Giám sát và quản lý tác nhân gây ra bệnh vi bào tử trùng (EHP) trên tôm nuôi nước lợ

Từ tháng 6 đến tháng 11 năm 2024, Trung tâm Quan trắc Môi trường và Dịch bệnh thủy sản miền Bắc thuộc Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I (gọi tắt là Trung tâm) đã lấy mẫu tôm tại các địa phương như Hộ Độ - Lộc Hà - Hà Tĩnh,  Hải Chính - Hải Hậu - Nam Định và Kim Sơn - Ninh Bình và đã phát hiện tác nhân gây bệnh vi bào tử trùng - Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) trên tôm nuôi, với tỷ lệ nhiễm EHP dao động từ 11,1 - 26,7% trên tổng số mẫu được phân tích (tại văn bản số 12/TTQT ngày 07/02/2025 của Trung tâm Quan trắc Môi trường và Dịch bệnh thủy sản Miền Bắc thuộc Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I).
Tại Hà Tĩnh, Trung tâm đã lấy 18 mẫu tại vùng nuôi tôm nước lợ ở xã Hộ Độ, huyện Lộc Hà (nay là Thành phố Hà Tĩnh). Kết quả quan trắc, giám sát, phân tích có 4/18 mẫu dương tính với bệnh vi bào tử trùng EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) với tỷ lệ nhiễm lên đến 22,2%.
Bệnh vi bào tử trùng EHP là bệnh do ký sinh trùng Enterocytozoon hepatopenaei gây ra. Enterocytozoon hepatopenaei có khả năng ký sinh trong gan, tụy tôm và nhân lên trong tế bào chất của biểu mô ống gan, tụy, cản trở tôm hấp thụ chất dinh dưỡng, dẫn đến còi cọc, chậm lớn, suy giảm sức miễn dịch, sức đề kháng. Mặc dù tôm nhiễm EHP không gây ra hiện tượng chết hàng loạt, nhưng làm giảm năng suất nuôi, gây thiệt hại về kinh tế. Để giảm thiểu ảnh hưởng của EHP và nâng cao hiệu quả nuôi tôm nước lợ; theo đó Trung tâm Quan trắc môi trường và dịch bệnh thủy sản Miền Bắc thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I đã khuyến cáo cơ quan quản lý thủy sản và các cơ sở nuôi cần lưu ý một số nội dung như sau:
- Đối với cơ quan quản lý thủy sản
+ Kiểm tra chất lượng tôm giống: Phối hợp cơ quan chuyên môn để tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng tôm giống, đảm bảo nguồn giống sạch bệnh phục vụ cho vụ nuôi.
+ Giám sát tác nhận gây bệnh: Tăng cường quan trắc, giám sát tác nhân gây ở nguồn nước cấp và trên tôm, đặc biệt chú trọng đến tác nhân EHP để có biện pháp khuyến cáo, chỉ đạo vụ nuôi.
- Đối với các cơ sở nuôi
* Quản lý an toàn sinh học
+ Thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp quản lý an toàn sinh học.
+ Thường xuyên kiểm tra tôm nuôi, nguồn thức ăn và tiến hành xét nghiệm mẫu khi tôm có dấu hiệu nhiễm EHP để xử lý kịp thời.
+ Bổ sung các chất tăng cường miễn dịch vào thức ăn để hỗ trợ tôm phát triển.
* Xử lý ao nuôi nhiễm EHP
+ Đối với các ao nuôi có phát hiện nhiễm EHP: Không xả thải nước nuôi và tôm bệnh ra ngoài môi trường.
+ Căn cứ kích cỡ tôm nuôi và tình hình thực tế để quyết định phương án xử lý tôm nuôi phù hợp. * Chuẩn bị ao nuôi cho vụ mới
+ Chuẩn bị ao nuôi theo quy trình xử lý nước nghiêm ngặt. Tiến hành khử trùng, phơi đáy ao, hạn chế mầm bệnh.
+ Sử dụng nguồn tôm giống đã được kiểm tra và không nhiễm các tác nhân gây bệnh (EHP, AHPND, IHHNV, WSSV…)./.

Sỹ Công  -  Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh