Bài học trong xây dựng nông thôn mới ở Xuân Trường

Diện mạo NTM xã Xuân Phú.

Trong 7 năm, huyện Xuân Trường đã huy động trên 1.936 tỷ đồng cho chương trình xây dựng NTM. Trong đó, vốn huy động từ cộng đồng dân cư 377,536 tỷ đồng (bằng 19,49%). Ngoài ra số vốn tín dụng do các thành phần kinh tế, các hộ dân vay để đầu tư phát triển sản xuất, giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động,… đạt 4.459 tỷ đồng. Nhân dân tự nguyện hiến đất, vật kiến trúc (cổng, tường bao, công trình phụ…) để xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội. Bình quân mỗi hộ hiến 25-30 m²/sào ruộng và có trên 30 hộ dân hiến đất thổ canh, thổ cư với diện tích từ 150-500m². Các xã, thị trấn trên địa bàn huyện ưu tiên dành nhiều nguồn lực cho xây dựng hạ tầng, là yếu tố quan trọng nhất để đổi mới bộ mặt nông thôn, tạo đà cho phát triển kinh tế - xã hội và tăng hưởng thụ trực tiếp cho người dân. Đến nay, toàn huyện đã nhựa hoá, bê tông hoá được 100% đường huyện, 95% đường trục xã; cứng hóa được 97% đường trục thôn, 100% đường dong, ngõ xóm và trên 81% đường giao thông chính nội đồng. Xây mới, nâng cấp, sửa chữa 525 phòng học, 298 phòng chức năng của 69 trường học các cấp. Xây mới và cải tạo, nâng cấp 168 nhà văn hóa thôn, xóm; 19 sân thể thao xã và xây mới 3 nhà văn hóa trung tâm xã. Trung tâm Y tế huyện và hệ thống trạm y tế được đầu tư xây dựng, bổ sung trang thiết bị khám chữa bệnh; đội ngũ y, bác sĩ được tăng cường… Hoạt động văn hóa, thông tin, truyền thông có nhiều đổi mới, đa dạng về hình thức; các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao quần chúng được đa dạng hóa và đẩy mạnh. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” khá sôi động và mang lại hiệu quả thiết thực. Chất lượng giáo dục mũi nhọn và đại trà đạt được nhiều kết quả tích cực, ổn định bền vững và từng bước được nâng cao; cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học thường xuyên được đầu tư nâng cấp theo hướng chuẩn hóa, hiện đại. Hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị phục vụ cho công tác bảo vệ môi trường được đầu tư đồng bộ. Toàn huyện có 19/20 xã, thị trấn có hệ thống cấp nước sạch; 100% các xã đều có tổ thu gom và bãi xử lý rác thải tập trung, bể chứa thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV; rác thải sinh hoạt, công nghiệp, y tế... được thu gom, xử lý theo đúng quy định. Trong công tác xây dựng Đảng, năm 2017, 100% Đảng bộ các xã đạt tiêu chuẩn “Trong sạch, vững mạnh” và “Hoàn thành tốt nhiệm vụ”; 100% chính quyền xã, các tổ chức đoàn thể chính trị của xã đạt danh hiệu “Tập thể lao động tiên tiến” trở lên… Trong sản xuất nông nghiệp, những năm qua, huyện Xuân Trường đẩy mạnh phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân. Hiện nay, huyện có 4 mô hình tiêu biểu trong sản xuất nông nghiệp hàng hoá, gồm: Dự án nông nghiệp công nghệ cao của Cty VinEco (Tập đoàn VinGroup) tại vùng đất bãi xã Xuân Hồng; cánh đồng lớn 70ha sản xuất lúa giống của Cty TNHH Cường Tân tại xã Xuân Ninh, Xuân Thượng; cánh đồng lớn 42ha sản xuất lúa chất lượng cao, cây dược liệu, rau, quả và thủy sản hàng hóa của Cty TNHH Cơ khí Đình Mộc; mô hình sản xuất cây dược liệu của Cty CP Sản xuất thương mại Hoàng Diệu. Ngoài ra còn có 19 hộ dân tích tụ ruộng đất quy mô từ 3ha trở lên để sản xuất lúa gạo hàng hóa... Hiện Xuân Trường có 4 CCN, 7 làng nghề TTCN với 54 doanh nghiệp và 1.593 hộ sản xuất, kinh doanh, hằng năm thu hút 7.731 lao động. Qua đó tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người dân nông thôn, góp phần tích cực vào chuyển dịch cơ cấu lao động từ lĩnh vực nông nghiệp sang lĩnh vực phi nông nghiệp. Thu nhập bình quân đầu người năm 2017 của Xuân Trường đạt 39,14 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 1,71%...

