THÔNG TIN VỀ SỬ DỤNG SẢN PHẨM TRO XỈ NHÀ MÁY NHIỆT ĐIỆN VÀ XỈ THÉP

1. Thông tin chung về tro xỉ nhà máy nhiệt điện đốt than và xỉ thép

1.1. Về tro xỉ nhà máy nhiệt điện đốt than

Trên địa bàn tỉnh hiện có 02 Công ty có phát sinh tro xỉ nhiệt điện đốt than là Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 - Công ty Điện lực dầu khí Hà Tĩnh (02 tổ máy với công suất 1.200 MW) và Nhà máy nhiệt điện Formosa - Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh (03 tổ máy với công suất 450 MW). Tro xỉ phát sinh tại các nhà máy nhiệt điện đốt than gồm có các loại: Tro bay, tro đáy (xỉ đáy lò), riêng đối với Nhà máy Nhiệt điện của Formosa có phát sinh thêm thạch cao (do quy trình công nghệ sử dụng đá vôi để khử SO_x phát sinh từ quá trình đốt than, Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 sử dụng nước biển để khử SO_x nên không phát sinh thạch cao).

 Lượng tro xỉ nhiệt điện đốt than phát sinh tại 02 nhà máy nhiệt điện nêu trên khoảng 1,1 triệu tấn/năm gồm: Tro bay 844.000 tấn/năm, xỉ đáy lò 160.000 tấn/năm, riêng đối với Nhà máy Nhiệt điện của Formosa có phát sinh thêm thạch cao với khối lượng 29.200 tấn/năm, các loại tro xỉ này đã được hợp chuẩn, hợp quy theo quy định.

Theo báo cáo của Công ty Điện lực dầu khí Hà Tĩnh và Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Công ty Formosa), đến hết tháng 10/2020 đã chuyển giao cho 14 đơn vị trong tỉnh và ngoại tỉnh (Quảng Bình, Nghệ An, Thái Nguyên,…) sử dụng làm vật liệu sản xuất xi măng, vật liệu xây dựng không nung, bê tông đúc sẵn, bê tông tươi, san lấp mặt bằng với khối lượng khoảng 1,96 triệu tấn, hiện đang lưu giữ tại các kho/bãi chứa của 02 Công ty với khối lượng khoảng 2,16 triệu tấn (tại Công ty Formosa tồn kho 54.800 tấn, tại Công ty Điện lực dầu khí Hà Tĩnh tồn kho 2.111.229 tấn).

1.2. Về xỉ các loại phát sinh tại Công ty Formosa

Ngoài các loại tro xỉ phát sinh từ Nhà máy điện như nêu ở trên, tại Công ty Formosa còn phát sinh một số loại xỉ như sau:

- Xỉ hạt lò cao: Phát sinh từ quá trình luyện gang tại Lò cao số 01 và Lò cao số 02 với khối lượng bình quân 5.300 tấn/ngày, từ năm 2017 đến nay đã phát sinh hơn 5,5 triệu tấn xỉ hạt lò cao và đã xuất khẩu, bán trong nước để làm phụ gia sản xuất xi măng với tổng khối lượng khoảng 5,25 tấn, hiện đang tồn kho 249.400 tấn;

- Xỉ thép phát sinh bình quân 2.200-2.300 tấn/ngày, trong đó có 03 loại đã được hợp chuẩn khối lượng khoảng 2.100 tấn/ngày (Xỉ lò chuyển 1.600 tấn/ngày, Xỉ lò đúc 330 tấn/ngày và Xỉ khử lưu huỳnh 130 tấn/ngày); 04 loại còn lại (Thép xỉ, Bột từ xỉ lò chuyển, Gang xỉ, Bột từ xỉ khử lưu huỳnh) Công ty Formosa tái sử dụng nội bộ. Từ năm 2017 đến nay, Công ty Formosa sử dụng các loại xỉ thép đã được hợp chuẩn, hợp quy làm vật liệu san lấp nội bộ tại một số hạng mục công trình trong khuôn viên nhà máy và chuyển giao cho 07 đơn vị (05 đơn vị ngoài tỉnh, 02 đơn vị tại thị xã Kỳ Anh) sử dụng làm vật liệu xây dựng, phụ gia sản xuất xi măng,… với tổng khối lượng 1,3 triệu tấn, hiện đang tồn kho 296.000 tấn xỉ thép tại 03 bãi chứa xỉ trong khuôn viên Nhà máy.

