Thu nhập hàng trăm triệu đồng nhờ trồng cây này trên vách núi đá

Với sự cần cù, sáng tạo trong lao động, người dân Chi Lăng đã đưa cây na phủ xanh những dải đất khô cằn, vách núi đá cheo leo; biến quả na thành sản phẩm mũi nhọn của huyện, giúp người trồng na vươn lên thoát nghèo.

Bà Nguyễn Thị Gái, thôn Mình Hòa, thị trấn Chi Lăng kiểm tra na mới thu hoạch

Na về miền đất Ải

Những thập niên 80 của thế kỷ trước, theo dấu chân của một số bà con tỉnh Hà Tây cũ (nay là Hà Nội), cây na bắt đầu bén duyên với mảnh đất Chi Lăng. Khi đó, người dân nhân giống và trồng tự phát để phục vụ nhu cầu gia đình, khi có một phần dư thừa đã đưa ra chợ bán.

Đứng trước khó khăn do diện tích đất nông nghiệp hạn chế, để mở rộng sản xuất, một số hộ dân đã thử đưa cây na lên trồng trên núi đá. Không ngờ cây nhanh chóng thích nghi với điều kiện đất đai, khí hậu của núi đá vôi Chi Lăng. Từ đó, diện tích trồng na không ngừng mở rộng qua từng năm, đến nay diện tích na của toàn huyện lên tới 1.500 ha.

Ông Hứa Văn Đèn, Chủ tịch Hội Nông dân thị trấn Chi Lăng cho biết: Từ năm 1990, người dân thôn Minh Hòa, thị trấn Chi Lăng bắt đầu trồng na với mục đích phát triển kinh tế. Sau đó phát triển qua các thôn, xã, thị trấn khác trên địa bàn huyện.

Cây không phụ công người

Với chủ trương tái cơ cấu cây trồng để thúc đẩy kinh tế - xã hội, huyện Chi Lăng đã xác định cây na là cây mũi nhọn. Từ diện tích vài chục héc ta lên 1.500 ha; từ sản xuất thủ công, truyền thống cho sản lượng, năng suất thấp sang áp dụng khoa học kỹ thuật, sản xuất na an toàn cho sản lượng 15.000 tấn/vụ, tạo nguồn thu gần 300 tỷ đồng.

Hiệu quả kinh tế từ na đã giúp nhiều xã, thị trấn của huyện Chi Lăng thay đổi diện mạo, đời sống người dân ngày một nâng cao. Thu nhập từ na đã góp phần quan trọng vào việc đạt chuẩn nông thôn mới của một số xã như: Chi Lăng, Quang Lang... Đồng thời, tại các xã trồng na, ngày càng có nhiều triệu phú thu nhập từ 200 đến 500 triệu đồng mỗi vụ.

Bên những thùng na mới thu hoạch, bà Nguyễn Thị Gái, thôn Minh Hòa, thị trấn Chi Lăng phấn khởi: Gia đình tôi là một trong những hộ trồng na để bán đầu tiên trong vùng, từ năm 1982, đến năm 1986 bắt đầu cho thu hoạch và đem bán tại chợ huyện. Đến nay, gia đình đã có hơn 800 gốc na trên sườn núi Cai Kinh; vụ na năm 2016, gia đình thu được hơn 200 triệu đồng, năm nay hy vọng sẽ được cao hơn.

Xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường

Hiện nay na Chi Lăng đã có những bước phát triển mạnh cả về diện tích (1.500ha), sản lượng (15.000 tấn) và chất lượng, đòi hỏi phải xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ. 

Để nâng cao giá trị và phát triển kinh tế từ cây na một cách bền vững, từ năm 2014, huyện Chi Lăng đã vận động, hỗ trợ nhân dân sản xuất na an toàn và được người dân nhiệt tình ủng hộ. Đến nay, toàn huyện đã có gần 1.000 ha na đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận sản xuất na an toàn theo Thông tư 51/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Đồng thời, huyện đã xây dựng thành công hơn 100 ha na theo tiêu chuẩn VietGap và 5 ha theo tiêu chuẩn GlobalGap để hướng đến xuất khẩu sang các thị trường “khó tính” trên thế giới. Để hiện thực hóa, năm 2017, Chi Lăng đẩy mạnh quảng bá hình ảnh na trên các kênh thông tin đại chúng, xây dựng hình ảnh thương hiệu, bao bì, nhãn mác sản phẩm. Đặc biệt, huyện bắt đầu tổ chức các điểm quảng bá, giới thiệu và bán sản phẩm tại các thành phố lớn trong nước.

Ông Lương Thành Chung, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chi Lăng cho biết: Để ổn định đầu ra cho quả na, huyện đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước tìm hiểu về vùng na, tiếp cận với người dân để hợp tác liên kết sản xuất theo chuỗi, bao tiêu sản phẩm. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành trung ương và các cơ quan, tổ chức quốc tế tại Việt Nam tìm kiếm, liên kết mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước trên thế giới như: Nhật Bản, Úc và các nước châu Âu.