Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho kinh tế Hợp tác xã

Đó là chia sẻ của ông Đào Xuân Cần - Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam khi trao đổi với phóng viên về những bất cập trong hoạt động của mô hình kinh tế tập thể HTX.

Phóng viên (PV): Xin ông cho biết vai trò của kinh tế tập thể, đặc biệt là HTX trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế hiện nay?

Ông Đào Xuân Cần: Kinh tế tập thể, đặc biệt là hình thức HTX đóng vai trò quan trọng trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế. Bởi chúng ta đang chuyển mô hình kinh tế của đất nước từ tăng trưởng theo chiều rộng sang chiều sâu, trong khi HTX là một thành phần mang yếu tố phát triển bền vững, bao hàm yếu tố xã hội, các yếu tố bảo vệ môi trường,… Bản thân HTX không lấy mục đích lợi nhuận là tối đa mà hoạt động nhằm hướng tới mục tiêu thành quả thu nhập của các thành viên HTX.

PV: Hiện nay, chúng ta đang đặt ra vấn đề giải phóng sức lao động cho người nông dân trong kinh tế hợp tác, vậy theo ông đâu là vấn đề cốt lõi để thực hiện điều này trong các mô hình HTX hiện nay?

Ông Đào Xuân Cần: Những năm vừa qua, Đảng và Nhà nước đã quan tâm đầu tư cho khu vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn; đặc biệt gần đây, toàn Đảng toàn dân đang chung sức xây dựng Nông thôn mới. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ lao động trong nông nghiệp, tỷ lệ người dân sống ở khu vực nông thôn vẫn còn khá cao; năng suất lao động còn thấp và có thể nói nông dân được hưởng thành quả từ đổi mới vẫn còn ít hơn so với các đối tượng khác trong xã hội.

Bởi vậy, chúng ta phải tái cơ cấu lại ngành nông nghiệp để người nông dân được hưởng mức phù hợp nhất trong chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp, đồng thời giải phóng sức sản xuất để họ yên tâm, tin tưởng phấn khởi nhằm khai thác tối đa hiệu quả sản xuất trên nguồn đất đai mà họ canh tác. Để làm được điều đó, theo tôi, Nhà nước cần có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để người nông dân phát triển sản xuất mạnh mẽ hơn nữa. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ về đầu tư hạ tầng, nguồn cán bộ; hỗ trợ về ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong nông nghiệp, xúc tiến thương mại trong thị trường, quảng bá giới thiệu sản phẩm, chỉ dẫn địa lý,… Đây là những điều mà bản thân người nông dân chưa thể làm được.

PV: Theo đánh giá của ông, hoạt động của các HTX hiện nay đang còn những hạn chế gì?

Ông Đào Xuân Cần: Hiện nay, nhận thức của người dân về HTX kiểu mới vẫn chưa đầy đủ, trong suy nghĩ của một bộ phận cán bộ và nhân dân vẫn còn ám ảnh bởi HTX kiểu cũ thời bao cấp và cũng chưa hình dung HTX kiểu mới hiện nay hoạt động ra sao, cho nên vẫn còn những địa phương buông lỏng việc lãnh đạo, “thả nổi” sự phát triển của HTX. Bên cạnh đó, cũng có tình trạng, các địa phương can thiệp quá sâu vào HTX làm hạn chế sự phát triển của HTX.

Bên cạnh đó, HTX kiểu mới chưa được nâng lên xứng với tầm một phần do HTX kiểu mới chưa chứng minh được “sức sống” của nó trong nền kinh tế thị trường, bởi vậy, người dân vẫn chưa tin tưởng để đi theo nhiều. Nếu xây dựng được các HTX phát triển, hoạt động hiệu quả, điển hình tại các địa phương sẽ tạo niềm tin, tin tưởng cho các hộ nông dân đi theo HTX hơn nữa.

PV: Nhằm góp phần chuyển đổi kinh tế của đất nước từ chiều rộng sang chiều sâu, ông cho biết, HTX đóng vai trò như thế nào trong việc kết nối sản xuất từ khâu đầu vào đến khâu đầu ra?

Ông Đào Xuân Cần: Trong bối cảnh nước ta đang hội nhập ngày càng sâu hơn với thế giới, chúng ta đã ký rất nhiều các hiệp định khu vực, các hiệp định song phương, đa phương với các nước. Vì vậy, trong thời gian tới tất cả các ngành kinh tế của chúng ta đều phải cạnh tranh gay gắt hơn, trong đó sản phẩm nông sản không là ngoại lệ. Muốn nâng sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp, điều cần thiết là tổ chức lại loại hình sản xuất của người nông dân. Tuy nhiên, nông dân hiện nay đang sản xuất theo quy mô hộ, vốn nhỏ, rất khó để đưa tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất cũng như không thể sản xuất một khối lượng hàng hóa lớn và làm theo một quy trình thống nhất. Bởi vậy, phải tổ chức lại theo mô hình HTX để từ đó HTX đứng ra làm các dịch vụ về vốn, cung ứng vật tư, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng quy trình sản xuất, tìm kiếm thị trường, xây dựng thương hiệu, maketing và tiêu thụ sản phẩm, chế biến sản phẩm,… Khi đó, mới có thể nâng cao được giá trị sản phẩm cho người nông dân.

PV: Với việc xác định tầm quan trọng của HTX trong sự phát triển của nền kinh tế, trong giai đoạn 2015-2020, Liên minh HTX Việt Nam đặt ra những giải pháp như thế nào để phát triển hình thức kinh tế HTX?

Ông Đào Xuân Cần: Thực hiện Chương trình phát triển kinh tế tập thể 5 năm 2015-2020, trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung vào đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đào tạo bồi dưỡng cán bộ cho khu vực HTX. Bên cạnh đó nâng cao chất lượng của bộ máy Liên minh để làm sao cán bộ của Liên minh HTX các cấp phải trở thành các chuyên gia tư vấn cho các HTX.

Thêm vào đó, tăng cường công tác quản lý, xây dựng quy hoạch, kế hoạch, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, uốn nắn, xây dựng những chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho HTX; kết hợp với các chương trình, dự án trên địa bàn thúc đẩy sự phát triển của HTX. Mặt khác phối hợp với Mặt trận Tổ quốc các cấp và các bộ, ban, ngành, đoàn thể, các tỉnh, thành phố nhằm thường xuyên tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện cho HTX ngày càng phát triển tốt hơn./.

Theo DCS