Nâng cao chất lượng heo nái hậu bị

Lọc heo hậu bị

Chọn heo nái tốt cho năng suất cao  - Ảnh: Xuân Trường

Chọn heo cái hậu bị là một bước quan trọng để nâng cao năng suất sinh sản. Để có năng suất cao, chất lượng tốt cần có con giống tốt. Việc chọn lợn cái hậu bị tiến hành từ lúc cai sữa và qua từng giai đoạn, mỗi giai đoạn cách nhau khoảng 30 ngày, liên tục cho đến phối giống. 

Trong quá trình chọn heo cái hậu bị phải thường xuyên kiểm tra các cá thể trong giai đoạn lợn 3 - 8 tháng tuổi đối với giống nội và 10 tháng tuổi đối với giống ngoại. Những con cái trước khi đưa vào kiểm tra phải có nguồn gốc, lý lịch rõ ràng, bố mẹ phải có thành tích sinh sản cao (số con/lứa, trọng lượng cai sữa, số con cai sữa…). 

Ngoại hình phải đạt tiêu chuẩn: Màu lông đặc trưng, da nhẵn. Đầu cổ linh hoạt, cổ không quá ngắn. Ngực rộng, hầu khô, không mỡ. Lưng thẳng, dài và rộng, mông vai chắc chắn, mông nở, đùi dài, cổ chân ngắn. Không chọn những con chân nhỏ, yếu, đi bằng bàn. Chọn những con có móng bằng, 2 ngón chân to. Khấu đuôi to. Núm vú nổi rõ, chọn con có từ 12 vú trở lên, khoảng cách đều. 

Thức ăn và khẩu phần ăn

Để heo nái hậu bị phát triển tốt cần lưu ý đến chế độ cho ăn đẻ đảm bảo đến tuổi phối giống trọng lượng phải đạt yêu cầu, không quá gầy hoặc quá béo. Heo quá gầy, quá béo đều dẫn đến sức sinh sản kém, heo quá béo sẽ khó động dục. Vì vậy khẩu phần ăn cho heo cần phù hợp theo từng tháng tuổi. Giai đoạn 15 - 60 kg sử dụng thức ăn hỗn hợp chứa 18% protein thô và năng lượng (ME) là 3.000 Kcal/kg thức ăn. Giai đoạn 61 - 70 kg sử dụng thức ăn hỗn hợp chứa 15 - 16% protein thô và 2.900 - 3.000 Kcal/kg thức ăn. Giai đoạn từ 70 kg trở lên, sử dụng thức ăn hỗn hợp chứa 14% protein thô và năng lượng là 2.900 Kcal/kg thức ăn 

Chế độ cho ăn:

Từ 20 - 30 kg: cho ăn 4 bữa/ ngày. Từ 31 - 65 kg: cho ăn 3 bữa/ngày. Từ 66 kg đến lúc phối giống: cho ăn 2 bữa/ngày. Cho lợn uống nước tự do. Trước khi phối 10 - 14 ngày tăng lượng thức ăn lên khoảng 2,7 - 3 kg/con/ngày để tăng số trứng rụng. Trình tự cho heo ăn: nếu chăn nuôi tận dụng thì cho thức ăn tinh bột phối trộn trước, rồi mới cho thức ăn thô rau xanh sau (loại rau không phải nấu chín). Nếu sử dụng thức ăn hỗn hợp cho ăn sống thì nên trộn với một ít nước sạch vừa đủ để dính cám để cho heo uống ở máng riêng. Cung cấp nước sạch và mát cho heo. 

Nuôi dưỡng, chăm sóc

Hàng ngày cho heo nái hậu bị phơi nắng vào buổi sáng để tổng hợp Vitamin D giúp chuyển hóa canxi và photpho. Mỗi ngày cho heo vận động tự do 1 lần vào lúc trời mát mẻ, giúp heo khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tăng cường trao đổi chất, chân to, cứng cáp, bụng 

Thường xuyên tắm chải có tác dụng hạn chế bệnh ngoài da: rận, ghẻ, không bị rụng lông, mốc da, tăng quá trình bài tiết trao đổi chất, tăng tính thèm ăn. Tắm cho heo 1 - 2 lần/ngày bằng nước sạch, những ngày rét thì chải khô. 

Để thúc đẩy sự phát dục của bầu vú và cơ quan sinh dục, kích thích tuyến yên tiết hormon sinh dục, kích thích heo nái động dục. Xoa bóp nông và xoa bóp sâu, tiến hành 10 phút/ngày sau bữa ăn sáng. 

Hàng ngày vệ sinh sạch sẽ chuồng nuôi heo, máng ăn, máng uống, nền chuồng, sân chơi. Tẩy uế chuồng trại 1 lần/tuần, thông cống rãnh thoát nước, rắc vôi bột để diệt vi khuẩn. 

Tẩy giun sán khi heo cái đạt khối lượng 13 - 15 kg đối với heo nội và heo lai, khoảng 18 - 25 kg/con đối với heo ngoại. Tiêm phòng đủ các loại vaccine theo quy định hiện hành. 

Phối giống

Phối giống đúng thời điểm là một việc làm rất quan trọng, nếu phối quá sớm hay quá muộn đều ảnh hưởng đến năng suất sinh sản. Khi thành thục về tính lần đầu, trọng lượng heo nhỏ: heo nái Móng Cái khoảng 45 - 50 kg/con, heo nội lai khoảng 60 - 65 kg/con, heo ngoại khoảng 80 - 100 kg/con. Vì vậy cần bỏ qua 1 - 2 lần động dục đầu, phối ở lần sau khi heo đã thành thục về thể vóc. 

Thời gian động dục lần đầu thay đổi tùy theo giống: các giống heo lai và heo ngoại thành thục chậm hơn: heo lai 100 - 120 ngày tuổi, heo ngoại 200 ngày tuổi, heo nội 90 ngày tuổi. Trong giai đoạn nuôi hậu bị nếu chăm sóc nuôi dưỡng phù hợp, ít bệnh, heo tăng trưởng tốt sẽ thành thục sớm hơn. 

+ Thời gian phối giống thích hợp cho heo nái 

Heo nái gần đạt đến trọng lượng phối giống, nên di chuyển đến nuôi gần chuồng heo đực để kích thích heo động dục. 

Khi heo nái đạt tuổi và tầm vóc phù hợp, căn cứ vào chu kỳ động dục và thời gian rụng trứng để xác định thời điểm phối giống thích hợp. Thời gian rụng trứng của heo cái bắt đầu vào 16 giờ sau động dục và có thể kéo dài đến 20 giờ. 

Xác định thời điểm heo bắt đầu động dục dựa vào những đặc điểm sau: Khi thấy heo chịu đứng yên khi ấn tay lên lưng, đuôi cong lên cho phối, âm hộ có nếp nhăn màu sẫm hay màu mận chín, có nước nhờn chảy dính đục là cuối ngày thứ 2 kể từ khi heo bắt đầu có biểu hiện động dục. 12 giờ sau phối lại 1 lần nữa để tăng tỷ lệ đậu thai. 

Kỹ thuật phối 

Khi heo nái được 5,5 - 6 tháng tuổi, mỗi ngày cho heo đực giống đi qua khu chuồng heo cái hậu bị 2 lần, 10 - 15 phút/lần. 

- Phối vào buổi sáng sớm, lúc mát mẻ, yên tĩnh, thao tác đúng kỹ thuật (nếu gieo tinh nhân tạo). 

- Phối 2 lần để nâng tỷ lệ thụ thai. 

- Sau khi phối xong phải ghi chép đầy đủ. 

 Nguồn: nguoichannuoi.com