền nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. 

Trồng rau thủy canh tại Trang trại nông nghiệp công nghệ cao DELCOFARM tại xã Nguyệt Đức, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: Thái Hùng - TTXVN

Tại Đà Nẵng, trong điều kiện hạn chế về quy mô diện tích đất nông nghiệp và định hướng phát triển nông nghiệp đô thị thì phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch là hướng đi tất yếu đảm bảo tính hiệu quả kinh tế cao và phát triển nông nghiệp bền vững. 

Chia sẻ kinh nghiệm của tỉnh Lâm Đồng về phát triển nông nghiệp công nghệ cao, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Thị Tường Vi cho biết, tỉnh đã xây dựng được gần 23.000 ha rau, hoa, cây đặc sản, gần 20.000 ha cà phê, trên 6.000 ha chè và trên 90 ha sầu riêng tại Đạ Huoai được sản xuất theo hướng nông nghiệp công nghệ cao. 

Các mô hình này đã thực sự mang lại hiệu quả kinh tế cao, từng bước hình thành các phương thức sản xuất mới, hiện đại, thu nhập và đời sống của nhân dân được nâng lên. 

Bà Nguyễn Thị Tường Vi khẳng định, doanh nghiệp là hạt nhân nòng cốt trong sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, nhất là các doanh nghiệp FDI có vốn đầu tư lớn đã áp dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, hệ thống quản lý khoa học và xây dựng thương hiệu gắn với thị trường tiêu thụ. 

Với trên 51.000 ha sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; trong đó các doanh nghiệp chiếm 11,5%, chính là đầu mối liên kết giúp nông dân tiếp cận tốt với các công nghệ ứng dụng vào sản xuất…

Hiện nay, đã có nhiều doanh nghiệp thành công trong tổ chức sản xuất gắn với thương hiệu như: Hoa Đà Lạt HasFarm; rau Đà Lạt G.A.P; Organik Hùng Thiên,… 

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng cho biết, tại tỉnh Quảng Trị việc quy hoạch các vùng sản xuất tập trung chuyên canh đã được thực hiện đồng bộ kể từ Nghị quyết 01/2014/NQ-HĐND về quy hoạch phát triển nông nghiệp đến năm 2020, nhiều vùng chuyên canh cây trồng gắn với hệ thống các nhà máy/cơ sở chế biến đã hình thành như: Cây cao su (xấp xỉ 20.000 ha) gắn với 7 nhà máy chế biến mủ cao su; cây hồ tiêu (2.500 ha), cây cà phê (5.500 ha) gắn với 14 nhà máy chế biến ướt, cây sắn 11.000 ha gắn với 3 nhà máy chế biến tinh bột sắn... 

Theo ông Võ Văn Hưng, hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã bước đầu hình thành những mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị có quy mô lớn.

Cụ thể, tỉnh Quảng Trị đã ký kết hợp đồng với Công ty cổ phẩn Thực phẩm Đồng Giao phát triển vùng nguyên liệu Dứa với mục tiêu đến năm 2020 đạt 1.000 ha để xây dựng Nhà máy chế biến nông sản xuất khẩu tại Quảng Trị (năm 2017, tỉnh đã trồng mới được gần 150 ha).

Tỉnh cũng đã ký kết biên bản ghi nhớ với Tập đoàn Đại Nam-Nhà máy sản xuất phân bón Obi - Ong biển sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Đến nay, dự án này đã triển khai được 250 ha. 

*Đẩy mạnh thu hút đầu tư 

Theo Giám đốc Trung tâm Khuyến ngư nông lâm thành phố Đà Nẵng Đặng Văn Hồng, thực tế cho thấy, mức độ sản xuất và ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp trên địa bàn Đà Nẵng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu so với kỳ vọng, việc đầu tư hạ tầng, kỹ thuật để sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đòi hỏi vốn đầu tư lớn, nhưng với quy mô sản xuất nhỏ, manh mún, nguồn cung sản phẩm không ổn định chính là rào cản lớn trong việc phát triển thị trường và tạo thương hiệu riêng cho nông nghiệp thành phố. 

