Xây dựng Nông thôn mới - Những kinh nghiệm hay ở Đại Từ

Linh hoạt trong huy động nguồn lực xây dựng đường giao thông

Trong khi nhiều địa phương gặp khó trong việc đối ứng nguồn hỗ trợ xi măng của tỉnh, thì từ đầu năm tới nay huyện Đại Từ lại dẫn đầu khi tiếp nhận tới 16.300 tấn xi măng để làm gần 90km đường giao thông. Huyện đang đề nghị tỉnh hỗ trợ thêm 10 nghìn tấn xi măng nữa trên cơ sở nhu cầu đã đăng ký của các xã. Ông Dương Trọng Hiếu, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết: Làm đường giao thông đang là phong trào phát triển rất mạnh mẽ trên địa bàn huyện. Có được kết quả này, bên cạnh việc đẩy mạnh vận động, tuyên truyền đến người dân, huyện đã huy động sự vào cuộc tích cực, linh hoạt của các cơ quan chuyên môn giúp giảm chi phí trong thi công so với mặt bằng chung của tỉnh.

Ông Hiếu đưa ra con số để so sánh: Nếu như kinh phí trung bình để làm 1km đường bê tông nông thôn đạt chuẩn (rộng 3m, dày 18cm) của toàn tỉnh là trên dưới 1 tỷ đồng, thì ở Đại Từ giá thành chưa đến 700 triệu đồng. Cách làm của Đại Từ để có kết quả này là dựa trên tiêu chuẩn kỹ thuật chung, huyện giao nhiệm vụ cho Phòng Kinh tế - Hạ tầng xây dựng mẫu thiết kế chi tiết các tuyến đường phù hợp với thực tế địa phương. Trong đó tính đến phương án chủ động nguồn nhân công, vật liệu xây dựng và giám sát. Nhờ tự thiết kế nên giảm được chi phí thuê tư vấn, thuế doanh nghiệp và các chi phí chung khác. Cùng với đó, Phòng Tài chính - Kế hoạch có trách nhiệm thẩm định các tuyến đường. Toàn bộ các khâu này được cơ quan chuyên môn làm miễn phí, trên cơ sở tạo điều kiện thuận lợi nhất về thời gian và thủ tục hồ sơ cho các xã.

Để tiết kiệm chi phí, huyện Đại Từ cũng xây dựng cơ chế cho phép các địa phương tận dụng nguồn nguyên liệu cát sỏi tại chỗ để làm đường. Ông Nguyễn Văn Thiệp, Trưởng xóm Duyên, xã Ký Phú cho biết: Đến nay, xóm Duyên đã cơ bản bê tông hóa các tuyến đường trong xóm (tổng chiều dài gần 4,5km), mới nhất là đổ bê tông hơn 1km đường trục với độ rộng 3,5m. Riêng nguồn cát sỏi xóm được phép khai thác tận thu từ khu vực suối Cái nên tiết kiệm được khá nhiều. Ông Dương Văn Hanh, Bí thư Đảng ủy xã Ký Phú thông tin: Với những khu vực có thể khai thác được cát sỏi, xã làm hồ sơ đề nghị Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện xem xét cấp quyền. Ngoài ra, việc thi công tất cả các tuyến đường bê tông trên địa bàn cũng do người dân đảm nhiệm thay vì thuê doanh nghiệp nhằm giảm chi phí. Địa phương có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện giám sát đảm bảo chất lượng công trình, việc khai thác cát sỏi không ảnh hưởng đến môi trường và không sử dụng vào các mục đích khác.

Hạn chế nợ đọng xây dựng hạ tầng

Cùng với hiệu quả tích cực trong việc hỗ trợ xi măng làm đường giao thông, huyện Đại Từ đã huy động nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn. Điều đáng ghi nhận là huyện đã kiểm soát và duy trì ở mức thấp nợ đọng vốn đầu tư. Bà Nguyễn Thị Loan, Trưởng Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện cho biết: Trung bình mỗi năm huyện được phân bổ từ 35-40 tỷ đồng để đầu tư hạ tầng nông thôn (gồm vốn mục tiêu Quốc gia XDNTM, vốn trái phiếu Chính phủ và ngân sách tỉnh). Trên cơ sở nguồn vốn này, cùng nhu cầu đăng ký của các địa phương, phòng chuyên môn của huyện sẽ xây dựng kế hoạch, xem phân bổ theo thứ tự ưu tiên là trả nợ các công trình đã hoàn thành, vốn cho xã điểm và các công trình thực sự cần thiết. Do vậy, mức nợ đọng vốn XDNTM của huyện luôn duy trì ở mức thấp, hiện là khoảng 9 tỷ đồng.

Ngoài chỉ tiêu vốn chung theo phân bổ của tỉnh, huyện Đại Từ cũng lồng nghép các nguồn vốn khác như: Phí bảo vệ môi trường, hỗ trợ sản xuất, thủy lợi phí… với tổng cộng khoảng 20-30 tỷ đồng mỗi năm cho Chương trình XDNTM. Các tiêu chí được ưu tiên đầu tư là: Thủy lợi, môi trường, cơ sở vật chất văn hóa và thu nhập… HĐND huyện cũng xây dựng nghị quyết trích ngân sách 3 tỷ đồng/năm để đầu tư cho Chương trình.

Theo kế hoạch, trong năm 2016 huyện Đại Từ sẽ huy động khoảng 156 tỷ đồng đầu tư cho Chương trình XDNTM. Tính từ đầu năm tới nay, chỉ riêng nguồn hỗ trợ xi măng của tỉnh, cùng sự đối ứng tiền, công lao động để làm đường giao thông trên địa bàn huyện đã đạt gần 70 tỷ đồng. Dự kiến tổng cộng cả năm có thể đạt trên 100 tỷ đồng. Với việc huy động tổng hợp nhiều nguồn lực, cùng cách thức triển khai phù hợp với thực tế thì mục tiêu có thêm 4 xã “cán đích” trong năm 2016 và xa hơn là huyện được công nhận đạt chuẩn NTM trước năm 2020 là hoàn toàn khả thi.