Nhân rộng mô hình tái cơ cấu nông nghiệp ở Đồng Tháp

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn công tác của Chính phủ đã có buổi làm việc trong chiều 12/6, tại tỉnh Đồng Tháp – một trong 3 tỉnh của vùng Đồng Tháp Mười cùng với Long An và Tiền Giang. 

Đồng Tháp là địa phương đầu tiên ở Đồng bằng sông Cửu Long trình Chính phủ Đề án “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp đến năm 2020 và tầm nhìn 2030” theo hướng nâng cao giá trị và phát triển bền vững. Ngoài đánh giá tình hình kinh tế-xã hội, buổi làm việc là dịp để các bộ, ngành Trung ương nắm bắt tình hình, hỗ trợ Đồng Tháp nâng cao hiệu quả thực hiện Đề án tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển bền vững hơn trong tình hình mới. 

Kinh tế-xã hội toàn diện 

Đồng Tháp được biết đến là một vựa lúa của cả nước và cũng là vùng đầy triển vọng với những thương hiệu cây ăn trái như xoài Cao Lãnh, nhãn Châu Thành, quít Lai Vung, bưởi Phong Hòa và cây công nghiệp ngắn ngày. Cùng với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng Tháp chịu sự tác động mạnh do tình hình biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp của tỉnh. 

Mặc dù vậy, quyết tâm thực hiện kế hoạch đã đề ra, Đồng Tháp vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế trong 6 tháng đầu năm đạt 6,02%. Tỉnh đã tập trung xây dựng thương hiệu, liên kết tiêu thụ hàng hoá với các hệ thống phân phối lớn như Co.op Mart, Big C, Satra, Maximart, Hapro... góp phần đưa tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tăng trên 10% so với cùng kỳ. 

Là địa phương đẩy mạnh phong trào khởi nghiệp, Đồng Tháp đã thu hút được 35 nhà đầu tư đến tìm hiểu cơ hội hợp tác với tỉnh. 6 tháng qua, UBND tỉnh đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 9 dự án, có 187 doanh nghiệp thành lập mới, nâng tổng số doanh nghiệp trên địa bàn lên 4.207 doanh nghiệp, tổng vốn đăng ký 32.600 tỷ đồng. 

Ấn tượng trong tái cơ cấu nông nghiệp 

Đặc biệt, triển khai Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp 3 năm qua đã mang lại nhiều kết quả khả quan cho Đồng Tháp. Tỉnh đã tập trung vào mục tiêu cốt lõi là nâng cao giá trị gia tăng và phát triển nông nghiệp bền vững trên cơ sở đổi mới tổ chức sản xuất, đẩy mạnh hợp tác – liên kết – thị trường; đặc biệt là liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; ứng dụng khoa học công nghệ giảm giá thành, sản xuất an toàn và bảo vệ môi trường sinh thái; chuyển dịch lao động và tăng thu nhập, nâng cao đời sống dân cư nông thôn. 

Tái cơ cấu nông nghiệp ở Đồng Tháp được tập trung trên 5 mặt hàng chủ lực: Lúa gạo, xoài, hoa kiểng, cá tra và vịt. Những chỉ tiêu đạt được từ định hướng đúng đắn này chính là những điểm sáng của kinh tế nông nghiệp ở Đồng Tháp và được đại diện các bộ, ngành đánh giá rất cao; cho rằng cần nhân rộng trên địa bàn cả nước. 

Tái cơ cấu nông nghiệp đã giúp người dân ở Đồng Tháp tăng thêm lợi nhuận trên 1 ha đất trồng trọt khoảng 10 triệu đồng/năm và trên 1 ha nuôi trồng thủy sản tăng khoảng 3,2%/năm. Tỷ lệ lao động trong nông nghiệp giảm từ 70% vào năm 2011 xuống còn 52,5% vào cuối năm 2015. 

