Startup muốn thành công, đừng viết kế hoạch kinh doanh quá sớm

Với một startup, việc lập kế hoạch kinh doanh dường như là một ý tưởng tốt, vì nó sẽ giúp trả lời những câu hỏi cơ bản như: “Chúng ta xuất phát từ đâu?”, “Chúng ta muốn đi đến đâu?”, hay “Làm thế nào để đến được nơi đó?”. Một kế hoạch tốt sẽ giúp vạch ra những chi tiết của việc kinh doanh, lịch trình hành động và làm vững chắc mối liên hệ giữa hành động cũng như kết quả của một công ty mới.

Một cuộc nghiên cứu do Viện kinh doanh của Đại học Edinburgh và Đại học RWTH Aachen hợp tác đã tiến hành quan sát trên 1.000 người khởi nghiệp và các startup của họ trong thời gian 6 năm. Theo đó, những doanh nhân thể hiện rõ tầm nhìn của họ bằng cách viết ra kế hoạch kinh doanh nghiêm túc ngay từ giai đoạn đầu sẽ có cơ hội thành công cao hơn 16% so với những người không lập kế hoạch.

Thế nhưng, chìa khóa thật sự mang đến thành công trong kinh doanh là sự linh hoạt và phản ứng kịp thời trước cơ hội. Các doanh nhân khởi nghiệp thường phải tự điều chỉnh công việc kinh doanh khi nhận ra rằng, sản phẩm hoặc dịch vụ của họ thật ra phù hợp hơn với một thị trường khác so với hình dung ban đầu. Vì những thực tế như vậy, nên các kế hoạch kinh doanh được viết ra lúc đầu thường trông giống như một câu chuyện hư cấu.

Lập kế hoạch cũng mất nhiều thời gian – đây cũng là thời gian có thể dành để đánh giá cơ hội. Và, còn một hiểm họa tiềm ẩn khác: Kế hoạch này có thể “nhốt” nhà khởi nghiệp trong một cảm giác an toàn giả tạo, ngăn không cho họ nhìn thấy cơ hội thật sự mà thay vào đó là một cơ hội trong tưởng tượng.

Nhóm nghiên cứu cũng đã tìm hiểu sâu hơn về thời điểm lập kế hoạch để rút ra lời khuyên thực tế dành cho các nhà khởi nghiệp. Họ thấy rằng, những doanh nhân thành công nhất là những người lập kế hoạch kinh doanh trong khoảng thời gian giữa 6 đến 12 tháng sau khi quyết định kinh doanh. Lập kế hoạch trong khung thời gian này làm tăng xác suất thành công, khả năng sống còn của công ty khởi nghiệp lên 8%. Nhưng nếu viết kế hoạch sớm hơn hoặc trễ hơn thì không tạo ảnh hưởng khác biệt nào đối với sự thành công trong tương lai.

Khoảng thời gian tối ưu để đầu tư cho một kế hoạch là 3 tháng và điều này có thể tăng cơ hội thành công của doanh nghiệp lên 12%. Dành nhiều thời gian hơn cũng không hiệu quả, phần lớn là do thông tin được sử dụng cho kế hoạch đã mất giá trị. Dành quá ít thời gian để viết kế hoạch thì kết quả cũng không tốt. Nếu chọn giữa việc viết một cách nhanh chóng và không viết kế hoạch thì tốt hơn không nên viết.

Thời điểm lập kế hoạch thật sự có ảnh hưởng. Lên kế hoạch cùng lúc với những hoạt động ban đầu như xác định thị trường hoặc thu thập thông tin về đối thủ cạnh tranh không làm tăng thêm cơ hội thành công của doanh nghiệp. Tương tự là trường hợp lập kế hoạch khi đã thuê nhân sự hoặc nhận vốn đầu tư bên ngoài. Thực ra, nếu lên kế hoạch trong lúc diễn ra những hoạt động này, nhà khởi nghiệp có ít cơ hội sống còn hơn so với các công ty không lập kế hoạch.

Thời điểm thuận lợi nhất để viết kế hoạch kinh doanh là lúc mà nhà khởi nghiệp đang đối thoại với khách hàng, chuẩn bị để sản phẩm sẵn sàng ra mắt thị trường và đang nghĩ về các hoạt động tiếp thị, khuyến mãi. Dành thời gian để viết kế hoạch cùng lúc với các hoạt động này làm tăng cơ hội thành công của một startup lên 27%. Một kế hoạch hiệu quả cần thể hiện chi tiết về cơ hội kinh doanh, khách hàng là ai, tại sao đối thủ cạnh tranh lại đáng sợ, cách vận hành và kiếm tiền của doanh nghiệp.

Đúc kết lại, lời khuyên dành cho các nhà khởi nghiệp là không nên lập kế hoạch kinh doanh quá sớm, đừng mất quá nhiều thời gian và phải bảo đảm rằng, việc lập kế hoạch được tiến hành cùng lúc với những hoạt động thực sự có thể thúc đẩy doanh nghiệp tiến về phía trước.

Lời khuyên này không chỉ dành cho các nhà khởi nghiệp mà còn dành cho nhà quản lý trong những tổ chức lớn, những người cần lập kế hoạch trong các tình huống giống như startup, khi mà thông tin vẫn còn thiếu và môi trường kinh doanh thì không chắc chắn.