Để khắc phục những khó khăn này, thời gian qua, thành phố Đà Nẵng có nhiều giải pháp, tập trung thu hút nguồn lực để đẩy mạnh cứu ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, gia tăng giá trị sản phẩm. 

Theo đó, doanh nghiệp khi đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn thành phố sẽ được hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng nhưng không quá 3 tỷ đồng/dự án; hỗ trợ 50% chi phí đầu tư hạ tầng cơ sở sản xuất (nhà xưởng, thiết bị sản xuất, bảo quản, tưới tiêu) nhưng không quá 2 tỷ đồng/dự án… 

Cùng với đó, thành phố Đà Nẵng đang tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững và gắn liền với xây dựng nông thôn mới; tổ chức sản xuất nông nghiệp phù hợp về quy mô và điều kiện của từng địa phương gắn với phát triển sản phẩm chủ lực, sản phẩm đặc trưng và Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”. 
 

Các gian hàng trưng bày, giới thiệu sản phẩm tại hội chợ nông nghiệp công nghệ cao và nông sản an toàn các tỉnh đồng bằng sông Hồng năm 2018. Ảnh: Thanh Tuấn - TTXVN

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng cho rằng, do vốn tư cho nông nghiệp công nghệ cao lớn, trong khi Quảng Trị là tỉnh nghèo nên chính sách hỗ trợ còn hạn chế, hoạt động đầu tư chưa được tập trung; nguồn vốn đầu tư còn ít, các mô hình sản xuất hiệu quả thiếu nguồn kinh phí để nhân rộng. 

Bên cạnh đó, thị trường nông sản thiếu ổn định, rủi ro cao liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm còn thiếu và yếu nên nhiều hộ nông dân, đặc biệt doanh nghiệp chưa thực sự "mặn mà" trong việc đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng khoa học công nghệ. 

Để thu hút đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, thời gian tới, tỉnh Quảng Trị sẽ tập trung đánh giá rà soát kết quả thực hiện công tác quy hoạch ngành nông nghiệp.

Trên cơ sở đó, xây dựng quy hoạch vùng sản xuất ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao của tỉnh Quảng Trị trình UBND tỉnh phê duyệt, trong đó, ưu tiên xác định được đối tượng cây trồng, vật nuôi, quy mô diện tích, địa điểm, loại công nghệ áp dụng phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của từng vùng, từng địa phương. 

Cùng với đó, tỉnh sẽ rà soát quy hoạch đất, lựa chọn các quỹ đất sạch, kêu gọi, tìm kiếm, lồng ghép các nguồn lực khác nhau để hoàn thiện các hệ thống hạ tầng nhằm phục vụ sản xuất... 

Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) Nguyễn Quang Tin cho biết, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp đã được nhiều địa phương, doanh nghiệp triển khai thực hiện, nhất là từ sau khi Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành vào cuộc hỗ trợ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch… 

Tuy nhiên, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp chủ yếu tập trung tại một số vùng, một số sản phẩm có thế mạnh, một số doanh nghiệp lớn. Về mặt tổng thể nền nông nghiệp vẫn tồn tại một số bất cập như: năng suất lao động thấp, hiệu quả sản xuất và thu nhập của nông dân chưa được cải thiện nhiều so với mục tiêu tái cơ cấu ngành đã đề ra. 

Bên cạnh đó, việc tổ chức sản xuất trong nông nghiệp không đồng bộ, giá trị sản xuất nông nghiệp chưa cao, khoa học công nghệ chưa phát huy vai trò là động lực, là đòn bẩy trong sản xuất, sự gắn kết giữa khoa học và hoạt động sản xuất kinh doanh còn khiêm tốn. 

Theo ông Nguyễn Quang Tin, thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách tạo hành lang pháp lý phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hình thành vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, an toàn thực phẩm; đồng thời, cần chủ động ban hành các chính sách đặc thù của từng tỉnh để thu hút đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để trên địa bàn../.