Giá bơ tăng cao, nông dân Đác Lắc thu lãi lớn

Trong những ngày này, về thăm gia đình anh Bành Việt Tùng, ở thôn 4, xã Ea Kpam, huyện Cư M’gar nhưng lúc nào anh cũng ở ngoài rẫy vì bận thu hoạch bơ. Chúng tôi tìm ra tận rẫy bơ của anh, vườn bơ rộng lớn và xanh tốt nằm bên triền đồi cạnh đập thủy lợi Ea Dong, đập nước lớn nhất huyện Cư M’gar. Nhìn vườn bơ xanh tốt và trĩu quả, không chỉ riêng anh Tùng mà chúng tôi và những thương lái đến mua bơ cũng vui lây vì năm nay bơ được giá, người trồng bơ thu lãi lớn.

Dẫn chúng tôi đi thăm vườn bơ, anh Tùng bộc bạch: “Năm 2013, vườn cà phê của gia đình với diện tích 3ha bước vào giai đoạn thoái hóa, già cỗi, năng suất thấp, thu không đủ chi. Lúc này, nhiều diện tích cà phê ở địa phương cũng già cỗi, thấy nhiều người dân vay vốn ngân hàng đầu tư tái canh cà phê, còn tôi phân vân chưa biết nên trồng cây gì, bởi trồng cà phê trong điều kiện biến đổi khí hậu, thời tiết ngày càng bất lợi, giá cả lên xuống thất thường nên sản xuất không bề vững. Sau nhiều đêm trăn trở và được cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện tư vấn, tôi đã mạnh dạn phá bỏ 3ha cà phê chuyển sang trồng 500 cây bơ. Sau hơn ba năm, mỗi cây bơ cho thu nhập từ 2-2,5 triệu đồng/năm. Trong khi đó, công chăm sóc và vốn đầu tư thấp hơn nhiều so với cây cà phê, cây bơ lại chịu hạn tốt, ít sâu bệnh, giá cả lại ổn định nên lợi nhuận cao hơn nhiều so với cây cà phê và hồ tiêu.

Theo tính toán của anh Tùng, với giá hiện nay được thương lái mua tại vườn bơ loại 1 với giá từ 35.000 - 38.000 đồng/kg, tăng hơn so với năm ngoái từ 6.000 - 10.000 đồng/kg, gia đình anh dự kiến sẽ thu về cả tỷ đồng.

Không chỉ những gia đình trồng bơ chuyên canh như gia đình anh Tùng mới có thu nhập cao, nhiều gia đình trồng xen canh bơ trong vườn cà phê năm nay cũng thu về hàng trăm triệu đồng nhờ giá bơ tăng cao. Đơn cử như gia đình ông Ama Tim, ở xã Cuôr Đăng, huyện Cư M’gar chỉ trồng xen gần 50 cây bơ trong vườn cà phê, với giá bơ cao như năm nay ông dự kiến thu về khoảng 100 triệu đồng.

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cư M’gar, đến nay, toàn huyện có gần 500 ha bơ, trong đó có gần 50% trồng xen canh trong vườn cà phê, còn lại là bơ trồng thuần. Với giá bơ cao như năm nay, người trồng bơ trên địa bàn huyện thu lãi lớn hơn nhiều so với các loại cây trồng chủ lực truyền thống là cà phê và hồ tiêu.

Trên đường từ huyện Cư M’gar vòng sang xã Cư Né, huyện Krông Búc, địa phương cũng có nhiều nông dân trồng bơ, chúng tôi bắt gặp nhiều thương lái vào tận vườn thu mua bơ về cung cấp cho các doanh nghiệp, siêu thị.

Bà Nguyễn Thị Cúc, một thương lái ở xã Hòa Thuận, thành phố Buôn Ma Thuột đang đi thu mua bơ ở xã Cư Né cho biết: “Thời gian gần đây, giá bơ tăng cao nhưng các đại lý thu mua bơ cung ứng cho các siêu thị hối hàng dữ lắm! Để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp, tiểu thương chúng tôi phải vào tận vườn để mua, nhưng mỗi ngày chỉ thu mua được vài tạ mà thôi, vì thấy giá đang lên nên nông dân chưa bán vội”.

Theo giới thiệu của bà Cúc, chúng tôi ghé thăm gia đình ông Nguyễn Văn Thanh, ở xã Cư Né, huyện Krông Búc trồng xen được hơn 150 cây bơ trong vườn cà phê, những ngày gần đây, nhiều thương lái đến nài nỉ mua nhưng ông vẫn chưa bán vì giá bơ đang sốt. Nói chuyện với chúng tôi, ông Thanh kể: Trong mùa khô năm 2011-2012, hạn hán ở khu vực này diễn ra hết sức gay gắt, do thiếu nước tưới và vốn đầu tư, chăm sóc nên năng suất vườn cà phê thấp, thu nhập không được là bao, có khi còn bị thua lỗ. Tranh thủ trong lúc khô hạn này, ông đã cất công đến một số huyện trong tỉnh như Cư M’gar, Ea H’leo, Krông Năng học hỏi kinh nghiệm của nhiều hộ trồng bơ. Nhận thấy, mô hình trồng bơ không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn dễ trồng, tiết kiệm công chăm sóc, ít sâu bệnh… nên ông đã đầu tư mua 100 cây bơ giống về trồng xen trong vườn cà phê. Một năm sau, thấy cây bơ phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở đây nên ông mua tiếp 50 cây nữa về trồng xen trong vườn cà phê. Hiện nay, toàn bộ cây bơ trồng xen trong vườn cà phê đều xanh tốt và trĩu quả, ông dự kiến năm nay sẽ thu về gần 10 tấn bơ. Bên cạnh đó, nhiều thương lái đến hỏi mua nhưng ông chưa bán, vì bơ chưa đủ độ già. Theo tính toán của ông Thanh, mặc dù chỉ là cây trồng xen, nhưng với giá bơ như hiện nay là 35.000-38.000 đồng/kg, gia đình ông sẽ thu lãi hơn 200 triệu đồng.

Theo ông Huỳnh Quốc Thích, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đác Lắc, do giá thu mua bơ quả trên thị trường tăng khá cao nên đã thu hút đông đảo bà con các dân tộc trong tỉnh đầu tư phát triển cây bơ. Chỉ riêng mùa mưa năm ngoái, nông dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh đã trồng mới thêm hàng trăm héc-ta bơ bằng các giống bơ mới, chất lượng cao. Tính đến thời điểm này, trên địa bàn toàn tỉnh đã có hơn 4.200 ha bơ, tập trung nhiều nhất ở các huyện: Cư M’Gar, Cư Kuin, Ea H’Leo, Krông Pắc, Krông Búc, Krông Năng. Đắc Lắc cũng là địa phương có diện tích, sản lượng bơ quả nhiều nhất so với cả nước.

Trước đây, nông dân các dân tộc ở Đác Lắc trồng bơ để làm hàng rào, hoặc làm cây che bóng mát. Nhưng, từ năm 2007 trở lại đây, cùng với việc cải tạo giống, đưa các giống bơ sáp, bơ Booth có chất lượng cao vào trồng, tỉnh Đác Lắc đã làm tốt công tác quảng bá, tiếp thị, phát triển chuỗi giá trị đưa quả bơ vào các trung tâm thương mại, siêu thị lớn, các chợ và được người tiêu dùng trong cả nước biết đến, tiêu thụ mạnh, vì vậy, giá bơ quả không ngừng tăng lên, góp phần tăng thu nhập cho người trồng bơ.