Xuất khẩu gạo sẽ sôi động trong những tháng cuối năm

Theo các nguồn tin nước ngoài, bão Mangkhut đã khiến cho Philippines bị thiệt hại lớn về nông nghiệp, có thể lên tới 11-12 tỷ peso. Trong đó, ước tính thiệt hại về lúa vào khoảng 250.730 tấn. Ở một nước đang phải NK gạo với khối lượng không nhỏ như Philippines, đây là một thiệt hại lớn, có thể làm nóng thêm thị trường gạo nước này, vốn đã có nhiều căng thẳng trong mấy tháng qua do thiếu nguồn cung.

Theo Bộ Công Thương, từ tháng 1 đến tháng 7 tháng năm nay, do khan hiếm nguồn cung khi mà gạo NK về chậm, giá gạo ở Philippines đã tăng lên khá nhiều (tăng 9%), lên mức trung bình 42 peso/kg. Trong tháng 8 vừa qua, giá gạo bán lẻ ở Philippines tiếp tục tăng lên. Ở tuần cuối tháng 8, giá gạo xay xát kỹ đã cao hơn 11,3% và gạo xay xát thường đã tăng 15,24% so cùng kỳ năm ngoái. Giá gạo ở Philippines đã lên mức cao nhất từ trước tới nay: giá bán buôn gạo xay xay xát kỹ có mức giá bình quân là 44,49 peso (lần đầu tiên giá bán buôn gạo xát kỹ đạt mức 44 peso/kg); giá bán lẻ gạo xát kỹ cũng lần đầu tiên vượt mức 47 peso/kg; giá bình quân gạo xay xát thường tăng lên ở mức 43,86 peso/kg, là mức cao chưa từng thấy.

Do giá gạo ở thị trường nội địa tăng cao, Chính phủ Philippines đã buộc phải cho phép NK khẩn cấp 132 ngàn tấn gạo. Đây là lượng gạo NK nằm ngoài hạn ngạch NK theo cơ chế tiếp cận tối thiểu (MAV) giành cho khối tư nhân. Đồng thời, Cơ quan Lương thực Quốc gia Philippines (NFA) cũng đang tính tới việc mở thầu NK lần thứ 3 trong năm nay theo cơ chế G2G (hợp đồng Chính phủ) hay cơ chế G2P (Chính phủ - Tư nhân), với khối lượng 250 ngàn tấn, để ổn định giá và duy trì tồn kho. Trên thực tế, mong muốn của NFA là NK tới 500 ngàn tấn từ nay đến cuối năm.

Lúc chưa bị bão Mangkhut mà Philippines đã thiếu hụt gạo và cần phải NK với khối lượng hàng trăm ngàn tấn như trên, thì với thiệt hại về lúa gạo do cơn siêu bão vừa rồi, chắc chắn từ nay đến cuối năm, nhu cầu NK gạo của Philippines sẽ là không nhỏ.

Bên cạnh Philippines, nhu cầu NK từ Indonesia được dự báo cũng sẽ hâm nóng thị trường gạo thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng trong những tháng cuối năm. Một số nguồn tin cho hay Bộ Thương mại Indonesia đã cấp phép cho Cơ quan Lương thực Quốc gia (Bulog) NK 1 triệu tấn gạo trong nửa cuối năm nay. Lượng gạo NK của Indonesia trong năm sau có thể lên tới 2 triệu tấn (mức cao nhất kể từ năm 2011). Malaysia cũng đã quan tâm tới việc NK gạo trở lại. Nhu cầu tăng lên từ Châu Phi cũng sẽ góp phần làm thị trường gạo thế giới sôi động hơn.

Thông tin từ một số doanh nhân ngành gạo cho hay, nhờ nhu cầu đang tăng trở lại từ các nước NK, giá gạo XK và giá lúa gạo ở ĐBSCL đang có xu hướng tăng lên trong những ngày qua. Giá gạo 5% tấm của Việt Nam hiện đang được chào bán quanh mức 400 USD/tấn. Vào cuối tuần qua, gạo thành phẩm 5% tấm giao dịch trên thị trường nội địa có giá cao nhất là 8.900 đ/kg; giá lúa khô/ướt loại thường tại kho từ 5.800-6.050 đ/kg; lúa khô/ướt hạt dài tại kho từ 6.000-6.100 đ/kg, có nơi lên tới 6.700 đ/kg… Gạo nguyên liệu loại IR50404 và OM5451 đang được giao dịch khá mạnh, nhưng nguồn cung có hạn vì vụ hè thu đã thu hoạch xong.