Tại khu vực thị xã Kỳ Anh hiện có 02 đơn vị đã sử dụng vật liệu xỉ thép làm vật liệu san lấp mặt bằng (Dự án Nhà máy sản xuất, chế biến lâm sản tiêu thụ nội địa và xuất khẩu tại phường Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh với diện tích san lấp 15 ha (sử dụng khoảng 400.000 tấn) và Dự án Nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng và phụ gia xi măng Viết Hải tại xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh với diện tích san lấp 15ha (sử dụng khoảng 350.000 tấn).

2. Về quy định tiêu chuẩn của tro xỉ trong san lấp mặt bằng và sử dụng làm vật liệu xây dựng

2.1. Các quy định pháp luật và văn bản của cơ quan nhà nước có liên quan đến sử dụng tro xỉ Nhà máy điện và Nhà máy luyện thép.

- Nghị định 24a/2016/NĐ-CP ngày 05/4/2016 của Chính Phủ về quản lý vật liệu xây dựng; Nghị định 95/2019/NĐ-CP ngày 16/12/2019 của Chính Phủ về sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của Nghị định số 24a/2016/NĐ-CP ngày 05/4/2016 của Chính phủ về quản lý vật liệu xây dựng;

- Nghị định 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính Phủ về quản lý chất thải rắn và phế liệu; Nghị định 40/2019/NĐ-CP ngày 15/5/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật bảo vệ môi trường;

- Quyết định số 1696/QĐ-TTg ngày 23/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp thực hiện xử lý tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất phân bón để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng;

- Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính Phủ phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng;

- Quyết định số 430/QĐ-BXD ngày 16/5/2017 của Bộ Xây dựng về việc ban hành chỉ dẫn kỹ thuật “xỉ gang và xỉ thép làm vật liệu xây dựng”;

- Quyết định số 2847/QĐ-BKHCN ngày 28/9/2018 của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc ban hành Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia (TCVN 12249:2018) Tro xỉ nhiệt điện đốt than làm vật liệu san lấp - Yêu cầu chung;

- Quyết định số 456/QĐ-BXD ngày 28/5/2019 của Bộ Xây dựng về việc công bố Định mức dự toán một số công tác xây dựng sử dụng vật liệu tro xỉ nhiệt điện;

- Các tiêu chuẩn được Chỉ dẫn kỹ thuật tại Quyết định 430/QĐ-BXD của Bộ Xây dựng và đánh giá hợp chuẩn theo tiêu chuẩn kỹ thuật tương ứng với mục đích sử dụng, cụ thể là sử dụng tiêu chuẩn JIS A 5015:2013 của Nhật Bản cho mục đích làm đường giao thông và vật liệu san lấp, Tiêu chuẩn BS EN 13242:2013 của Châu Âu;

- Văn bản số 42/BXD-VLXD ngày 13/10/2017 của Bộ Xây dựng về việc sử dụng xỉ thép làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và cốt liệu làm nền móng công trình;

- Văn bản số 712/BXD-KHCN ngày 25/10/2018 của Bộ Xây dựng về việc sử dụng xỉ thép của Công ty Formosa làm vật liệu móng đường cho các công trình giao thông;

- Văn bản số 06/BXD-VLXD ngày 01/02/2019 của Bộ Xây dựng về việc sử dụng sản phẩm xỉ thép làm vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng;

- Văn bản số 47/BXD-VLXD ngày 08/12/2017 của Bộ Xây dựng về việc xử lý tro bay, thạch cao từ nhà máy nhiệt điện Formosa Hà Tĩnh để làm vật liệu xây dựng;

- Văn bản số 916/BXD-VLXD ngày 24/4/2017 của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn lưu thông và xử lý tro bay của nhà máy nhiệt điện Vũng Áng I trên thị trường và đưa vào sử dụng làm vật liệu xây dựng;

