Tận dụng phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi: An toàn, giảm chi phí

Cách làm mới

Gia đình ông Phan Văn Thiều, thôn 6, xã Hương Lạc (Lạng Giang) chăn nuôi bò thương phẩm quy mô 40 - 50 con/lứa. Để đàn vật nuôi sinh trưởng tốt, khi bán được giá cao, ông Thiều chăm sóc cẩn thận theo quy trình. Đặc biệt, ông đã tìm hiểu và biết cách phối trộn thức ăn cho đàn bò từ phụ phẩm nông nghiệp. Nguyên liệu gồm ngô, cám gạo, bã cá, tôm được phơi khô, nghiền nhỏ, sau đó trộn đều với chế phẩm sinh học đa năng 528 theo tỷ lệ: 60% cám ngô, 20% cám gạo, 10% bã cá hoặc tôm khô và 10% chế phẩm. Khi sử dụng, đàn vật nuôi lớn nhanh, béo khỏe, sức đề kháng tốt. Đến nay, nhiều hộ trong vùng cũng sử dụng loại cám này. Sẵn có máy móc, ông Thiều làm dịch vụ nghiền, trộn đáp ứng nhu cầu của bà con.

Sản xuất ra 1 kg thức ăn chăn nuôi loại này, chi phí khoảng 9,5 nghìn đồng, rẻ hơn 2 nghìn đồng so với cám công nghiệp trên thị trường. Ông Thiều cho biết: “Trước đây, tôi cho bò ăn rơm rạ khô và cỏ cùng với sử dụng cám "ăn thẳng" mua ở đại lý. Đàn vật nuôi lớn nhanh nhưng chi phí cao. Hai năm trở lại đây, nhờ trộn cám từ phụ phẩm nông nghiệp, gia đình tiết kiệm được khoản chi phí đáng kể, lợi nhuận cao hơn”. 

Gia đình ông Nguyễn Văn Huyên, thôn Hàng Cơm, xã Việt Lập (Tân Yên) có gần 2 mẫu ruộng để cấy lúa, trồng ngô, lạc... Sau thu hoạch, sản phẩm nông nghiệp một phần nhỏ sử dụng để nuôi gia súc, gia cầm, còn lại ông bán cho thương nhân. Nhiều gia đình trong thôn cũng có từ 5 sào đến một mẫu ruộng trồng trọt nhưng hầu hết vẫn chăn nuôi bằng cám công nghiệp. Tháng 5 vừa qua, ông Huyên cùng một số hộ tham gia mô hình “Ứng dụng kỹ thuật sản xuất thức ăn chăn nuôi lợn tại hộ gia đình" do Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ (Sở Khoa học và Công nghệ - KH&CN) triển khai. Với các thành phần dễ  tận dụng như: Khô đậu nành, ngô, cám gạo, đậu tương, cá, chế phẩm sinh học..., ông đã biết cách chế biến thức ăn chăn nuôi bảo đảm vệ sinh, giúp vật nuôi mau lớn. Sau hơn 2 tháng sử dụng loại thức ăn mới, đàn lợn khỏe mạnh, da hồng hào, ít mắc bệnh, sản phẩm cung cấp ra thị trường bảo đảm an toàn. 

Sản xuất thức ăn chăn nuôi từ phụ phẩm nông nghiệp tại Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ (Sở Khoa học và Công nghệ).

Theo đánh giá và kiểm nghiệm thực tế của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN, bà con khai thác nguồn nông sản của gia đình sản xuất cám nên mỗi kg sẽ tiết kiệm từ 1-2 nghìn đồng, nâng cao hiệu quả chăn nuôi. Từ những mô hình điểm, nhiều hộ đã ứng dụng thành công. Đây là giải pháp quan trọng hình thành vùng sản xuất an toàn, bền vững đáp ứng nhu cầu của thị trường. 

Khuyến khích nhân rộng

Nhằm khai thác nguồn nguyên liệu tại chỗ cho chăn nuôi, ngành chức năng, chính quyền các địa phương có nhiều biện pháp khuyến khích chế biến, sản xuất cám an toàn. Ở huyện Yên Thế, Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Sở KH&CN, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội thực hiện dự án sản xuất thức ăn chăn nuôi từ phụ phẩm nông nghiệp cho gà. Hơn 1 nghìn con gà ri lai ăn cám phối trộn từ phụ phẩm nông nghiệp phát triển tốt. Tại huyện Tân Yên, Hội Chăn nuôi lợn sạch Tân Yên cũng quan tâm tập huấn, hướng dẫn hội viên sản xuất cám từ phụ phẩm nông nghiệp.

Trao đổi với ông Nguyễn Đức Kiên, Giám đốc Sở KH&CN được biết, hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm cám công nghiệp được quảng bá hấp dẫn với các chương trình khuyến mại. Tuy vậy, các loại thức ăn này giá cao, có trường hợp hàm lượng chất tăng trọng vượt mức cho phép, ảnh hưởng tới chất lượng nông sản. Vì vậy, bà con nên sử dụng thức ăn cho đàn vật nuôi tự chế biến. Khi trộn cám, người chăn nuôi cần nắm vững kỹ thuật, lựa chọn nguyên liệu bảo đảm chất lượng, xác định được nhu cầu tỷ lệ dinh dưỡng với từng loại vật nuôi ở các giai đoạn khác nhau. 

Thời gian tới, Sở sẽ phối hợp với các cơ quan chuyên môn thường xuyên mở lớp tập huấn, hướng dẫn nông dân cách pha trộn cám giúp các hộ chăn nuôi chủ động sản xuất. UBND các huyện lập kế hoạch sản xuất, có cơ chế hỗ trợ, tuyên truyền thay đổi nhận thức của người dân. Các hợp tác xã chăn nuôi liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ nông sản tăng cường quảng bá sản phẩm chăn nuôi an toàn từ sử dụng cám tự phối trộn, thúc đẩy chăn nuôi phát triển, nâng cao thu nhập cho nông dân.