Sầu riêng Kanyao, sản phẩm OCOP nổi tiếng của Thái Lan

Bởi giống này có hương vị thơm ngon đặc biệt, cơm mịn như kem và béo ngậy mà hiếm loại sầu riêng nào có được. Giống sầu riêng Kanyao trồng tại tỉnh Nonthaburi là sản phẩm OTOP (One Tambon One Product – mỗi xã một sản phẩm - tương tự chương trình OCOP ở Việt Nam) nổi tiếng của Thái Lan.

Theo câu chuyện được bà Han Chai Thai, là thế hệ thứ 3 trồng giống sầu riêng Kanyao, chủ vườn Pa Toi Loong Moo (tỉnh Nonthaburi, miền Trung Thái Lan), kể lại thì vào năm 1854 Sai Chimklai trong thời gian tham gia đội quân của vua Rama I chiến đấu tại Tanaosri và Madrid, ông đã lấy hạt giống từ cây sầu riêng Kanyao mọc trong rừng và mang về cho bạn bè ở tỉnh Nonthaburi trồng.

Cây sầu riêng Kanyao đầu tiên được trồng ở huyện Bang Kruai. Sau đó, sầu riêng Kanyao trở nên nổi tiếng và được nhân rộng ra ở tất cả các huyện của tỉnh Nonthaburi. Thổ nhưỡng của Nonthaburi thích hợp cho trồng sầu riêng nên cho trái có chất lượng đặc biệt.

Từ năm 2006, chính quyền cấp tỉnh và Sở Nông nghiệp & Hợp tác xã tỉnh Nonthaburi tổ chức Lễ hội Sầu riêng Nonthaburi (Nonthaburi The King Of  Durian) vào tháng 6 hàng năm. Tuy nhiên, trận lụt lịch sử vào nửa cuối năm 2011 đã làm chết hầu hết các vườn sầu riêng nói chung, giống Kanyao nói riêng. Trong khi chủ vườn Pa Toi Loong Moo nhờ có hệ thống đê bao tốt nên vườn sầu riêng Kanyao không bị thiệt hại.

Vườn Pa Toi Loong Moo với diện tích 6 rai (tương đương 7.800 m2) là nơi duy nhất còn trồng giống sầu riêng này. Sầu riêng được canh tác theo hướng hữu cơ, không thâm canh nên số trái/cây ít và trái được để chín tự nhiên trên cây. Do đó, sầu riêng Kanyao vốn có chất lượng đặc biệt thơm ngon trở nên quý hiếm vì mỗi năm chỉ có khoảng vài trăm trái sầu riêng Kanyao được bán ra thị trường.

Trái sầu riêng được chủ vườn tuyển chọn rất kỹ, chỉ chừa lại những trái có dạng hình đẹp. Khách hàng chọn mua trái khi nó còn đang phát triển ở trên cây, trái được đánh dấu và khi có yêu cầu người mua có thể theo dõi sự phát triển của trái từ xa qua hình thức phát trực tiếp (livestream).

Đặc điểm đễ nhận biết giống sầu riêng Kanyao là trái có hình cầu với cuống rất dài (10-14 cm) so với các giống sầu riêng khác (Hình), cơm có màu vàng tươi, mịn như kem, vị ngọt, mùi thơm đặc biệt, khi trái quá chín cơm cũng không bị nhão.

Giá sầu riêng Kanyao loại I ở vườn Pa Toi Loong Moo được bán với giá trung bình 20.000 bath/trái, tương đương với 4,7 triệu đồng/kg, cao gấp 5 lần so với giống sầu riêng Monthon (một giống khá nổi tiếng và phổ biến ở Thái Lan và Việt Nam). Trong cuộc đấu giá tại Lễ hội Sầu riêng Nonthaburi năm 2019 trái sầu riêng Kanyao đặc biệt của vườn Pa Toi Loong Moo đã lập kỉ lục với mức giá 48.000 USD/trái (hơn 1,1 tỷ đồng).

Để sầu riêng Kanyao trở nên nổi tiếng, bên cạnh việc phát huy đặc điểm ưu việt của giống, áp dụng biện pháp canh tác thân thiện với môi trường và an toàn, thì việc quảng bá thông qua chương trình mỗi xã một sản phẩm và giới thiệu đến khách du lịch qua nhiều kênh khác nhau là cách làm hay mà các nhà vườn, trang trại cây ăn trái và cơ quan nông nghiệp của Việt Nam có thể tham khảo.

Vũ Bá Quan/ Nông nghiệp