Liên kết sản xuất theo chuỗi để nâng cao giá trị sản phẩm

Sản phẩm của HTX Thịt chua Thanh Sơn đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn OCCOP cấp tỉnh năm 2020

Đa dạng các mô hình

Thực hiện chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp, một số loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, phù hợp với thổ nhưỡng đã được nhiều địa phương ưu tiên mở rộng. Trong đó hình thành các vùng chuyên canh, cánh đồng lớn, chuỗi liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp như trồng lúa chất lượng cao, sản xuất chè xanh, sản xuất bưởi, trồng rau an toàn; nuôi lợn, nuôi thủy sản tập trung… Đồng thời hình thành một số chuỗi giá trị có hiệu quả gồm: Chuỗi sản xuất gà thương phẩm Thanh Ba; chuỗi gà thịt an toàn tại Phù Ninh; sản xuất chuối xuất khẩu ở Tam Nông; rau an toàn ở Lâm Thao; liên kết bao tiêu sản phẩm bưởi Diễn, ổi với Vineco tại Thanh Thủy; chuỗi chế biến nông sản an toàn Làng Dòng, chuỗi chế biến thịt chua tại Thanh Sơn, liên kết sản xuất thủy sản theo chuỗi giá trị đảm bảo an toàn thực phẩm gắn với xây dựng thương hiệu cá Sông Đà tại huyện Thanh Thủy, Thanh Sơn. Một số mô hình liên kết đã áp dụng công nghệ phun thuốc bảo vệ thực vật bằng thiết bị bay không người lái; liên kết, tiêu thụ giống lúa J02 quy mô 100ha tại xã Cao Xá (huyện Lâm Thao)…

Mô hình trồng ớt xanh xuất khẩu của HTX Nông nghiệp Thượng Nông (xã Dân Quyền, huyện Tam Nông)

Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Thượng Nông, xã Thượng Nông (nay là xã Dân Quyền, huyện Tam Nông) chuyển đổi theo Luật HTX kiểu mới từ tháng 7/2013. Hiện nay, HTX đang liên kết với Công ty xuất nhập khẩu nông sản Hưng Yên thực hiện dự án trồng 25ha chuối Tây Thái Lan cho hiệu quả cao. Ngoài ra, HTX chủ động liên kết với Công ty Giống cây trồng Trung ương tổ chức sản xuất 60ha lúa giống và hằng năm bao tiêu 120 - 125 tấn giống lúa chất lượng cao. Liên kết với Công ty TNHH chế biến nông sản Vĩnh Phúc mở ra các mô hình trồng đu đủ, ớt… tăng thu nhập cho các hội viên cao gấp 3 - 4 lần so với lúa.

Ông Nguyễn Mạnh Thắng - Giám đốc HTX Nông nghiệp Thượng Nông cho biết: Với lợi thế đất phù sa ven sông, chuối Tây Thái Lan sinh trưởng ở mật độ 75 cây/sào, mỗi cây cho lãi khoảng 50.000 đồng/buồng. Như vậy, sau 1,5 năm đầu tiên, trừ hết chi phí (khoảng 100.000 đồng/cây), HTX có lãi 5 triệu đồng/sào, các năm tiếp theo lãi tăng 7 triệu đồng/sào.

“Thời gian tới, HTX tiếp tục đẩy mạnh liên kết sản xuất, chủ động tìm kiếm thị trường, phát triển thêm các dịch vụ để nâng cao thu nhập cho các thành viên trong HTX và các xã lân cận” - ông Thắng chia sẻ.

Chuối Tây Thái Lan sinh trưởng ở mật độ 75 cây/sào, mỗi cây cho lãi khoảng 50.000 đồng/buồng

Hay gia đình anh Nguyễn Văn Tuấn ở khu 6, xã Tân Phương (huyện Thanh Thủy) là 1 trong 20 hộ tham gia mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao giữa HTX chăn nuôi gà xã Tân Phương với các doanh nghiệp cung cấp con giống và bao tiêu sản phẩm. Anh tham gia liên kết với Công ty Dabaco - Bắc Ninh thực hiện nuôi gà ri thả vườn với 5.000 con/lứa, thời gian nuôi 105 ngày. Đây là giống gà dễ nuôi, ít bệnh tật, thịt ngon, phù hợp với thị hiếu, nhu cầu thị trường. 