- Văn bản số 2119/BXD-VLXD ngày 05/9/2019 về việc hướng dẫn sử dụng xỉ thép đã được hợp chuẩn làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và vật liệu trong các công trình giao thông, theo đó đã nêu: “Xỉ thép  của Công ty Formosa đã được hợp chuẩn làm vật liệu san lấp, đường giao thông, nguyên liệu cho sản xuất xi măng thì được khuyến khích sử dụng như chỉ dẫn trong các tiêu chuẩn” và đề nghị: “Hướng dẫn các đơn vị trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, sử dụng rộng rãi xỉ thép đã được hợp chuẩn của Công ty Formosa làm vật liệu san lấp, đường giao thông, nguyên liệu cho sản xuất xi măng…”

- Văn bản số 51/BXD-VLXD ngày 01/10/2019 về việc sử dụng xỉ thép đã được hợp chuẩn làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và vật liệu trong các công trình xây dựng, giao thông, theo đó đã nêu “Xỉ thép của Công ty Formosa đã được chứng nhận phù hợp với các tiêu chuẩn được chỉ dẫn tại Quyết định số 430/QĐ-BXD ngày 16/5/2017 của Bộ Xây dựng ban hành chỉ dẫn kỹ thuật “Xỉ gang và xỉ thép sử dụng làm vật liệu xây dựng” và “Xỉ thép của Công ty Formosa được phép sử dụng vào làm vật liệu san lấp, đường giao thông như chỉ dẫn trong các tiêu chuẩn”.

Theo đó, các loại tro, xỉ phù hợp với tiêu chuẩn được viện dẫn tại Quyết định số 430/QĐ-BXD thì được sử dụng như quy định của các tiêu chuẩn và được coi là sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng và được điều chỉnh theo quy định của pháp luật về sản phẩm hàng hóa; tại Khoản 26 Điều 3 Nghị định 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật bảo vệ môi trường quy định “Tro, xỉ, thạch cao phải được phân định, phân loại; trường hợp không phải là chất thải nguy hại và đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật do cơ quan có thẩm quyền ban hành thì được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng, sử dụng trong các công trình xây dựng và được quản lý như đối với sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng…”.

­2.2. Việc thực hiện hợp chuẩn, hợp quy tại Nhà máy điện Vũng Áng 1 và Nhà máy luyện thép Formosa và đánh giá của các đơn vị liên quan đến việc sử dụng các loại tro xỉ trong san lấp mặt bằng và sử dụng làm vật liệu xây dựng.

Tro bay, xỉ đáy lò và thạch cao tại Nhà máy điện Vũng Áng 1 và Nhà máy nhiệt điện của Formosa đã được Viện Công nghệ Môi trường - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam lấy mẫu, phân tích và nằm dưới ngưỡng của QCVN 07:2009/BTNMT- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về ngưỡng chất thải nguy hại, theo đó đã được các cơ quan quản lý nhà nước chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy làm phụ gia sản xuất xi măng, vật liệu san lấp,… cụ thể:

- Đối với tro bay, xỉ đáy lò phát sinh tại Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1:

Tro bay đã được Viện Khoa học công nghệ xây dựng và Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây Dựng chứng nhận hợp chuẩn làm phụ gia khoáng cho xi măng (Giấy chứng nhận số 241/2016VKH ngày 16/12/2016 và Giấy chứng nhận số 162/2019/DNSX-VLXD ngày 26/12/2019); được Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây Dựng chứng nhận hợp quy chuẩn dùng cho bê tông, vữa xây và xi măng (Giấy chứng nhận số 160/2019/DNSX-VLXD).

Xỉ đáy lò đã được Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây Dựng chứng nhận làm vật liệu san lấp (Giấy chứng nhận số 31/2019/DNSX-VLXD ngày 05/3/2019); chứng nhận hợp chuẩn làm phụ gia khoáng cho xi măng (Giấy chứng nhận số 161/2019/DNSX-VLXD ngày 26/12/2019).

- Đối với tro, xỉ, thạch cao phát sinh tại Nhà máy nhiệt điện của Công ty Formosa:

Tro bay được Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng chứng nhận hợp chuẩn làm phụ gia cho bê tông, xi măng (Giấy chứng nhận hợp chuẩn: số 192/QĐCN-VLXD ngày 03/8/2020 và số 29/2020 DNSX-VLXD ngày 03/8/2020);

Thạch cao được Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng chứng nhận dùng để sản xuất xi măng (Giấy chứng nhận hợp chuẩn số 28/2018/DNSX-VLXD ngày 09/3/2018);

Tro đáy được Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng chứng nhận làm phụ gia sản xuất xi măng (Giấy chứng nhận hợp chuẩn số 29/2018/DNSX-VLXD ngày 09/3/2018).

