Xây dựng HTX gắn liền với lợi ích xã viên

HTX hoạt động theo luật mới được kỳ vọng sẽ đem đến thành công cho những mô hình như cánh đồng mẫu lớn - Ảnh: TTXVN

Ông Nguyễn Minh Tú, Vụ trưởng Vụ HTX, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết bất cập lớn nhất của loại hình HTX nông nghiệp hiện nay là các xã viên không được chia sẻ lợi ích từ tiêu thụ và chế biến.

Bên cạnh đó, Luật HTX năm 2003 chưa làm rõ bản chất tổ chức HTX dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau, phổ biến là các hiểu HTX đang hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. Chính điều này đã tác động đến nhận thức chưa đúng về quyền, nghĩa vụ của xã viên, HTX, tổ chức quản lý, tài chính, tài sản, quản lý, phân phối trong HTX.

Cùng với đó hiện nay, xã viên chưa thực sự là chủ, xã viên nhiều khi chỉ là hình thức nên đại đa số HTX Nông nghiệp mới chỉ cung cấp một số dịch vụ đầu vào, rất ít dịch vụ tiêu thụ, chế biến. 

Các HTX hiện nay đa số thiếu quy định về sự minh bạch, kế toán, kiểm toán HTX cùng với việc tổ chức thi hành Luật yếu, hầu như không tiến hành thanh tra, kiểm tra thi hành Luật, chưa có chế tài nghiêm xử lý vi phạm pháp luật… khiến mô hình HTX ngày một bị lãng quên. 

Vì vậy, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông cho rằng việc sửa đổi Luật HTX phải làm rõ bản chất HTX, trong đó xã viên vừa là chủ sở hữu vừa là người sử dụng dịch vụ của HTX và bảo đảm chia lãi chủ yếu theo mức độ sử dụng dịch vụ. Qua đó, phát triển những mô hình HTX kiểu mới, nâng cao chất lượng hoạt động để tối đa hóa lợi nhuận cho xã viên.

Theo dự thảo Luật HTX (sửa đổi) đã quy định khá cụ thể, rõ ràng hơn so với Luật HTX năm 2003, đặc biệt là về bản chất tổ chức HTX khác biệt so với tổ chức doanh nghiệp với một số nội dung chủ yếu như: mục đích của HTX và thành viên hợp tác là tối đa hóa lợi ích của thành viên để mỗi thành viên tối đa hóa lợi nhuận của mình thông qua việc tổ chức mua chung hoặc tổ chức trực tiếp sản xuất nguyên vật liệu, vật tư, dịch vụ đầu vào với giá rẻ và chất lượng tốt cho các thành viên.

Theo Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lều Vũ Điều, những sửa đổi trên sẽ thu hút được nhiều hộ nông dân tham gia vào HTX, khi đó người nông dân sẽ được hưởng nhiều lợi ích như được mua hàng hóa, sản phẩm của HTX với giá cả phải chăng, tiện lợi và đảm bảo chất lượng.

Đồng thời được tiêu thụ hàng hóa dễ dàng thông qua HTX với giá cả tốt hơn, hình thức hợp tác này sẽ giảm bớt các khâu trung gian, giúp người nông dân mua được tận gốc, bán được tận ngọn, có thể né tránh được rủi ro được mùa mất giá, được giá mất mùa như hiện nay. Đặc biệt là các hộ nông dân khi tham gia HTX sẽ liên kết lại với nhau sử dụng hết công suất máy móc, sẽ giảm chi phí sản xuất.

Đồng thời, với việc phát triển mô hình HTX nông nghiệp, sẽ không khó để hình thành những cánh đồng mẫu lớn với sự tham gia của nhiều hộ nông dân có ít đất. Từ đó sẽ tạo ra những sản phẩm nông nghiệp có năng suất, chất lượng đồng nhất, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam.

Đồng thời, cũng giúp phân định rạch ròi giữa HTX và doanh nghiệp để có hướng giúp các HTX mang bản chất doanh nghiệp tổ chức lại dần theo đứng bản chất hoặc chuyển đổi sang hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. 

Đỗ Hương
Theo chinhphu.vn