Lễ đón nhận di tích lịch sử văn hóa Đền thờ Dương Trí Tri.

Đền thờ Dương Trí Tri, ở thôn Phú Tân, xã Kỳ Phú, huyện Kỳ Anh là nơi phụng tự vị phúc thần làng Liệt Thượng đã có công phù trợ, chở che cho dân làng bao đời nay. Là nơi lưu giữ những giá trị vật chất, tinh thần gắn liền tên tuổi Hoàng giáp Dương Trí Tri, người học rộng, tài cao, có công mở mang phong khí cho vùng đất phía bắc huyện Kỳ Hoa xưa. Ông là niềm tự hào đối với người dân nơi đây, bởi tấm gương vượt khó, bởi ý chí, hoài bão trên con đường học hành khoa bảng, đem tài năng phụng sự đất nước, lấy ân đức giúp đỡ người dân. Chính ngài sinh thời cũng đã bốc thuốc cứu giúp nhiều sinh mạng trong trận dịch bệnh đậu mùa, đem lại an lành, hạnh phúc cho bao người. Hoàng giáp Dương Trí Tri Sống anh minh, chết linh thiêng, không mất cùng vật thể, để tên tuổi thanh danh lưu mãi đời sau như nội dung Thần phả viết về ngài. Thần phả đền thờ Dương Trí Tri thôn Phú Tân, xã Kỳ Phú còn cho biết tước vị, thụy hiệu của ngài là “Đặc tiến Kim tử vinh lộc đại phu Trinh Liệt bá, tự Tiên Giác, thụy Văn Triết Phùng tướng công thông minh chính trực, Đại vương” .

Đây hẳn là những mỹ tự, tước vị được các triều đại phong kiến sau này ban cho vị thần Dương Trí Tri do sự linh thiêng và công phù trợ, che chở đối với nhân dân. Chắc rằng, trước đây, vị phúc thần Dương Trí Tri được ban nhiều sắc phong và giao cho địa phương hương khói phụng thờ. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, các sắc phong nay đã không còn. Tại đền thờ Dương Trí Tri hằng năm diễn ra một số hoạt động nghi lễ của người dân địa phương gắn với các ngày lễ, kỵ như Tết Nguyên Đán, Rằm tháng Giêng, Rằm tháng Bảy, ngày giổ Hoàng giáp Dương Trí Tri (12/3 âm lịch)…

Tự bao giờ, trong tâm thức mỗi người dân thôn Phú Tân và các địa phương lân cận, vị phúc thần Dương Trí Tri có vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần. Vì vậy, cứ đến các ngày này, tự thân mỗi người, mỗi nhà chuẩn bị vài nén hương dâng lên thần cầu mong được bình an, mạnh khỏe, mưa thuận gió hòa, vạn vật sinh sôi, cây cối, mùa màng tươi tốt, trời yên biển lặng để hàng ngày dong thuyền ra khơi… Ngoài đền thờ Hoàng giáp Dương Trí Tri ở thôn Phú Tân, thì tại xã Kỳ Bắc có đền Phương Giai. Thần tích đền Phương Giai được lưu truyền trong nhân dân cho biết thêm, vị thần Dương Trí Tri sinh thời giỏi nghề thuốc và đã cứu chữa cho nhiều trẻ em trong trận dịch bệnh đậu mùa, rất được người dân mang ơn.

Năm 1991, đền Phương Giai được xếp hạng di tích Quốc gia.  Đền thờ Dương Trí Tri được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa sẽ là động lực để chính quyền và nhân dân huy động nguồn lực xã hội hóa trong việc trùng tu, tôn tạo lại di tích, để có được diện mạo khang trang, bề thế xứng tầm giá trị vốn có của ngôi đền trong đời sống tinh thần người dân bao đời nay.

Theo Thúy Nga - Phạm Tuấn/kyanh.hatinh.gov.vn