Khi đề cập đến kinh nghiệm trong xây dựng NTM ở địa phương, đồng chí Đặng Ngọc Cường, Chủ tịch UBND huyện Xuân Trường cho biết: Vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở là rất quan trọng trong xây dựng NTM. Do đó, huyện không ngừng nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và người dân trong huyện về tầm quan trọng của việc xây dựng NTM, nhất là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành trong việc chỉ đạo thực hiện chương trình. Đây là một trong các nội dung, tiêu chí hàng đầu để kiểm điểm, đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị ở các cơ quan, đơn vị và địa phương, cơ sở. Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, phát huy tính chủ động, sáng tạo, đề cao vai trò chủ thể của người dân, xây dựng và hưởng thụ thành quả NTM với phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ; người dân làm chủ thể, Nhà nước định hướng, hướng dẫn tổ chức và hỗ trợ thực hiện; lấy thôn, xóm làm địa bàn chỉ đạo thực hiện NTM”; coi trọng phát động phong trào thi đua tới các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và cộng đồng dân cư. Đặc biệt, cuối năm 2011, huyện đã tổ chức hội nghị gặp mặt người Xuân Trường trên mọi miền Tổ quốc để phát động, hưởng ứng phong trào “Chung tay xây dựng NTM” và đầu tháng 4-2017 trong lễ tổ chức kỷ niệm 20 năm ngày tái lập, huyện tiếp tục phát động phong trào “Người Xuân Trường chung sức xây dựng NTM”, thu hút sự tham gia hưởng ứng tích cực, hiệu quả của nhân dân trong huyện và người Xuân Trường ở xa quê. Trong quá trình chỉ đạo xây dựng NTM đã tuân thủ các nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch, thực sự quan tâm tới vai trò thiết thực của người dân trong việc quyết định lựa chọn nội dung, quản lý, giám sát việc thực hiện với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân giám sát, dân hưởng thụ”. Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, kịp thời tháo gỡ khó khăn đối với từng địa phương. Đầu năm 2017, UBND huyện đã thành lập 3 tổ công tác trực tiếp hướng dẫn, chỉ đạo, hỗ trợ ngân sách cho 3 xã khó khăn nhất của huyện là Xuân Tân, Xuân Châu, Xuân Thủy hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM ngay trong năm. Công tác lập quy hoạch, đề án xây dựng NTM sát thực và khả thi. Đây chính là tiền đề quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp, lâu dài đến quá trình xây dựng NTM. Việc đầu tư xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội theo quy hoạch có sự phân công, phân cấp quản lý, đầu tư cụ thể để phát huy hiệu quả cao nhất nguồn vốn huy động, đặc biệt là các hạng mục công trình do thôn, xóm quản lý.

Năm 2017 đã đánh dấu bước ngoặt mới cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Xuân Trường khi trở thành huyện NTM. Đây là niềm vinh dự, tự hào to lớn nhưng cũng đặt ra cho Xuân Trường làm sao vừa phát huy tốt thành quả xây dựng NTM, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, vừa tiếp tục nâng cao chất lượng toàn diện các tiêu chí xã, huyện NTM theo quy định. Ngay sau khi trở thành huyện NTM, Xuân Trường đã và đang triển khai các phương pháp xây dựng NTM theo hướng văn minh, hiện đại gắn với phát triển đô thị. Phấn đấu đến năm 2020, có từ 2-3 xã đạt NTM kiểu mẫu. Để thực hiện hiện tốt các nhiệm vụ và đạt được mục tiêu trên, thời gian tới, huyện Xuân Trường tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy Đảng và chính quyền từ huyện đến xã tổng rà soát, đánh giá thực trạng chất lượng các tiêu chí xã, huyện, từ đó xây dựng kế hoạch nâng cao chất lượng các tiêu chí. Đặc biệt, quan tâm đến những tiêu chí phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân; tiêu chí giáo dục - đào tạo và môi trường. Có kế hoạch huy động hợp lý các nguồn lực để nâng cao chất lượng hạ tầng, phục vụ sản xuất; không đầu tư dàn trải quá khả năng của người dân cũng như ngân sách các cấp; đồng thời, loại bỏ tư tưởng ỷ lại, trông chờ hỗ trợ của người dân. Nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ của các địa phương. Tiếp tục khai thác tiềm năng, thế mạnh của huyện, nhất là tiềm năng con người để đẩy mạnh thu hút phát triển CN-TTCN và nông nghiệp, tạo ra phong trào rộng khắp, thường xuyên, liên tục. Coi kết quả duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí là cơ sở đánh giá, phân loại cán bộ, đảng viên hằng năm./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh/baonamdinh.com.vn