Xây dựng chuỗi tiêu thụ trứng gia cầm: Người chăn nuôi chưa mặn mà

Khắc phục tình trạng chăn nuôi nhỏ lẻ

Theo Sở NN&PTNT Hà Nội, hiện nay, tổng đàn gia cầm của thành phố là 22,8 triệu con, trong đó: Đàn gà khoảng 16,5 triệu con với sản lượng trứng đạt 575 triệu quả; vịt, ngan, ngỗng 6,3 triệu con với sản lượng trứng đạt 450 triệu quả. Toàn thành phố có 642 trại chăn nuôi gà đẻ trứng thương phẩm quy mô lớn ngoài khu dân cư với tổng đàn gần 2,6 triệu con, sản lượng trứng đạt khoảng 410 triệu quả/năm, tập trung ở các huyện Quốc Oai, Chương Mỹ, Đông Anh, Ba Vì… 

Để giải quyết tình trạng chăn nuôi thiếu ổn định, sản phẩm trứng bảo đảm an toàn thực phẩm, từ năm 2012 đến nay, Hà Nội đã xây dựng được 21 chuỗi liên kết chăn nuôi tiêu thụ sản phẩm, trong đó có một số chuỗi tiêu thụ sản phẩm trứng gia cầm: Chuỗi trứng gà sạch Tiên Viên (Chương Mỹ) quy mô đạt trung bình 72.000 quả/ngày; chuỗi trứng 729 do Công ty TNHH Chăn nuôi và Trồng trọt Phú An (Ba Vì) với khoảng 50.000 gà đẻ, cung cấp cho thị trường khoảng 5,4 triệu quả/năm…

Tuy nhiên, việc xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ trứng gia cầm còn khó khăn do quy mô sản xuất của người dân nhỏ lẻ, dẫn tới khó kiểm soát về chất lượng sản phẩm. Giám đốc Trung tâm Phát triển chăn nuôi Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, người dân thiếu kiến thức trong việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi gà theo mô hình khép kín, chưa chú trọng tới chất lượng con giống, dẫn tới năng suất, chất lượng thấp. Các trang trại coi nhẹ việc xây dựng thương hiệu, nên đầu ra bấp bênh.

Giám đốc Công ty cổ phần Tiên Viên (Chương Mỹ) Đặng Đình Tiên cho biết, để cung cấp trứng sạch ra thị trường, đến nay, công ty đã xây dựng được 8 trại chăn nuôi khép kín, quy mô chăn nuôi hằng năm là 20.000 gà hậu bị, 25.000 gà đẻ. Đồng thời, công ty đã liên kết với 15 trại chăn nuôi vệ tinh của các hộ chăn nuôi tại địa phương và tiêu thụ khoảng 30.000 trứng/ngày cho các trại này. 

Tuy nhiên, đầu ra cho sản phẩm vẫn khó khăn, mặc dù công ty đã ký kết với các doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo trong cả nước, nhưng số lượng còn ít. Lợi nhuận từ kinh doanh trứng thấp, nhưng tiền thuê cửa hàng bán và giới thiệu sản phẩm ở Hà Nội khá cao, nên công ty gặp khó khăn trong việc quảng bá sản phẩm trứng sạch tới tay người tiêu dùng. Một số hộ dân khi liên kết với công ty vẫn còn hiện tượng phá vỡ hợp đồng, bán ra ngoài khi giá trứng lên cao. 

Theo bà Đỗ Thị Kim Dung, Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Thanh Oai, trên địa bàn huyện có sản phẩm trứng vịt ở xã Liên Châu nổi tiếng, nhưng do chưa có thương hiệu, nên ít người tiêu dùng biết đến. Hiện các ngành chức năng đã giúp địa phương xây dựng thương hiệu liên kết chuỗi tiêu thụ, mặc dù tham gia hội chợ song mới chỉ bán được cho khách hàng lẻ, chưa ký kết được hợp đồng tiêu thụ với doanh nghiệp lớn, nên nông dân chưa mặn mà khi tham gia chuỗi liên kết.

Lựa chọn doanh nghiệp đủ mạnh

Hiện nay ở các huyện đã hình thành một số vùng chăn nuôi gia cầm trọng điểm nhưng tiêu thụ trứng chưa ổn định, nhiều trang trại gà đẻ trứng vẫn thua lỗ. Phó Giám đốc Công ty TNHH Ba Huân Phạm Thanh Hùng cho biết, để tháo gỡ khó khăn chuỗi liên kết tiêu thụ trứng gia cầm, công ty đang xây dựng nhà máy xử lý trứng gia cầm tại huyện Phúc Thọ với công suất xử lý 65.000 trứng/giờ, dự kiến khoảng đầu năm 2017 sẽ khánh thành đưa vào hoạt động. Bên cạnh đó, công ty đang hợp tác với nông dân để xây dựng chuỗi liên kết bền vững, cung cấp cho thị trường Thủ đô sản phẩm trứng sạch. Tuy nhiên, để làm được việc này, Nhà nước cần tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ chăn nuôi trong việc sản xuất, liên kết tiêu thụ sản phẩm về vay vốn ưu đãi, tháo gỡ về đất đai, giải phóng mặt bằng để doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy; tham gia các hội chợ trong và ngoài nước quảng bá giới thiệu sản phẩm.

Về lâu dài để chuỗi liên kết tiêu thụ trứng gia cầm phát huy hiệu quả, chính quyền địa phương cần lựa chọn những doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ chăn nuôi đủ điều kiện tham gia chuỗi liên kết và quản lý chặt chẽ nhằm bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất. Nhà nước thường xuyên mở các lớp tập huấn, hướng dẫn khoa học kỹ thuật cho người dân để chuyển từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang khép kín, từ việc lựa chọn con giống, thức ăn, quy trình chăm sóc, không sử dụng kháng sinh quá liều, dẫn tới tồn dư hoóc môn trong sản phẩm trứng. Nhà nước đứng ra làm khâu trung gian để doanh nghiệp và nông dân ký kết hợp đồng kinh tế, có điều kiện ràng buộc, bảo đảm quyền lợi giữa hai bên.