Bền vững trong liên kết

“Để các mô hình, chuỗi liên kết không bị manh mún, đứt gãy, thay vì xây dựng các chuỗi giá trị thông thường, các doanh nghiệp, HTX cần chú trọng xây dựng chuỗi giá trị theo hướng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn. Các khâu từ sản xuất ban đầu đến thu gom chế biến và phân phối tiêu thụ đều được kiểm soát theo hợp đồng nhằm tạo sản phẩm an toàn cho sức khỏe người dùng, có truy xuất nguồn gốc. Các đơn vị, địa phương cần tổ chức đánh giá lại tính hiệu quả của từng mô hình liên kết, các dự án quy mô nhỏ, không hiệu quả hoặc không còn phù hợp thì đưa ra khỏi quy hoạch, từ đó mới đảm bảo tính bền vững trong liên kết” - Ông Trần Tú Anh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết.

Việc đẩy mạnh liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm tạo ra những chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn là cần thiết để hướng đến nền sản xuất hàng hóa hiện đại mang lại giá trị tăng cao. Khi tham gia vào chuỗi liên kết, người nông dân được tiêu thụ sản phẩm với giá cả ổn định, an toàn, ít rủi ro; được doanh nghiệp đầu tư giống, vật tư nông nghiệp để yên tâm sản xuất. Đồng thời, doanh nghiệp cũng chủ động được nguồn cung sản phẩm, chất lượng được quản lý. Bên cạnh những lợi ích đó, việc phát triển sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị còn góp phần quan trọng trong việc giải bài toán về chất lượng nông sản, nâng cao được giá trị gia tăng và phát triển nông nghiệp một cách bền vững trước những biến động của thị trường.

HTX chè an toàn Long Cốc - xã Long Cốc, huyện Tân Sơn liên kết với các hộ sản xuất để thu mua và tiêu thụ sản phẩm chè xanh

Thời gian qua, tỉnh đã cụ thể hóa các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước qua việc khuyến khích liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, phát triển HTX, xây dựng cánh đồng lớn… đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đời sống, trong đó cụ thể hóa Nghị định số 98/2018/NĐ-CP của Chính phủ về khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp mà các bên đối tác đều được hưởng lợi, trực tiếp là nông dân. Khi tham gia liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, nhà nước sẽ  hỗ trợ xây dựng hệ thống hạ tầng, tập huấn kỹ thuật, vốn cho nông dân, doanh nghiệp, tăng năng suất, chất lượng và sản phẩm nông sản của nông dân, đời sống được nâng lên.

Hiện nay, toàn tỉnh có 33 HTX, 115 trang trại, gia trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, trồng trọt quy mô lớn đã liên kết sản xuất tiêu thụ theo chuỗi với hơn 40 doanh nghiệp. Trong đó, nhiều cơ sở, doanh nghiệp liên kết đưa sản phẩm vào hệ thống các siêu thị trên địa bàn như Big C, Coop mart, Vinmart... góp phần tạo chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, đảm bảo cho điều tiết cung cầu thị trường và truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực phẩm.

Tuy nhiên, một trong những khó khăn trong việc xây dựng và phát triển số lượng các chuỗi liên kết trên địa bàn tỉnh là tình trạng sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh phần nhiều còn mang tính nhỏ lẻ, có sự tham gia của nhiều hộ. Việc tuân thủ theo quy trình kỹ thuật đồng nhất còn gặp khó khăn. Thêm vào đó là tính liên kết giữa người dân và doanh nghiệp chưa chặt chẽ. Nhận thức một bộ phận nông dân còn hạn chế, chưa thật sự tuân thủ những ràng buộc trách nhiệm với doanh nghiệp, vẫn có tâm lý bán hàng ra ngoài, phá vỡ cam kết khi giá thị trường lên cao.

“Thời gian tới, ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương tập trung thực hiện dồn đổi, tích tụ ruộng đất, liên kết đất đai trong sản xuất nông nghiệp, hình thành các vùng chuyên canh, sản xuất hàng hóa tập trung. Khuyến khích và tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, ưu tiên các doanh nghiệp có tiềm lực, có công nghệ cao; đẩy mạnh đổi mới và phát triển các HTX nông nghiệp, phát triển trang trại theo hướng chú trọng hơn tới việc tổ chức sản xuất hàng hóa quy mô lớn, chất lượng cao; phát triển các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, kết nối với hệ thống tiêu thụ toàn cầu. Đồng thời xây dựng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ nông sản cho nông dân và HTX; xây dựng phát triển các chuỗi cung ứng rau, củ, quả, thịt lợn đảm bảo an toàn thực phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng của nhân dân” - ông Trần Tú Anh cho biết thêm.

Nguyễn Liên/phutho.gov.vn