Vai trò của Logistics trong nông nghiệp

Thứ sáu - 22/05/2020 04:46

(Cổng ĐT HND)- Logistics là gì? Logistics là một phần của quản trị chuỗi cung ứng bao gồm việc hoạch định, thực hiện, kiểm soát việc vận chuyển và dự trữ hiệu quả hàng hóa, dịch vụ cũng như những thông tin liên quan từ nơi xuất phát đến nơi tiêu thụ để đáp ứng yêu cầu của khách hàng.

Logisticsphát triển chưa tương xứng với ngành nông nghiệp Việt Nam

Điều 233 Luật thương mại định nghĩa: “Dịch vụ logistics là hoạt động thương mại, theo đó thương nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.”

Đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của cả nước nhưng logistics nông sản - nông nghiệp Việt Nam vẫn còn phát triển chưa tương xứng. Trong đó phải kể đến những yếu tố căn bản là hệ thống kho bãi, cơ sở chế biến nông sản còn thiếu, quy mô nhỏ; doanh nghiệp logistics còn nhỏ, chưa quan tâm đến lĩnh vực nông nghiệp; đội ngũ nhân lực logistics thiếu kinh nghiệm, hiểu biết về đặc tính nông sản…

Điển hình nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), tuy là vùng nông nghiệp trọng điểm quốc gia, động lực chính của ngành nông nghiệp nhưng các chỉ số kinh doanh lại kém hiệu quả đặc biệt là khâu dự trữ, bảo quản, vận chuyển.

Tại Việt Nam, ngành nông nghiệp tạo việc làm và thu nhập cho khoảng 70% dân số; khoảng 15% GDP và 30% giá trị xuất khẩu. Trong năm 2018, tổng giá trị xuất khẩu nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 798.000 tỷ đồng, tăng 3,86% so với năm 2017.

Hằng năm, có đến 90% sản lượng gạo xuất khẩu, 65% sản lượng thuỷ sản và tổng nhu cầu vận chuyển hàng hoá xuất, nhập khẩu của vùng ĐBSCL khoảng 19 - 20 triệu tấn. Theo kết quả khảo sát 100 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vùng ĐBSCL năm 2019, hầu hết doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản đều thuê ngoài dịch vụ logistics.

Trong đó, các dịch vụ logistics truyền thống như vận tải quốc tế và nội địa, dịch vụ giao nhận, kho bãi và lưu trữ hàng hóa và khai hải quan được thuê ngoài nhiều nhất. Tuy nhiên, hơn 70% hàng hoá xuất khẩu này phải chuyển tải về bằng đường bộ hay sà lan lên các cảng ở TP.HCM hoặc Bà Rịa - Vũng Tàu, từ đó mới có thể xếp lên tàu đi ra miền Trung, miền Bắc hoặc đi các cảng quốc tế, làm cho các doanh nghiệp phải gánh nặng chi phí cao hơn 10 - 40% tuỳ từng tuyến.

Nông sản Việt Nam hiện nay đã xuất đi 185 nước trên thế giới nhưng bản chất của vấn đề là nông sản xuất khẩu của nước ta chủ yếu vẫn là hàng thô, nặng nề. Mỗi năm có 40 triệu tấn hàng nông sản chở ra thế giới nhưng do sản phẩm thô nên giá trị thấp.

Việt Nam trong năm tới chủ trương không tăng sản lượng nông sản xuất khẩu mà đi sâu vào chuỗi giá trị. Do đó vai trò của logistics rất quan trọng để đáp ứng được mục tiêu này.

Bộ Công Thương cho rằng, trong năm tới Việt Nam cần phải đầu tư hạ tầng cho logistics nông sản như đầu tư vào chuỗi lạnh (kho lạnh, xe lạnh, container lạnh); cải thiện kết nối đường thủy, đường bộ, tận dụng tốt đường sắt, phát triển đường hàng không; xây dựng trung tâm chiếu xạ, kiểm định tại các vùng nông nghiệp trọng điểm (Cần Thơ, Đắk Lắk).

Bên cạnh đó, chúng ta cần thay đổi tư duy làm chợ đầu mối bằng Trung tâm logistisc nông sản là nơi để tập trung nguồn hàng, đầu tư thị trường và đảm bảo được chất lượng, vệ sinh. Trong đó, với vùng ĐBSCL phải tận dụng tối đa năng lực của các tuyến đường thủy, đưa hàng ra cảng Hiệp Phước, Long An.

Đối với biên giới phía Bắc phải xây dựng các trung tâm logistics nông sản tại Lạng Sơn và Lào Cai. Các tỉnh vùng này cũng cần phổ biến quy định về kiểm tra chất lượng, đóng gói, truy xuất của Trung Quốc cho người trồng. Riêng các tỉnh miền Trung cũng xây dựng các trung tâm logistics nông - lâm nghiệp, khai thác nguồn nông sản từ Tây Nguyên và Hạ Lào…

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng nói thêm, ngoài chủ trương chính sách của Nhà nước thì các doanh nghiệp cần đầu tư nhiều hơn nữa để cùng bà con nông dân hình thành nên hệ sinh thái từ khâu tổ chức sản xuất, khâu chế biến, khâu thương mại mà trong đó điểm nhấn mạnh nhất - một công cụ, một phương tiện sáng tạo chính là logistics ngày càng đầy đủ, khép kín.

Phát triển hệ thống Logistic cần đến nhiều lao động. Theo dự báo, đến năm 2030 Việt Nam sẽ cần hơn 200.000 nhân sự có kỹ năng cho ngành này. Điều này cho thấy, lĩnh vực Logistics sẽ thu hút nhiều lao động chuyên môn cao trong tương lai, đặc biệt là khu vực phía Nam.

Mỹ Uyên/http://hoinongdan.org.vn/