Phát triển hệ thống Quỹ Tín dụng nhân dân

Ðây là bước tiến lớn trong việc tái cơ cấu một bước tổ chức bộ máy của hệ thống QTDT.Ư trên cơ sở sửa đổi, điều chỉnh các chức năng, nhiệm vụ theo hướng phát triển thành một đơn vị đầu mối mạnh về tài chính, có năng lực tốt về chuyên môn để hỗ trợ sự vận hành lành mạnh, an toàn của đơn vị thành viên và hệ thống, tạo sự gắn kết bền vững.

Ðẩy lùi "tín dụng đen" tại nông thôn

Sau 12 năm triển khai thực hiện củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống Quỹ Tín dụng nhân dân (QTDND) theo Chỉ thị 57-CT/TW của Bộ Chính trị, hệ thống QTDND đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, phát triển lớn mạnh về cả số lượng lẫn chất lượng, góp phần đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, hạn chế "tín dụng đen" tại nông thôn.

Trong những năm đầu hoạt động, hệ thống QTDND đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần quan trọng vào việc hỗ trợ thành viên là các cá nhân, hộ gia đình ở vùng nông thôn phát triển sản xuất, mở mang dịch vụ ngành nghề, đồng thời góp phần từng bước đẩy lùi các hình thức hoạt động "tín dụng đen" ở nông thôn. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đã đạt được, hệ thống QTDND cũng bộc lộ nhiều hạn chế như: cho vay sai đối tượng, vượt chỉ tiêu an toàn quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), cho vay ngoài thành viên, ngoài địa bàn xã, phường, các QTDND cho vay lẫn nhau, huy động vốn ngoài địa bàn vượt khả năng của Quỹ;...

Trước yêu cầu khắc phục thực trạng yếu kém nhằm phát triển hệ thống QTDND để tiếp tục phát huy vai trò ngày càng tích cực đối với sự nghiệp CNH, HÐN nông nghiệp, nông thôn, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị 57/CT-TW ngày 10-10-2000 về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND. Sau hơn 12 năm tập trung nỗ lực triển khai thực hiện Chỉ thị 57 của Bộ Chính trị, công tác củng cố, chấn chỉnh hoạt động QTDND đã thu được những kết quả quan trọng.

QTDT.Ư đã hoàn thành việc chuyển đổi mô hình hệ thống QTDND từ ba cấp thành hai cấp đúng thời gian quy định và góp phần tích cực cho việc củng cố, chấn chỉnh hoạt động của các QTDND cơ sở, ổn định hoạt động của toàn hệ thống. Ðến cuối năm 2002, số lượng QTDND cơ sở yếu kém giảm từ 371 xuống còn 56 (giảm 84,91%); số lượng QTDND hoạt động bình thường tăng từ 589 lên 827 (tăng 40,41%); số lượng QTDND quá yếu kém không thể củng cố chấn chỉnh được giảm từ 67 xuống còn 5 (giảm 92,54%), tỷ lệ nợ quá hạn của hệ thống giảm từ 3,73% xuống còn 1,36% trên tổng dư nợ...

Từ sau khi hoàn thành việc chuyển sang mô hình hai cấp, hoạt động của QTDT.Ư đã có những bước chuyển biến tích cực. Tổng nguồn vốn hoạt động của QTDT.Ư tính đến ngày 31-12-2012 đạt 14.871 tỷ đồng, tăng gần 15 lần so với năm 2001. Vốn huy động đạt 9.297,5 tỷ đồng, chiếm khoảng 60% tổng nguồn vốn, tăng khoảng 18 lần so với năm 2001. Tổng dư nợ cho vay đạt 11.132 tỷ đồng, gấp khoảng 14 lần so với năm 2001; nợ xấu dưới 3% tổng dư nợ.

