Nhiều giải pháp hiệu quả thực hiện tiêu chí văn hóa và cơ sở vật chất văn hóa trong xây dựng nông thôn mới

Xã Hà Châu huyện Phú Bình được biết đến không chỉ là xã đạt chuẩn NTM sớm (2016) mà đây còn là xã thực hiện hiệu quả tiêu chí số 6 và 16 trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, được nhiều xã khác trên địa bàn huyện đến học tập chia sẻ kinh nghiệm. Trong quá trình thực hiện, ngoài nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, xã Hà Châu luôn chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân bằng nhiều hình thức, như: hiến đất xây dựng nhà văn hóa, sân thể thao, tham gia ngày công lao động, đóng góp tiền, vật liệu,...Trong quá trình triển khai xây dựng nhà văn hóa, dưới sự lãnh, chỉ đạo của Đảng ủy xã Hà Châu, mỗi xóm đều có những cách làm sáng tạo khác nhau. Ông Nguyễn Viết Đài, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hà Châu cho biết: “Xã đã giao cho cán bộ văn hóa viết bài tuyên truyền thu âm và phát thường xuyên trên hệ thống loa truyền thanh của xã, xóm để giúp bà con hiểu ý nghĩa của việc xây dựng nhà văn hóa trong phong trào xây dựng nông thôn mới. Chúng tôi cũng chỉ đạo các xóm phát huy tính dân chủ, mọi kinh phí xây dựng phải được công khai, minh bạch, có sự bàn bạc và giám sát của nhân dân. Nhờ vậy, việc xây dựng nhà văn hóa của các xóm đều được nhân dân đồng tình ủng hộ, thực hiện theo đúng kế hoạch”.

Cùng với Hà Châu, nhiều xã khác của huyện Phú Bình luôn quan tâm xây dựng, nâng cấp các công trình nhà văn hóa và khu thể thao xã, xóm. Tiêu biểu như tại xã Úc Kỳ, nếu như trước đây toàn xã có 14 xóm thì chỉ có 7 xóm xây dựng được nhà  văn hóa nhưng đều chưa đạt chuẩn so với tiêu chí nông thôn mới. Trước thực trạng trên, UBND xã đã hỗ trợ mỗi xóm 100 triệu đồng từ nguồn vốn xây dựng nông thôn mới. Ngay sau khi ban hành nghị quyết, các xóm lần lượt đăng ký xây dựng. Đến nay đã có 13/14 nhà văn hóa được xây dựng đảm bảo kích thước tiêu chuẩn nông thôn mới. Còn 1 đơn vị đang triển khai xây dựng. Trong quá trình xây dựng cũng như tổ chức khánh thành nhà văn hóa xóm, xã đều cử cán bộ về dự và động viên, tạo sự gần gũi với nhân dân. Ông Dương Văn Nguyên, Trưởng xóm Múc chia sẻ: “Khi đề xuất xây dựng nhà văn hóa xóm, nhiều người dân trong xóm nghĩ rằng đây là việc làm khó có thể thực hiện được. Bởi quỹ đất chưa có, tính gì đến việc xây dựng. Nhưng khi được tuyên truyền, vận động, 100% người dân trong xóm đã quyết tâm đóng góp để san lấp hủng đất của làng rồi vận động con em làm ăn xa, xây dựng gia đình địa phương khác ủng hộ tiền, ngày công. Chúng tôi chủ yếu tuyên truyền trên hệ thống loa của xóm, đọc tên các hộ đóng góp tiền trên loa, biểu dương kịp thời những gia đình ủng hộ thêm tiền để xây dựng nhà văn hóa. Nhiều gia đình có con em làm ăn hoặc xây dựng gia đình nơi khác cũng gửi tiền về ủng hộ. Nhờ vậy, việc xây dựng nhà văn hóa diễn ra rất thuận lợi".

Ảnh: Nhà văn hóa xã Úc Kỳ được xây dựng khang trang là nơi sinh hoạt chính trị,

văn hóa văn nghệ của nhân dân trên địa bàn.

Theo thống kê, trong giai đoạn 2010-2020, toàn huyện Phú Bình đã xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp 158 công trình gồm: 20 công trình  nhà văn hóa xã và khu thể thao xã; 138 nhà văn hóa, khu thể thao xóm. Tổng kinh phí 175 tỷ đồng, qua đó từng bước đáp ứng nhu cầu hội họp và sinh hoạt văn hóa tinh thần của nhân dân. Cùng với đó, với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, triển khai thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và phong trào thi đua “Phú Bình chung sức xây dựng nông thôn mới”. Tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 88,2%, khu dân cư văn hóa đạt 73,6%, có 19/19 xã đạt tiêu chí văn hóa.

Không chỉ ở Phú Bình mà các huyện, thành, thị khác trong tỉnh cũng đã triển khai thực hiện hiệu quả tiêu chí số 6 và 16 với nhiều cách làm khác nhau. Tại huyện vùng cao Võ Nhai, có dịp về tham dự một buổi sinh hoạt văn hóa văn nghệ của người dân xã Phú Thượng tại Nhà văn hóa của xã, chúng tôi cảm nhận rõ niềm vui của người dân khi được sinh hoạt trong không gian văn hóa đầy đủ tiện nghi và rộng rãi. Ông Lương Tiến Đằng, Chủ nhiệm Câu lạc bộ văn học nghệ thuật xã Phú Thượng chia sẻ: “Không phải hôm nay có các anh, các chị đến dự chúng tôi mới chuẩn bị chu đáo như thế này đâu. Tháng nào chúng tôi cũng tập luyện và biểu diễn. Tham gia sinh hoạt tại Câu lạc bộ, ai cũng cảm thấy khỏe khoắn và lạc quan yêu đời hơn”.