- Đối với Xỉ hạt lò cao phát sinh tại Công ty Formosa: Đã được Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng chứng nhận hợp chuẩn làm phụ gia cho bê tông, xi măng (Giấy chứng nhận hợp chuẩn tại Quyết định số 137/QĐCN-VLXD ngày 01/7/2020).

- Đối với 03 loại xỉ thép phát sinh tại Công ty Formosa: Đã được Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng chứng nhận hợp chuẩn làm cấp phối cho đường giao thông; chứng nhận hợp chuẩn làm vật liệu san lấp cho công trình xây dựng và giao thông, cụ thể:

+ Sản phẩm vật liệu cấp phối xỉ thép làm lớp SUBBASE cho đường giao thông (loại CS-40). Tên thương mại và ký hiệu của sản phẩm là: ES-SB-01(là sản phẩm phối trộn xỉ lò chuyển cỡ hạt 0-10mm và 0-40mm); ES-SB-02 (là sản phẩm phối trộn xỉ lò chuyển cỡ hạt 0-40mm và xỉ thép khử lưu huỳnh cỡ hạt 0-10mm); ES-SB-03 (là sản phẩm phối trộn xỉ đúc cỡ hạt 0-10mm và 0-40mm), phù hợp với tiêu chuẩn JIS A 5015: 2013-Iron and steel slag for road construction (Xỉ gang và xỉ thép cho xây dựng đường giao thông) được Viện Vật liệu xây dựng chứng nhận tại Quyết định số 16/QĐCN-VLXD ngày 17/01/2018 và cấp Giấy chứng nhận hợp chuẩn số 06/2018/DNSX- VLXD ngày 17/01/2018. Các sản phẩm này đã được Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Hà Tĩnh thuộc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Tĩnh tiếp nhận hồ sơ công bố hợp chuẩn tại Thông báo số 31/TB-TĐC, số 32/TB-TĐC và số 33/1TB-TĐC ngày 08/3/2018.

+ Sản phẩm vật liệu cấp phối xỉ thép làm lớp BASE cho đường giao thông (loại MS-25). Tên thương mại và ký hiệu của sản phẩm là: ES-B-01(là sản phẩm phối trộn xỉ lò chuyển cỡ hạt 0-10mm và 0-25mm) phù hợp với tiêu chuẩn JIS A 5015: 2013-Iron and steel slag for road construction (Xỉ gang và xỉ thép cho xây dựng đường giao thông) được Viện Vật liệu xây dựng chứng nhận tại Quyết định số 17/QĐCN-VLXD ngày 17/01/2018 và cấp Giấy chứng nhận hợp chuẩn số 07/2018/DNSX-VLXD ngày 17/01/2018. Sản phẩm này đã được Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Hà Tĩnh thuộc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Tĩnh tiếp nhận hồ sơ công bố hợp chuẩn tại Thông báo số 34/TB-TĐC ngày 08/3/2018.

+ Sản phẩm vật liệu cấp phối xỉ thép vật liệu san lấp cho công trình xây dựng và công trình giao thông. Tên thương mại và ký hiệu của sản phẩm là: S-FM40-01(là sản phẩm vật liệu cấp phối xỉ thép loại 0/40 từ xỉ lò chuyển); S-FM40-02 (là sản phẩm vật liệu cấp phối xỉ thép loại 0/40 từ xỉ lò chuyển và xỉ khử lưu huỳnh); S-FM40-03 (là sản phẩm vật liệu cấp phối xỉ thép loại 0/40 từ xỉ lò đúc); S-FM10-01(là sản phẩm vật liệu cấp phối xỉ thép loại 0/10 từ xỉ lò chuyển); phù hợp với Tiêu chuẩn BS EN 13242:2013-Aggregates for unbound and hydraulically bound materials (Cốt liệu cho vật liệu rời và vật liệu được liên kết bằng chất kết dính thủy lực) được Viện Vật liệu xây dựng chứng nhận tại Quyết định số 103/QĐCN-VLXD ngày 3/5/2018 và cấp Giấy chứng nhận hợp chuẩn số 56/2018/DNSX-VLXD ngày 3/5/2018. Các sản phẩm này đã được Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Hà Tĩnh thuộc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Tĩnh tiếp nhận hồ sơ công bố hợp chuẩn tại Thông báo số 86/TB-TĐC,  số 87/TB-TĐC, số 88/TB-TĐC và số 89/1TB-TĐC ngày 10/5/2018.