100% diện tích sản xuất lúa ở Đồng Tháp đã cơ giới hóa khâu làm đất; hơn 97% thu hoạch bằng máy, 83% diện tích tưới tiêu bằng bơm điện. Số lượng doanh nghiệp tham gia vào các chương trình liên kết sản xuất – tiêu thụ lúa gạo không ngừng tăng lên, giúp nông dân tăng thêm lợi nhuận từ 3-4 triệu đồng so với sản xuất truyền thống. Sản lượng lúa hàng năm của tỉnh ở mức 35 triệu tấn, xếp thứ 3 cả nước. 

Đồng Tháp đã xây dựng và quảng bá được thương hiệu xoài Cao Lãnh rộng khắp cả nước và khu vực châu Á, diện tích trồng xoài tăng gần 800 ha. Diện tích hoa kiểng tăng 138% với thương hiệu hoa kiểng Sa Đéc nổi tiếng. Mặt hàng cá tra được coi là bước phát triển nhảy vọt ở Đồng Tháp, nhờ triển khai tốt khâu liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ với tổng sản lượng năm 2015 đạt 400.227 tấn, đứng đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Đáng chú ý, tỉnh còn phát triển được nhiều sản phẩm giá trị gia tăng từ cá tra như dầu cá Ranee, colagen, genlatin. 

Trong kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, Đồng Tháp tha thiết đề nghị Chính phủ sớm bố trí vốn đầu tư hoàn chỉnh Quốc lộ 30 với 2 tuyến đường: Tuyến tránh thành phố Cao Lãnh dài 16,6 km và tuyến Cao Lãnh – thị xã Hồng Ngự để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa kết nối các cụm công nghiệp, các đô thị và đường Xuyên Á – Campuchia. Kết luận nội dung này, Thủ tướng cơ bản nhất trí và giao các bộ, ngành nghiên cứu, xây dựng kế hoạch trình Thủ tướng xem xét. 

Nắm bắt thời cơ 

Đánh giá kết quả phát triển kinh tế-xã hội, tái cơ cấu nông nghiệp của Đồng Tháp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng thành tựu khá toàn diện của Đồng Tháp là những kinh nghiệm quý, thể hiện quyết tâm chính trị lớn của các cấp chính quyền Đồng Tháp đã mạnh dạn đổi mới cách nghĩ, cách làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo xu hướng tiến bộ; đảm bảo ngày càng tốt hơn quyền lợi chính đáng của người dân và doanh nghiệp. 

Thủ tướng cho rằng, kết quả tái cơ cấu nông nghiệp của Đồng Tháp rất ấn tượng với những cách làm bài bản, đồng bộ cả về sản phẩm, mô hình sản xuất, triển khai liên kết "4 nhà" rõ nét; khoa học công nghệ được triển khai tốt nhờ đó nâng cao được chuỗi giá trị. Nhìn nhận những thành công bước đầu này ở Đồng Tháp là rất quan trọng, Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng kết mô hình ở Đồng Tháp để nghiên cứu, hoàn thiện nhân rộng trên cả nước. 

Đề cập đến những thời cơ và cũng là nguy cơ của các địa phương khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong tình hình mới, nhất là bối cảnh đất nước hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới với nhiều Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới được ký kết; biến đổi khí hậu diễn ra nhanh chóng, Thủ tướng nhấn mạnh đây là thách thức và cũng là cơ hội để các địa phương trong vùng và tỉnh Đồng Tháp cần nắm bắt, chủ động có biện pháp tái cơ cấu căn cơ, lâu dài để đảm bảo phát triển bền vững. 

Thủ tướng cũng đề nghị Đồng Tháp xã hội hóa mạnh mẽ hơn các nguồn lực, đa dạng hóa hình thức đầu tư trong mọi lĩnh vực. Tỉnh cũng cần xem xét, chủ động hỗ trợ hoặc báo cáo Trung ương xem xét giải quyết để tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình sản xuất mới, hiệu quả trên địa bàn tiếp cận vốn, hưởng chính sách ưu đãi phù hợp nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh. 

