Ông Võ Kim Cự trăn trở sao có ít HTX!

Sáng nay 7-9, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã (Ban chỉ đạo) đã chủ trì phiên họp rà soát các công việc để chuẩn bị cho Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 5 năm thực hiện Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012, dự kiến tổ chức vào tháng 10-2017. 

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì cuộc họp - Ảnh: Thành Chung

Đây là một trong bốn hội nghị quan trọng của Chính phủ trong năm nay, do Thủ tướng Chính phủ trực tiếp chủ trì và chỉ đạo.

Sau khi ban hành Luật HTX 2012, toàn quốc có hơn 19.500 HTX, tăng gần 600 HTX, thu hút trên 6,2 triệu thành viên tham gia (giảm gần 1,4 triệu thành viên), tập trung chủ yếu ở vùng ĐBSH và hơn một nửa là các HTX nông nghiệp. Trong giai đoạn 2013- 2016 cả nước đã thành lập mới 5.641 HTX.

Ông Võ Kim Cự

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Võ Kim Cự đề nghị có đánh giá thật chính xác, khách quan tình hình thực tế sau khi triển khai Luật HTX. Tuy số liệu còn khác nhau, nhưng có sự chuyển biến, có những tia sáng, mô hình mới. Cùng với đó là sự phát triển của HTX chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của các địa phương cũng như của từng ngành, kết quả là tăng chất cũng ít và lượng chưa cao.

Chủ tịch Liên minh HTX Võ Kim Cự dẫn ví dụ con số 1,7% HTX tiếp cận được nguồn vốn tín dụng, có nơi 2,4%, là rất thấp, hạn chế, đất đai cũng vậy.

"Tôi rất băn khoăn, thực tế nhiều xã, thậm chí không ít huyện không có HTX nào, kể cả huyện đồng bằng, chứng tỏ lãnh đạo cấp ủy chính quyền địa phương rất ít quan tâm. Chỉ mình Chính phủ, Bộ KH-ĐT, Liên minh HTX xoay không nổi"- ông Cự tỏ ra lo ngại.

Làm rõ thêm, ông Võ Kim Cự đề nghị cần đánh giá rõ hơn về sự chỉ đạo, lãnh đạo của cả hệ thống chính trị, kể cả Chính phủ, các bộ, ngành, đặc biệt là các địa phương đối với mô hình HTX.

Nghị định 193 - quy định chi tiết một số điều của Luật HTX đã họp nhiều cuộc nhưng không biết vướng ở đâu.

Theo nguyên Bí thư Tỉnh uỷ Hà Tĩnh Võ Kim Cự, về quản lý nhà nước, do đang có sự phân tán, manh mún, chưa thống nhất về quản lý mô hình HTX. Hiện mới tập trung quản lý từ trung ương đến cấp tỉnh, còn mới có 20 tỉnh thành lập Phòng quản lý doanh nghiệp, HTX ở cấp huyện.

Đặc biệt cơ chế chính sách vừa chậm, vừa yếu, vừa thiếu đồng bộ.

Đi vào góp ý cụ thể, ông Võ Kim Cự kiến nghị Chính phủ nghiên cứu một cách căn cơ hơn nữa và đề nghị Quốc hội điều chỉnh, bổ sung một số điều của Luật HTX theo hướng tạo hành lang pháp lý bình đẳng giữa các thành phần kinh tế với HTX. 

Tạo một vài cơ chế chính sách riêng cho HTX như đất đai, vốn (hỗ trợ lãi sau đầu tư, Quỹ phát triển HTX...), hỗ trợ các dự án chuyển giao kỹ thuật vào sản xuất, giải quyết vấn đề thị trường, đối với HTX siêu nhỏ không phát triển được thì phải tổ chức liên hiệp, gắn kết với doanh nghiệp...

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: "HTX kiểu mới không đơn giản là sự thay đổi từ chức danh ông Chủ nhiệm thành Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc HTX"

Trưởng Ban chỉ đạo, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ KH-ĐT cần đánh giá kỹ hơn trong báo cáo về nhận thức của các cấp uỷ, chính quyền về vai trò của kinh tế tập thể vì qua thực tiễn, Phó Thủ tướng nhận thấy chính quyền các cấp nhiều nơi vẫn còn nắm "lơ mơ" về HTX kiểu mới và còn băn khoăn khi chưa biết truyền thông thế nào về HTX kiểu mới.

"HTX kiểu mới không đơn giản là sự thay đổi từ chức danh ông Chủ nhiệm HTX thành Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc HTX mà là sự thay đổi từ bản chất. Khẳng định kinh tế hộ gia đình không bị "thui chột, mất động lực" khi tham gia vào HTX mà HTX kiểu mới còn làm gia tăng giá trị kinh tế của hộ gia đình"- ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương cập nhật lại hệ thống văn bản pháp luật hướng dẫn Luật HTX năm 2012 để sửa đổi, bổ sung, trình cấp có thẩm quyền ký, ban hành sớm trong thời điểm tổ chức Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX năm 2012.

Bộ Tài chính, các địa phương tập trung bố trí vốn vào Quỹ phát triển HTX để củng cố nguồn lực hỗ trợ cho lực lượng này trong thời gian tới.