2.3. Về kết quả đánh giá định kỳ đối với các sản phẩm đã hợp chuẩn, hợp quy tại Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 và Công ty Formosa của các cơ quan chuyên môn.

a) Tro xỉ phát sinh tại Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1:

- Đối với tro bay: Năm 2020, Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng đã thực hiện đánh giá giám sát định kỳ vào ngày 13/11/2020, chất lượng phù hợp theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đã công bố.

- Đối với xỉ đáy lò: Năm 2020, Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng đã thực hiện đánh giá giám sát định kỳ vào ngày 03/01/2020 và ngày 13/11/2020, chất lượng phù hợp theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đã công bố.

b) Tro xỉ phát sinh tại Công ty Formosa:

- Đối với xỉ hạt lò cao: Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng đã lấy mẫu đánh giá chứng nhận lại vào ngày 10/4/2020 và đã cấp Giấy chứng nhận hợp chuẩn tại Quyết định số 137/QĐCN-VLXD ngày 01/7/2020.

- Đối với tro bay nhiệt điện Formosa: Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng đã lấy mẫu đánh giá chứng nhận lại vào ngày 01/7/2020 và đã cấp Giấy chứng nhận hợp chuẩn tại Quyết định số 192/QĐCN-VLXD ngày 03/8/2020.

- Đối với tro đáy nhiệt điện Formosa: Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng đã lấy mẫu đánh giá giám sát chất lượng năm 2020 vào ngày 09/4/2020, kết quả đánh giá chất lượng phù hợp theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đã công bố.

- Đối với thạch cao nhiệt điện Formosa: Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng đã lấy mẫu đánh giá giám sát chất lượng năm 2020 vào ngày 09/4/2020, kết quả đánh giá chất lượng phù hợp theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đã công bố.

- Đối với xỉ thép: Để đánh giá tính ổn định của xỉ thép thì định kỳ hàng năm (12 tháng/lần), Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng tổ chức kiểm tra đánh giá độc lập. Theo đó, năm 2019 và 2020 các cơ quan chuyên môn đã tiến hành lấy mẫu phân tích đánh giá xỉ thép tại dự án Formosa. Căn cứ kết quả thực hiện đánh giá giám sát lần thứ 1 vào ngày 31/5/2019 và các đợt lấy mẫu đánh giá tính ổn định của xỉ thép (từ ngày 08/01/2019 đến ngày 17/9/2019), Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 730A/VLXD-VPCN ngày 30/9/2019 đánh giá các loại sản phẩm đáp ứng theo quy định của tiêu chuẩn BS EN 13242:2013 - Vật liệu cấp phối xỉ thép làm vật liệu san lấp cho công trình xây dựng và giao thông. Năm 2020, Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng thực hiện đánh giá giám sát lần thứ 2 vào ngày 10/01/2020 và ngày 15/4/2020, kết quả đánh giá chất lượng phù hợp theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đã công bố; Và thực hiện đánh giá chứng nhận lại vào các ngày 12,13/11/2020, hiện nay đang tổng hợp kết quả đánh giá.

3. Các văn bản chỉ đạo của tỉnh, của ngành liên quan đến việc xử lý tro xỉ và đảm bảo môi trường

- Thông báo kết luận số 14/TB-VPCP ngày 09/01/2018 của Văn Phòng Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương hoàn thiện các Văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với sử dụng tro xỉ nhiệt điện;

- Văn bản số 1075/BTNMT-TCMT ngày 08/3/2018 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về phương án tái chế xỉ thép;

- Văn bản 5566/UBND-GT ngày 21/8/2019 của UBND tỉnh về việc hướng dẫn sử dụng xỉ thép đã được hợp chuẩn làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và vật liệu trong các công trình xây dựng, giao thông.

