Cần hỗ trợ sản xuất rau sạch

Từ chuyện rau La Hường...

Vùng sản xuất rau La Hường, nằm trên địa bàn quận Cẩm Lệ (TP. Đà Nẵng), có tổng diện tích hơn 13 ha. Đây là bãi nổi giữa sông Cẩm Lệ về phía Tây cầu Cẩm Lệ, cách trung tâm hành chính quận Cẩm Lệ chỉ khoảng 2km. Đây được xem là khu vực rất thuận lợi để sản xuất rau sạch phục vụ cho nhu cầu của thị trường Đà Nẵng.

Người dân cần được hỗ trợ thêm để sản xuất rau sạch

Việc được cách ly hoàn toàn với khu vực có chất thải công nghiệp, bệnh viện cũng như chất thải sinh hoạt là điều kiện rất thuận lợi cho việc xây dựng quy trình sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện ở La Hường người dân trồng những loại rau phù hợp với thổ nhưỡng khu vực như, rau muống, cải ngọt, xà lách, rau ăn quả, hành, ngò...

Năm 2010, HTX Rau sạch La Hường được thành lập, góp phần hỗ trợ cho sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. HTX đã thường xuyên cử cán bộ hướng dẫn, nhắc nhở các hộ dân về sản xuất, giúp tiếp cận tiến bộ kỹ thuật, công nghệ sản xuất, cũng như làm đầu mối tiêu thụ sản phẩm.

Theo đại diện HTX Rau sạch La Hường, hiện có 125 hộ với trên 200 lao động đang trực tiếp sản xuất rau sạch. Năm 2012, rau sạch La Hường đã được Cục sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Đây là vùng rau đầu tiên trên địa bàn TP. Đà Nẵng được cấp giấy chứng nhận này. Việc tiêu thụ sản phẩm cũng khá thuận lợi khi vùng rau nằm gần chợ Cẩm Lệ, siêu thị Metro, chợ Miếu Bông cũng như một số chợ nhỏ hoặc các trung tâm mua bán và các khu dân cư mới trên địa bàn...

Với nhiều thuận lợi như vậy, tưởng chừng việc sản xuất rau sạch ở làng rau La Hường sẽ rất khả quan. Nhưng thực tế không phải như vậy. Đến nay, các hộ dân tại đây chủ yếu vẫn là làm một cách tự phát, chưa chủ động được kế hoạch sản xuất và liên kết với nhau một cách khoa học.

Từ đó, dẫn đến tình trạng lúc thừa, lúc thiếu sản phẩm, chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Ngoài việc sử dụng các phương tiện, phân bón hữu cơ, nước sạch... để cho ra sản phẩm sạch, phương thức sản xuất của các xã viên tại HTX vẫn như cũ. Đặc biệt, chưa có được những hợp đồng ký kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ổn định lâu dài. Nguyên nhân chính, một phần là do diện tích sản xuất của các hộ manh mún, nhỏ lẻ, bị chia cắt đã ảnh hưởng đến việc tổ chức sản xuất. Nhiều hộ không dám mạnh dạn đầu tư vào sản xuất rau sạch. Mặc dù, các cơ quan chức năng đã hỗ trợ xúc tiến thương mại tại các hội chợ, giới thiệu sản phẩm cho các bếp ăn công nghiệp, đơn vị thu mua sản phẩm... song việc liên kết giữa khâu sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trên thị trường vẫn còn gặp khó.

...đến những hỗ trợ cần thiết

Trên thực tế, những năm gần đây TP. Đà Nẵng cũng như nhiều địa phương khác trong cả nước việc khuyến khích sản xuất các sản phẩm nông sản sạch, trong đó có rau sạch theo hướng hữu cơ luôn được chú trọng. TP. Đà Nẵng cũng đã có quy hoạch các khu vực trồng rau an toàn, đồng thời tạo những cơ chế ưu đãi để thu hút nhà đầu tư.

Ông Trần Viết Phương - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP. Đà Nẵng cho biết, các vùng sản xuất rau an toàn trên địa bàn thành phố đã và đang được tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng để tiếp tục mở rộng sản xuất và ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo hướng hữu cơ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, các mô hình trồng cây ăn quả an toàn cũng đang được triển khai nhân rộng và ứng dụng công nghệ cao như mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng, bưởi da xanh...

Có thể nói, những khó khăn ở làng rau La Hường cũng đang là vấn đề chung ở các vùng sản xuất rau sạch khác. Trước hết, đó là vấn đề quỹ đất để sản xuất. Hiện, quỹ đất dành cho sản xuất nông nghiệp ngày càng thu hẹp. Đặc biệt, tại những địa phương có tốc độ phát triển đô thị nhanh như Đà Nẵng vấn đề này lại càng nan giải hơn.

Nhìn chung, các diện tích dành cho sản xuất rau sạch vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ. Vì thiếu đất, không ít người dân phải mượn đất của các dự án, hoặc các khu đô thị để sản xuất rau. Tính bền vững không cao, dẫn đến tình trạng cả người dân lẫn doanh nghiệp không yên tâm đầu tư lâu dài. Ngoài ra, việc áp dụng các kiến thức về khoa học kỹ thuật còn rất hạn chế. Nhiều nông dân còn thờ ơ với việc áp dụng khoa học kỹ thuật, phương thức canh tác mới.

Thêm một nguyên nhân nữa khiến việc sản xuất rau sạch ở Đà Nẵng cũng như những địa phương khác trong cả nước còn khó khăn, là các “thượng đế” vẫn khó phân biệt được sản phẩm rau an toàn hay không. Bởi vậy, nếu bán giá cao hơn một chút các loại rau sạch sẽ rất khó tiêu thụ. Trong khi, để sản xuất rau sạch đòi hỏi chi phí cao hơn, năng suất cũng thấp hơn. Chính vì thế, nông dân cũng không mấy mặn mà với việc canh tác các loại rau sạch.

Theo nhiều người, để rau sạch cũng như các sản phẩm nông sản an toàn khác thật sự có chỗ đứng trên thị trường, rất cần nhiều biện pháp hỗ trợ từ cơ quan chức năng. Theo đó, cần có những ưu đãi, hỗ trợ về đất đai, hỗ trợ đầu tư các dự án rau sạch của bà con và các DN. Đồng thời, cần có những tiêu chuẩn cụ thể về sản phẩm rau sạch, dán tem truy xuất... để trên thị trường rau sạch có mức giá hợp lý, tương xứng với giá thành sản xuất.

Bên cạnh đó, cũng cần những bảo hộ về thương hiệu, giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận biết được các sản phẩm. Thêm vào đó, theo đại diện Hội Nông dân TP. Đà Nẵng, cần tăng cường hơn nữa sự liên kết từ cơ sở sản xuất với các cửa hàng, siêu thị… lấy tận gốc, bán tận ngọn, góp phần đem lại sự yên tâm cho người sử dụng.