Bên cạnh đó, QTDT.Ư thực hiện tốt chức năng điều hòa vốn cho hệ thống QTDND. Bản thân các QTDND cơ sở sau thực hiện củng cố, chấn chỉnh theo Chỉ thị 57 cũng đã ý thức hơn trong việc tham gia điều hòa vốn nội bộ, tăng cường liên kết hệ thống, gắn bó hơn với các chi nhánh QTDT.Ư, vì vậy đã đẩy mạnh hoạt động huy động vốn tại chỗ để mở rộng cho vay và gửi điều hòa vốn lên QTDT.Ư. QTDT.Ư cũng đã hỗ trợ khả năng thanh khoản kịp thời cho các QTDND cơ sở trong những trường hợp cần thiết, góp phần tích cực bảo đảm an toàn cho hoạt động của hệ thống QTDND. Ðồng thời, phát huy tốt vai trò tổ chức đầu mối liên kết kinh tế cho hệ thống QTDND.

Chuyển sang mô hình mới

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, hệ thống QTDND vẫn còn gặp một số hạn chế nhất định. Hoạt động của toàn hệ thống còn đơn điệu, chưa khai thác hết tiềm năng, các hoạt động của QTDND cơ sở chủ yếu là huy động và cho vay. Riêng đối với QTDT.Ư, tuy triển khai nhiều sản phẩm, dịch vụ tiện ích, song so với yêu cầu phát triển hội nhập còn hạn chế, chưa hỗ trợ nhiều cho các QTDND trong mở rộng, khai thác tiềm năng nội lực, nhất là các tiện ích ngân hàng hiện đại.

Trước thực trạng đó, QTDT.Ư đã xác định phải cơ cấu lại hoạt động, trong đó có việc chuyển đổi mô hình theo hướng năng  động, linh hoạt hơn. Trên cơ sở đề xuất của QTDT.Ư, ngày 4-6 vừa qua, Thống đốc NHNN đã ký Giấy phép số 166/GP-NHNN về việc thành lập Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam trên cơ sở chuyển đổi từ hệ thống QTDND. Theo đó, từ ngày 24-6-2013, QTDT.Ư và hệ thống mạng lưới đã chính thức chuyển sang hoạt động theo tên gọi mới là Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam. Hoạt động của Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam là sự kế thừa chức năng, nhiệm vụ của QTDT.Ư nhưng được nâng lên một tầm cao mới, qua đó khẳng định rõ hơn vai trò của Ngân hàng Hợp tác xã là ngân hàng của các QTDND; là cơ sở để tăng cường tính liên kết toàn diện trong hệ thống QTDND, giúp cho các QTDND hoạt động an toàn, hiệu quả theo đúng định hướng của Ðề án tái cơ cấu các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Sự chuyển đổi này là một sự đột phá mạnh mẽ, tạo ra các giá trị gia tăng phong phú từ các hoạt động nghiệp vụ, từng bước tiếp cận nhiều dịch vụ, phục vụ nhiều đối tượng theo đúng mục tiêu, định hướng, nâng cao vị thế, góp phần thúc đẩy mạnh sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn. Tuy chuyển sang hoạt động theo mô hình Ngân hàng Hợp tác xã nhưng tính chất và mục tiêu, nguyên tắc tổ chức hoạt động của QTDT.Ư vẫn không thay đổi, song vai trò đầu mối, liên kết hệ thống sẽ càng tăng cao hơn và được luật hóa bằng các văn bản quy phạm pháp luật. Vai trò của QTDT.Ư với hệ thống tiếp tục được thể hiện ở vai trò kiểm tra, giám sát, liên kết hệ thống, các hoạt động khác nhằm tăng cường năng lực và thế mạnh của hệ thống.

Dẫu biết phía trước còn nhiều khó khăn, thách thức, song với truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của toàn thể cán bộ, nhân viên của hệ thống QTDND, chắc chắn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam sẽ nhanh chóng ổn định, phát triển an toàn và không ngừng lớn mạnh trong thời gian tới.

Phạm Hiếu
Theo nhandan.org.vn