4. Ý kiến chuyên gia, nhà khoa học và thực tiễn về việc sử dụng tro, xỉ

Tại hội nghị về ứng dụng tro xỉ nhiệt điện, tro xỉ luyện thép để làm vật liệu xây dựng ngày 05/01/2019 tại Văn phòng Quốc hội; Hội thảo kết nối doanh nghiệp đầu tư, sử dụng nguyên liệu Gang Thép ngày 20/3/2019 tại thị xã Kỳ Anh; Hội thảo khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển công nghiệp vật liệu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 vào ngày 25/11/2020 tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Hội nghị đánh giá kết quả giám sát quá trình khắc phục hậu quả vi phạm và thực hiện các hạng mục cải thiện, bổ sung công trình bảo vệ môi trường đối với Công ty Formosa ngày 12/12/2020 tại thị xã Kỳ Anh và một số hội nghị chuyên ngành khác do các Viện, Bộ ngành tổ chức thì các nhà khoa học, chuyên gia của Viện Công nghệ Môi trường - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ công thương,… đã đánh giá các sản phẩm tro xỉ nhiệt điện, tro xỉ nhà máy luyện thép đã được hợp chuẩn hợp quy là sản phẩm, an toàn về môi trường và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật trong sử dụng làm vật liệu xây dựng (san lấp, phụ gia sản xuất xi măng …); thời gian qua và hiện nay trên thế giới (như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan,…) và tại Việt Nam một số địa phương như Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh,… đã đẩy mạnh việc ứng dụng sử dụng các sản phẩm tro xỉ nhiệt điện, xỉ thép đã được hợp chuẩn hợp quy để làm vật liệu san lấp, vật liệu xây dựng, phụ gia xi măng …thay thế việc sử dụng đất, đá góp phần hạn chế khai thác cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.

5. Khó khăn, tồn tại

Thời gian qua các loại tro xỉ, tro bay, thạch cao và xỉ thép đã được phân định, hợp chuẩn hợp quy là sản phẩm sử dụng làm vật liệu xây dựng, phụ gia trong sản xuất xi măng, phụ gia làm nền đường giao thông,… đã góp phần đáng kể trong việc giảm áp lực lưu chứa cho các đơn vị có phát sinh tro xỉ từ hoạt động sản xuất, tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường. Tuy nhiên việc sử dụng các loại vật liệu nêu trên thời gian qua còn ít, khối lượng tồn kho còn nhiều (hơn 2,65 triệu tấn), trong khi lượng phát sinh hàng năm rất lớn (gần 2 triệu tấn/năm). Việc sử dụng đang ngoại tỉnh là chủ yếu (Nghệ An, Quảng Bình, Thái Nguyên,…) nên chí phí phát sinh vận chuyển lớn làm giảm tính cạnh tranh so với các vật liệu sẵn có tại địa phương (đất/cát/đá). Trong tỉnh hiện nay sử dụng các loại vật liệu nêu trên chưa đáng kể mới chỉ đạt khoảng 10-15% tổng khối lượng đã sử dụng, lý do chính như:

- Công tác truyền thông, quảng bá về sử dụng các loại vật liệu tro xỉ nêu trên thực hiện hiệu quả chưa cao, nhiều đơn vị chưa tiếp cận hoặc chưa nắm rõ về các loại vật liệu này. Phần lớn người dân còn tâm lý e ngại khi sử dụng các loại vật liệu nêu trên để thi công các công trình tại khu vực mình đang sinh sống, thậm chí cả các công trình công cộng.

- Do thói quen sử dụng các loại vật liệu xây dựng truyền thống từ trước đến nay nên ngại thay đổi, hoặc đang xem xét, quan sát trước khi áp dụng.

- Việc hướng dẫn, chỉ dẫn thiết kế kỹ thuật sử dụng các loại tro xỉ trong thi công xây dựng công trình của cơ quan chuyên ngành chưa đầy đủ, khó hiểu.

- Chi phí vận chuyển bằng đường bộ từ khu vực thị xã Kỳ Anh đi các khu vực khác trong tỉnh cũng như ngoài tỉnh tăng so với sử dụng các loại vật liệu truyền thống tại địa phương, trong khi việc vận chuyển bằng đường thủy chưa phát huy được.

Theo BAN TUYÊN GIÁO TỈNH ỦY - SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG/thixakyanh.hatinh.gov.vn