Tình hình giải ngân vốn đầu tư công 7 tháng đầu năm 2021 và các giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công

Tập trung thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững

Theo đó, tình hình phân bổ, giao kế hoạch, tổng số vốn NSNN các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch chi tiết cho các dự án đủ điều kiện giải ngân đến hết tháng 7/2021 là 398.616,466 tỷ đồng, đạt 86,4% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao, trong đó vốn trong nước đạt 86,05% kế hoạch, vốn nước ngoài đạt 89,27% kế hoạch.

Số vốn các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa phân bổ chi tiết cho các dự án còn lại đến nay khá lớn 62.683,534 tỷ đồng, bằng 13,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, dự kiến giải ngân đến ngày 31/7/2021 là 169.335,05 tỷ đồng, đạt 36,71% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, giảm so với cùng kỳ năm 2020 (40,67%), trong đó vốn trong nước đạt 40,38%, vốn nước ngoài đạt 7,52%. Nếu không tính những khoản vốn chưa được phân bổ, giao kế hoạch và giải ngân theo quy định của Luật Đầu tư công và Nghị quyết số 129/2020/QH14 của Quốc hội về phân bổ NSTW năm 2021 như đã nêu trên thì tỷ lệ giải ngân đạt 42,48%, tăng nhẹ so với cùng kỳ năm trước. Có 10 bộ và 32 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên mức trung bình của cả nước (36,71%); 07 bộ, cơ quan trung ương chưa giải ngân kế hoạch vốn và 02 bộ, cơ quan trung ương đã giải ngân nhưng tỷ lệ giải ngân dưới 1%.

Nguyên nhân giải ngân chậm là do công tác phân bổ, giao chi tiết kế hoạch đầu tư công vốn NSNN tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương năm 2021 chậm, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia; việc áp dụng chế tài xử lý đối với các cơ quan, đơn vị để chậm, muộn trong phân bổ ngân sách chưa quyết liệt; vướng mắc về đầu tư chậm được xử lý như giải phòng mặt bằng, tái định cư tại một số dự án; một số dự án ODA vẫn đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục gia hạn, hồ sơ thiết kế, thẩm định… đặc biệt, dịch Covid-19 bùng phát mạnh tại hầu hết các địa phương đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát rất phức tạp, nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội, một số địa bàn, cơ sở, xã, phường, khu công nghiệp… phải áp dụng biện pháp phong tỏa, cách ly, ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2021. Do vậy, việc thực hiện có hiệu quả kế hoạch đầu tư công năm 2021, nhất là giải ngân vốn đầu tư công có vai trò, ý nghĩa rất quan trọng, góp phần tạo năng lực sản xuất mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2021.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần tập trung thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022 tại Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chuẩn bị các thủ tục đầu tư cần thiết cho các dự án khởi công mới để có thể giao được Kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2021 ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công, đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu; rà soát việc phân bổ kế hoạch vốn cho các dự án phù hợp với tiến độ thực hiện, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, manh mún, kéo dài.

Tập trung đẩy mạnh tiến độ giải phóng mặt bằng, tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc liên quan đến đất đai, tài nguyên. Đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thi công; thực hiện nghiệm thu, lập hồ sơ thanh toán ngay khi có khối lượng. Rà soát, điều chuyển kế hoạch vốn giữa các dự án chậm giải ngân sang dự án có tiến độ giải ngân tốt, còn thiếu vốn. Thành lập Tổ công tác thúc đẩy giải ngân vốn trong từng bộ, cơ quan, địa phương để đôn đốc, kiểm tra, giám sát, xử lý các điểm nghẽn trong giải ngân vốn đầu tư công. Kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, người đứng đầu, cá nhân có liên quan trong trường hợp không hoàn thành kế hoạch giải ngân theo tiến độ đề ra. Kiên quyết chống trì trệ, xử lý nghiêm các trường hợp tiêu cực trong đầu tư công. Thực hiện đấu thầu qua mạng theo quy định, bảo đảm công khai, minh bạch, lựa chon nhà thầu đủ năng lực. Xử lý nghiêm các trường hợp nhà thầu vi phạm tiến độ hợp đồng.

Tháo gỡ khó khăn về thể chế, cơ chế, chính sách cho đầu tư công

Tại Văn bản số 4181/BC-BKHĐT ngày 30/6/2021, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã báo cáo Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội về những giải pháp tháo gỡ khó khăn về thể chế, cơ chế, chính sách cho đầu tư công 6 tháng đầu năm như: Chính phủ đã ban hành Nghị định số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 về quản lý chi phí đầu tư xây dựng với nhiều quy định rõ rằng, cụ thể hơn vừa tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai dự án vừa giảm thiểu những chi phí phát sinh khi thực hiện thủ tục hành chính. Đồng thời, Chính phủ đã ban hành kịp thời các Nghị định hướng dẫn Luật Đầu theo phương thức đối tác công tư, Nghị định quy định về trình tự thủ tục thẩm định dự án quan trọng quốc gia về giám sát, đánh giá đầu tư, tạo hành lang pháp lý thống nhất trong triển khai thực hiện đầu tư.

Về những việc đã triển khai trong tháng 7/2021, thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có Văn bản số 4891/BKHĐT-KTĐN ngày 26/7/2021 báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 56/2020/NĐ-CP ngày 25/5/2020.

Thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 10/02/2021 của Chính phủ về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 01 năm 2021, thực hiện nhiệm vụ được giao tại Báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thành lập Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và thúc đẩy thực hiện dự án đầu tư tại các bộ, ngành và địa phương theo Quyết định số 1242/QĐ-TTg ngày 16/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Thực hiện Kết luận số 11-TW/KL, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã báo cáo Chính phủ để báo cáo Quốc hội các giải pháp thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, trong đó có giải pháp rà soát hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy định của pháp luật về đầu tư công và pháp luật có liên quan để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và nâng cao hiệu quả đầu tư công, nghiên cứu việc tách giải phóng mặt bằng, tái định cư khỏi dự án đầu tư.

Về dự kiến triển khai trong thời gian tới, tiếp tục triển khai các nhiệm vụ được giao về chính sách tháo gỡ khó khăn giải ngân vốn đầu tư công tại Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ. Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các Luật, Pháp lệnh có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, thiếu đồng bộ, không phù hợp với thực tiễn đang gây khó khăn, vướng mắc cho đầu tư.

Các cơ quan quản lý Chương trình mục tiêu quốc gia trình Thủ tướng Chính phủ ban hành các Quyết định đầu tư Chương trình, nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn để có thể giao kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch hằng năm cho các đơn vị thực hiện Chương trình./.