Mô hình mới trong phát triển nông nghiệp

Đi thực tế tìm hiểu thực tiễn ở cơ sở, chúng tôi thấy một số mô hình có thể đáp ứng yêu cầu nêu trên, trong đó có Tập đoàn TH với dự án chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung tại Nghệ An.

Tư duy mới

Người tiêu dùng ngày càng am hiểu hơn về tính thiết yếu và tác dụng của mặt hàng sữa, nhất là công dụng của sữa tươi đối với sức khỏe con người, là loại thực phẩm quan trọng góp phần cải thiện tầm vóc, chiều cao cho thế hệ trẻ Việt Nam. Hiện mới có khoảng 25% số dân có thói quen uống sữa, vậy mà tổng doanh thu thị trường sữa nước ta cũng đã đạt khoảng 3 tỷ USD/năm. Tuy nhiên, không ít sản phẩm "sữa tươi" trên thị trường vẫn "hoàn nguyên" từ sữa bột nhập khẩu về chế biến lại, dẫn đến bất lực khi giá cả leo thang và khó kiểm soát chất lượng.

Đối với một nước có thế mạnh phát triển nông nghiệp, trong đó có ngành chăn nuôi bò sữa như nước ta thì rõ ràng đó là một nghịch lý, rất cần và hoàn toàn có thể khắc phục được. Tuy nhiên, để giải được bài toán này thì cần có nhà đầu tư đủ năng lực, ý chí và tâm huyết, cần được hậu thuẫn của các ngành, các cấp chính quyền, người tiêu dùng trong nước. Cách nay gần 5 năm, đã ra đời dự án sản xuất sữa tươi sạch theo công nghệ tiên tiến nhất thế giới, khép kín từ khâu trồng cỏ, chăn nuôi, phát triển đàn bò sữa, đến chế biến các sản phẩm sữa phong phú, chất lượng cao tại miền tây Phủ Quỳ, huyện Nghĩa Đàn, Nghệ An. Dự án này thể hiện rõ những điều tâm huyết, không chỉ là khẩu hiệu, mà còn là triết lý kinh doanh của nhà đầu tư: ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp, nông thôn, đưa công nghệ đầu cuối hiện đại nhất thế giới vào sản xuất để đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Có thể nói, dự án sữa tươi sạch (TH True Milk) gặp được vận hội lớn dưới ánh sáng của Nghị quyết T.Ư 7, khóa X và hội đủ các điều kiện "Thiên thời, địa lợi, nhân hòa". Lãnh đạo tỉnh Nghệ An hồi đó trên cơ sở quán triệt sâu sắc Nghị quyết nêu trên đã tiếp nhận và cổ vũ sớm triển khai dự án. Thị trường sữa nước ta lúc đó cũng bắt đầu phát triển nhanh do người tiêu dùng ngày càng nhiều, tình trạng giá sữa tăng chóng mặt do lệ thuộc nguồn sữa bột nhập khẩu càng làm cho đông đảo người tiêu dùng nhiệt tình ủng hộ các nhà sản xuất sữa trong nước, nhất là sữa tươi sạch, hàng nội 100% như TH True Milk. Về đất đai, để thực hiện dự án thì đã có sẵn hàng chục nghìn ha trên vùng đất Phủ Quỳ mà một số nông, lâm trường quản lý đang gặp khó khăn... Về quan hệ quốc tế, dự án được sự hợp tác, hỗ trợ tích cực của các đối tác nước ngoài, như các chuyên gia hàng đầu thế giới về lĩnh vực sữa đến từ I-xra-en, các doanh nghiệp nổi tiếng nhất về cung cấp giống bò sữa ở Niu Di-lân, Mỹ, Ô-xtrây-li-a, Ca-na-đa..., đã giúp ứng dụng kỹ thuật - công nghệ, hệ thống phần mềm tiên tiến, tối tân điều khiển từ công thức pha trộn thức ăn, chăm sóc sức khỏe cho bò sữa đến quá trình làm ra các sản phẩm chất lượng cao trong nhà máy...

Nhìn khái quát giai đoạn I với kết quả bước đầu tốt đẹp thì dễ cảm nhận mọi việc đều "thuận buồm xuôi gió", nhưng thực tế suốt mấy năm trời giải bài toán tìm nguồn lực để hội tụ sức mạnh vật chất (đất đai, nguồn vốn, chất xám và kỹ thuật công nghệ...) là cả một quá trình vượt qua bao khó khăn, thử thách. Chỉ riêng câu chuyện lo nguồn đầu tư ban đầu 350 triệu USD cũng đủ thấy cực kỳ gian nan. Phát biểu tại Hội nghị Gặp mặt các nhà đầu tư nhân dịp Xuân Giáp Ngọ tại TP Vinh, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình nhớ lại: Từ mấy năm trước ông đã giới thiệu dự án này với các ngân hàng thương mại, nhưng họ đều chần chừ, chờ đợi xem sao vì nỗi lo không biết những con "bò sữa tây" có sinh tồn và phát triển được ở xứ này?! Thế là ngoài Bắc Á Bank, dự án chỉ lọt vào tiêu điểm đầu tư tại Nghệ An của Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việt Nam (BIDV)... Thành công của dự án cũng đem lại niềm tự hào cho Bắc Á Bank với tư cách vừa là nhà tài trợ vừa là nhà tư vấn đầu tư, đồng thời cũng góp phần nâng cao uy tín, vị thế cho lãnh đạo và cán bộ tín dụng cũng như hiệu quả đầu tư của BIDV.