Tại buổi làm việc, Thủ tướng cũng cơ bản đồng ý với các đề xuất của Đồng Tháp trong việc hợp tác với các đối tác nước ngoài có nhiều tiềm năng để đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp. Thủ tướng bày tỏ tin tưởng và mong muốn Đồng Tháp sẽ là địa phương đi trước, trở thành mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, bền vững để các địa phương trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và cả nước nói chung noi theo. 

Trong khuôn khổ chuyến công tác tại tỉnh Đồng Tháp, sáng cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã thăm và dâng hương tại Khu di tích Cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc, thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Phường 4, Thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. 

Nhân dịp về thăm Đồng Tháp, sáng cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tới thăm và nói chuyện với bà con nông dân tại HTX Xoài Mỹ Xương tại Cao Lãnh, Đồng Tháp – một mô hình liên kết rất thành công giữa hai khâu sản xuất và tiêu thụ sản phẩm xoài. 

Tổng vốn điều lệ dù chỉ 420 triệu đồng nhưng lãi bình quân hằng năm của HTX lên tới con số 120 triệu đồng. Với việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất, vườn xoài được quy hoạch, có tổ dịch vụ, sổ ghi chép, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap dần dần chuyên môn hóa các quy trình sản xuất, cách thực hiện chuyên nghiệp, HTX Xoài Mỹ Xương ngày càng mở rộng qui mô hoạt động, tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn người ở địa phương, thu hút nhà đầu tư, doanh nghiệp, thương lái khắp mọi nơi. 

Đánh giá cao cách làm của HTX Mỹ Xương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhìn nhận, thành công của HTX chính là đã huy động được nhiều hộ tham gia hợp tác sản xuất. Thủ tướng cho rằng, HTX đã chọn hướng đi đúng, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, tìm đầu ra hiệu quả, xuất khẩu được tới nhiều thị trường khó tính trên thế giới. Thủ tướng đề nghị nhân rộng mô hình Mỹ Xương trên địa bàn tỉnh và các tỉnh có mô hình sản xuất nông nghiệp tương tự. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã tới thăm mô hình chế biến, sản xuất cá tra tại Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn – Đồng Tháp. Đây là doanh nghiệp chuyên nuôi trồng, sản xuất và xuất khẩu cá tra "phi lê” đông lạnh. Với khả năng kiểm soát chất lượng và tối ưu hóa hiệu quả chuỗi sản xuất, Vĩnh Hoàn đã vươn lên vị trí dẫn đầu trong ngành công nghiệp cá tra của Việt Nam, đặc biệt là việc chiết xuất Collagen/Gelatin từ cá tra theo quy trình đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm và thân thiện với môi trường. 

Liên tục từ năm 2009 đến nay Vĩnh Hoàn là doanh nghiệp có vị trí dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Với doanh thu đạt 6.496 tỉ đồng, lợi nhuận năm 2015 của Công ty đạt 323 tỉ đồng. 

Tham quan các phân đoạn sản xuất, chế biến của Vĩnh Hoàn, Thủ tướng biểu dương tập thể lãnh đạo Công ty chủ động sáng tạo trong định hướng phát triển sản xuất kinh doanh; coi trọng ứng dụng công nghệ để tạo ra sản phẩm có giá trị cao. Thủ tướng cũng biểu dương lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp đã đồng hành cùng doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn để doanh nghiệp sản xuất kinh doanh hiệu quả. 

Cũng trong sáng nay, tại huyện Cao Lãnh, Thủ tướng đã thăm, tặng quà gia đình Mẹ Việt Nam Anh hùng Hồ Thị Âu, ở ấp Mỹ Thới, xã Mỹ Xương có hai người con liệt sỹ, một người con thương binh; thăm và tặng quà cựu chiến binh Nguyễn Văn Du, thương binh 2/4, ấp An Định, xã An Bình và ô ng Nguyễn Xuân Bốn, ở xã Mỹ Hội, thương binh hạng 4/4 trong kháng chiến chống Mỹ.