Ảnh: Nhà văn hóa xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai là nơi Câu lạc bộ

Văn học nghệ thuật xã tổ chức sinh hoạt văn hóa văn nghệ định kỳ hàng tháng,

góp phần nâng cao đời sống văn hóa người dân

Tại huyện Đại Từ, tiêu chí số 6 và 16 cũng luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm chú trọng trong thực hiện xây dựng nông thôn mới. Trong quá trình triển khai thực hiện, từng xã, từng xóm đều thành lập Ban xây dựng, Ban giám sát cộng đồng và nghiêm túc thực hiện các nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch. Do đó, người dân phấn khởi, tin tưởng khi được tận mắt nhìn thấy công sức lao động, tiền tham gia đóng góp của mình và của bà con hiện hữu thành nhà văn hóa, sân chơi thể thao. Ông Ngô Mạnh Thơ, Phó Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Đại Từ cho biết: "Thực hiện xây dựng nhà văn hóa, sân chơi thể thao, từng cơ sở đều có cách làm chủ động, sáng tạo, phù hợp với điều kiện và yêu cầu thiết thực trong đời sống hàng ngày của người dân. Trong quá trình thực hiện, các ban xây dựng ở cơ sở đều xây dựng kế hoạch cụ thể, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, có giải pháp phù hợp, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc".

Ảnh: Nhà văn hóa xã Bình Thuận, huyện Đại Từ

được xây dựng rộng đẹp đảm bảo chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới.

Đến nay, trên địa bàn huyện Đại Từ có 28 xã, thị trấn đã có nhà văn hóa; 3 xã: Hà Thượng, La Bằng, Ký Phú xây dựng được Trung tâm văn hóa - thể thao; 468 xóm, tổ dân phố đã xây dựng được nhà văn hóa. Hầu hết nhà văn hóa cấp xã, xóm, tổ dân phố đều cơ bản đảm bảo được các điều kiện cần thiết để tổ chức hội họp và các hoạt động văn hóa văn nghệ, vui chơi giải trí cho nhân dân. Nhờ có nhà văn hóa, sân chơi thể thao, nhân dân có điều kiện gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm gìn giữ hạnh phúc gia đình, xây dựng gia đình văn hóa và tham gia các hoạt động vui chơi giải trí, tập luyện thể dục thể thao. Hiện toàn huyện có 124 câu lạc bộ (CLB) thể thao, trong đó có 4 CLB cấp huyện, 90 CLB cấp xã và 30 CLB cấp xóm, với tổng số gần 11.000 người tham gia tập luyện thường xuyên; 49 CLB văn nghệ, trong đó 19 CLB cấp xã và 30 CLB cấp xóm, với tổng số gần 23.000 người tham gia.

Theo báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2010-2020 của UBND tỉnh, toàn tỉnh có 114 Trung tâm Văn hóa - Thể thao xã; 1.113 nhà văn hóa xóm được đầu tư xây dựng, nâng cấp. Đến nay, có 92 xã đạt tiêu chí Cơ sở vật chất văn hóa, bằng 66,2% tổng số xã (tăng 66,2% so với năm 2010 và tăng 21,4% so với năm 2015). Đời sống văn hóa tinh thần của người dân nông thôn ngày càng được cải thiện; tỷ lệ thu hút nhân dân đến tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao và các buổi sinh hoạt cộng đồng khác đạt trên 60%, điền hình như: thành phố Thái Nguyên (90%), thị xã Phổ Yên (87%), huyện Đồng Hỷ (80%)... Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" gắn với cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" được triển khai rộng khắp, đã có những tác động tích cực trong việc cải thiện đời sống kinh tế, văn hóa tinh thần của nhân dân, đẩy lùi và dần xóa bỏ các tệ nạn xã hội, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; đồng thời, huy động được các nguồn lực đóng góp trong nhân dân để xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, thực hiện tốt nếp sống văn minh. Đến nay có 131 xã đạt chuẩn, bằng 94,2% tổng số xã đạt tiêu chí về văn hóa (tăng 85,9% so với năm 2010 và 36,9% so với năm 2015).

Thực tế, việc hoàn thành các tiêu chí về văn hóa trong xây dựng nông thôn mới 10 năm qua không dễ dàng, trong khi điều kiện kinh tế ở nhiều địa phương còn gặp khó khăn. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng, các địa phương đã thực hiện xuyên suốt tinh thần chỉ đạo từ tỉnh, vận dụng phù hợp, sáng tạo các bước tiến hành, làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp; huy động và khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn xã hội hóa văn hóa thể thao; phát huy sáng tạo và hiệu quả phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa. Kết quả thực hiện hai tiêu chí về văn hóa trong bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới ở tỉnh nhanh chóng hoàn thành, góp phần không nhỏ đưa phong trào về đích đúng theo kế hoạch./.

Bài và ảnh: Dương Văn Mưu