Xây dựng nông thôn mới: Cần đội ngũ cán bộ xã có năng lực

 

Con số thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy, tính đến hết tháng 5-2013, trong tổng số 10 nghìn xã của cả nước có 74,6% số xã (tương đương 7.000 xã) đã hoàn thành việc phê duyệt QHXD xã NTM. Nhiều tỉnh như Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Thái Bình, Hà Nam, Ninh Bình, Nghệ An, Đà Nẵng, Phú Yên… đã hoàn thành công tác lập QHXD xã NTM. Một số tỉnh, thành khác như Hà Nội, Hưng Yên, Yên Bái, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị cũng đã hoàn thành trên 85% QHXD NTM trên địa bàn… Tuy nhiên, bên cạnh đó, trong cả nước vẫn còn một số tỉnh ở khu vực miền núi như Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên, Sơn La..., tỷ lệ hoàn thành QHXD NTM còn khiêm tốn. 

 

Đặc biệt, số xã đạt chuẩn nông thôn mới vẫn chưa đạt được như kỳ vọng. Tại hội nghị, lý do được các đại biểu đưa ra là bởi, do sự thay đổi của các văn bản pháp quy. Trước đây thực hiện theo Thông tư 09/2010/TT-BXD ngày 04-8-2010 của Bộ Xây dựng, nay thực hiện theo Thông tư liên tịch số 13/2011/TTLT-BXD-BNNPTNT-BTN&MT ngày 28-10-2011. Chính sự thay đổi này dẫn tới việc phải điều chỉnh đồ án trong quá trình nghiên cứu, gây mất thời gian và khó khăn cho các địa phương. Hơn thế, cơ chế, chính sách tại một số địa phương còn rườm rà. Cơ cấu, tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về QHXD cấp huyện, xã cũng chưa được cải thiện kịp thời. Bên cạnh đó, sự phối kết hợp giữa các ngành, các cấp chưa chặt chẽ cộng với năng lực chuyên môn các cán bộ thực hiện chương trình hạn chế... là những lý do chính khiến công tác xây dựng nông thôn mới chưa đạt được như kỳ vọng.

 

 Tại một số địa phương, các đơn vị tư vấn chưa thực sự phối hợp chặt chẽ với UBND xã, huyện trong việc triển khai lập đồ án QHXD NTM. Bản thân địa phương cũng thiếu cán bộ có chuyên môn thực hiện công tác thẩm định đồ án... Một yếu tố nữa cũng đang khiến công tác này gặp khó khăn đó là, kinh phí cho công tác lập QHXD nông thôn tại các địa phương trên cả nước còn rất hạn chế. Theo phản ánh của hầu hết các cán bộ địa phương tham dự hội nghị, với mức chi phí để lập đồ án QHXD thấp (khoảng 150 triệu/xã) khiến các đơn vị tư vấn gặp khó khăn trong việc tổ chức triển khai, nhất là các xã ở vùng sâu, vùng xa và xã có diện tích lớn. 

 

Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như một số địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh nên công tác lập QHXD NTM gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc định hướng quy hoạch phát triển sản xuất phù hợp với tốc độ phát triển đô thị của địa phương. 

 

Quyết tâm phủ kín QHXD NTM

 

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phan Thị Mỹ Linh, việc phủ kín QHXD NTM trên cả nước có vai trò tiền đề, tạo điều kiện khai thác hợp lý, phát huy được những tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế xã hội, tạo sự liên kết trong vùng, mở rộng thị trường, phát triển sản xuất... một cách bền vững, đồng thời từng bước nâng cao điều kiện  sống, dân trí của người dân, góp phần xây dựng nếp sống văn minh, hiện đại ở khu vực nông thôn. Trong thời gian tới, Thứ trưởng Linh cho biết, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu, ban hành các văn bản bản hướng dẫn các địa phương, tăng cường kiểm tra, thường xuyên rà soát, đánh giá việc lập và thực hiện quy hoạch để kịp thời khắc phục những hạn chế, khiếm khuyết trong công tác QHXD NTM. 

 

"Bộ đã và đang ban hành thiết kế mẫu nhà ở nông thôn phù hợp với bản sắc văn hoá dân tộc vùng miền theo hướng văn minh, hiện đại đồng thời tiếp tục triển khai việc đào tạo nâng cao năng lực của địa phương trong công tác lập, thẩm định và quản lý QHXD NTM. Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng sẽ trực tiếp hỗ trợ các địa phương khó khăn trong việc triển khai QHXD NTM nhằm đạt được mục tiêu đề ra” – Thứ trưởng Linh khẳng định.

 

Cũng theo bà Linh, qua kiểm tra, hầu hết các địa phương, quy hoạch vùng huyện thiếu. Do đó, Thứ trưởng Bộ Xây dựng đề nghị, trong thời gian tới, các địa phương khẩn trương, chỉ đạo quy hoạch vùng huyện. Bởi QH vùng huyện sẽ định hướng lớn để QHXD NTM (với 3 nội dung quy hoạch xây dựng, quy hoạch  sử dụng đất, quy hoạch  sản xuất). Nếu không quy hoạch vùng huyện sẽ không có sự kết nối giữa các xã, rất khó cho các xã quy hoạch sản xuất…  Bên cạnh đó, các địa phương cần quan tâm, đưa cán bộ cấp xã tham gia học các lớp đào tạo theo Quyết định của Thủ tướng. "Bởi sau khi quy hoạch được duyệt, công tác triển khai thực hiện theo quy hoạch cũng rất cần cán bộ xã có năng lực” – Thứ trưởng Linh nhận định.

 

Chương trình rà soát QHXD NTM trên phạm vi cả nước là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu của Nghị quyết số 26- NQ/TW ngày 5-8-2008 về "Nông nghiệp, nông dân, nông thôn”, đảm bảo đến năm 2015 có 20% tổng số xã đạt tiêu chí NTM và đến năm 2020 có 50% số xã đạt tiêu chí NTM theo Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16-4-2009 của Thủ tướng Chính phủ.

M.Phương