Khẳng định một mô hình

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Xuân Đường cho biết: Từ con bò giống đầu tiên về tới trang trại của Tập đoàn TH vào cuối năm 2010, đến nay đàn bò sữa đã lên tới mấy chục nghìn con. Trong suốt quá trình đó, các cấp chính quyền trong tỉnh luôn sát cánh cùng nhà đầu tư. Đội ngũ lãnh đạo tỉnh hiện nay rất biết ơn tập thể lãnh đạo tỉnh khóa trước đã ủng hộ và tạo điều kiện khởi đầu một dự án quy mô tầm cỡ mà ngày nay, sự thành công của nó vừa khẳng định một mô hình mới trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, vừa góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội và nguồn thu ngân sách của tỉnh. Đặc biệt là, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã đến thăm TH, tới tận đồng cỏ, trang trại nuôi bò, nhà máy chế biến sữa tươi và đã ghi nhận, biểu dương những nỗ lực, thành tựu của tập đoàn.

Thành công của TH Milk còn cho thấy sự hưởng ứng nhiệt tình, sáng tạo của doanh nhân và quần chúng nói chung đối với Nghị quyết T.Ư 7, khóa X của Đảng và cung cấp một mô hình tiên tiến cho giai đoạn tiếp tục thực hiện nghị quyết quan trọng này cũng như Chương trình Xây dựng nông thôn mới có tầm vóc chiến lược quốc gia trong nhiều thập kỷ tới. Chỉ sau hơn hai năm triển khai, dự án của TH đã hoàn thành giai đoạn I trên tổng diện tích 8.100 ha với một Nhà máy sản xuất sữa tươi sạch hiện đại đi vào hoạt động, được đánh giá là một trong những dự án thành công trong việc ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, làm ra nguồn sữa tươi chất lượng bảo đảm tiêu chuẩn quốc tế theo mô hình khép kín hiện đại đầu tiên tại Việt Nam. Nhà máy vận hành cụm dây chuyền công suất 200.000 tấn sữa/năm đã đưa TH trở thành nhà cung cấp sữa tươi sạch hàng đầu Việt Nam. Sản phẩm TH True Milk đã chiếm gần 40% thị phần sữa tươi tại miền bắc và đang phát triển mạnh vào thị trường miền nam. Doanh thu của TH năm 2013 đạt gần 4.000 tỷ đồng; theo kế hoạch, đến năm 2015, khi công suất Nhà máy chế biến sữa đạt 500.000 tấn/năm thì đạt doanh thu 15.000 tỷ đồng và TH Milk sẽ cung cấp 50% nguồn nguyên liệu sữa tươi sạch của cả nước. Đàn bò sữa của TH hiện có khoảng 45.000 con, sẽ tăng dần tới 137.000 con vào năm 2017, chiếm khoảng 50% trong tổng số bò sữa của cả nước.

Dự án đã đem lại nhiều lợi ích cho nông dân và người tiêu dùng. Gần 2.000 lao động địa phương được làm việc tại trang trại và nhà máy của TH, vùng đất trồng trọt tạo nguyên liệu làm thức ăn chăn nuôi bò và thực phẩm sạch khác (các giống cỏ giàu dinh dưỡng, ngô, cao lương, rau quả) cho thu nhập hằng năm từ 500 triệu đến 1,5 tỷ đồng/ha; hơn thế, có một loại sản phẩm mới đã có thị trường tiêu thụ ở Mỹ có thể cho thu nhập lên tới 300.000 USD/năm/ha. TH vừa đi đầu, vừa kiến nghị về việc các doanh nghiệp sữa ghi rõ xuất xứ nguyên liệu đầu vào trên bao bì sản phẩm làm căn cứ pháp lý để cơ quan chức năng kiểm tra, phân loại các mặt hàng sữa trên thị trường và xử lý các vi phạm.

Các đối tác nước ngoài cũng hài lòng về kết quả bước đầu của dự án. Đặc biệt là Ngài Xi-môn Pê-rét, Tổng thống I-xra-en trong chuyến thăm chính thức nước ta ngày 24-11-2011 đã đến thăm, thưởng thức sản phẩm sữa tươi của Tập đoàn và bày tỏ sự tin tưởng hoàn toàn về thành công bền vững của TH True Milk mà Chính phủ I-xra-en đã cam kết tài trợ 100 triệu USD.Đó là những ý kiến có căn cứ thực tiễn và khoa học, một đất nước bán sa mạc như I-xra-en mà có đàn bò sữa quý giá lên tới 120.000 con, mỗi con cho năng suất từ 11 đến 13 tấn sữa/năm; hiện nay, bò sữa của TH cũng đã đạt năng suất bình quân mỗi con 35 lít sữa/ngày.

Giai đoạn "vạn sự khởi đầu nan" của TH đã qua trong niềm phấn khởi và thế đứng vững vàng, được người tiêu dùng tin tưởng và các ngành, các cấp hỗ trợ thì chắc chắn rằng con đường phát triển các loại sản phẩm sạch có chất lượng và giá trị gia tăng cao đã rộng mở. Hơn thế, lại có thêm cơ hội tiến nhanh hơn trong bối cảnh toàn tỉnh nhất trí, quyết tâm cao đưa Nghị quyết số 26-NQ/T.Ư ngày 30-7-2013 của Bộ Chính trị về Phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020 vào thực tiễn cuộc sống.

Đặng Văn Chiến - Nguyễn Anh Dũng
Nguồn: nhandan.com.vn