Tìm nguồn lực, nhân tố mới để vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ 'cất cánh'

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết nhấn mạnh, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ là khu vực có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 1/7/2004 và Kết luận số 26-KL/TW ngày 2/8/2012 nhằm phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2020. 

Triển khai Nghị quyết, Chính phủ và các bộ, ngành đã ban hành một số cơ chế, chính sách ưu tiên và dành nguồn lực để tập trung đầu tư vào các ngành, lĩnh vực, địa bàn thông qua các quy hoạch, kế hoạch và các chương trình mục tiêu, dự án quốc gia… Sau 17 năm (2004-2020) thực hiện Nghị quyết 37-NQ/TW, nhiều điểm nghẽn, hạn chế dần được khơi thông; lợi thế trong nhiều ngành, lĩnh vực được phát huy; bản sắc văn hóa các dân tộc được giữ gìn và phát huy; đời sống của nhân dân trong vùng không ngừng được cải thiện. Phần lớn các chỉ tiêu nhiệm vụ của Nghị quyết 37-NQ/TW và Kết luận 26-KL/TW cơ bản được hoàn thành. 

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, đồng chí Trần Tuấn Anh cũng nhấn mạnh, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ vẫn còn nhiều hạn chế và đây vẫn là vùng nghèo và khó khăn nhất của cả nước. Thu nhập bình quân đầu người thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao, nhất là khu vực đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều chỉ số về văn hoá, xã hội đạt mức thấp hơn trung bình toàn quốc. Quy mô kinh tế vùng nhỏ, cơ cấu kinh tế chưa hiện đại, chuyển dịch chậm; phát triển của các địa phương trong vùng chưa đồng đều. Hầu hết các sản phẩm công nghiệp chế biến vẫn ở dạng chế biến thô và gia công. Cơ cấu lại ngành nông nghiệp và đổi mới mô hình sản xuất trong nông nghiệp còn chậm, hiệu quả thấp. Du lịch phát triển chưa bền vững, hiệu quả chưa cao. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chậm cải thiện. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vẫn tiềm ẩn những vấn đề phức tạp. 

Đồng chí Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, để khắc phục, tháo gỡ những nút thắt, nhằm định hướng phát triển vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ trong thời gian tới, Bộ Chính trị đã giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan tổ chức Tổng kết Nghị quyết 37-NQ/TW. Kết quả tổng kết là cơ sở quan trọng để Ban Chỉ đạo và Ban Kinh tế Trung ương tham mưu với Bộ Chính trị, Ban Bí thư đề ra các định hướng, quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đồng chí Trần Tuấn Anh yêu cầu các cơ quan ban ngành, các địa phương trong quá trình tổng kết cần đi sâu, bổ sung và làm rõ những lợi thế và thách thức mà Nghị quyết 37- NQ/TW chưa đề cập đến nhất là trong bối cảnh mới; phát hiện các nguồn lực, nhân tố mới mà quá trình tổng kết cần mở rộng nghiên cứu và làm rõ, đặc biệt trong mối liên hệ với Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và các Nghị quyết chuyên đề có liên quan. Trên cơ sở đó, đề xuất trúng và toàn diện các nhiệm vụ và giải pháp tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội vùng và các địa phương trong vùng, biến các điều kiện bất lợi trở thành lợi thế trong phát triển…

Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận, góp ý nhiều nội dung để đề xuất với Ban Chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện việc tổng kết Nghị quyết 37-NQ/TW một cách toàn diện, sâu sắc, qua đó xác định được định hướng phát triển mới cho giai đoạn tới của toàn vùng. Trong đó, đại diện các địa phương như Sơn La, Lạng Sơn, Hà Giang, Điện Biên, Cao Bằng đề xuất việc cần tập trung đánh giá kỹ và xác định rõ thế mạnh của từng địa phương để đề xuất xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tổng thể vùng; ưu tiên phát triển thế mạnh của các địa phương để hình thành các tiểu vùng chuyên môn hóa sâu một số ngành, lĩnh vực, tạo ra các chuỗi liên kết, gắn kết các địa phương, tạo ra bức tranh thống nhất, có quan hệ hữu cơ của toàn vùng. Bên cạnh đó, ý kiến của một số địa phương đề nghị chú trọng đến công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động ở nông thôn; bảo vệ môi trường sinh thái; đẩy mạnh liên kết vùng... 

Đánh giá cao sự tích cực làm việc, đóng góp những ý kiến thẳng thắn, tâm huyết và có tính gợi mở rất cao của các đại biểu, đồng chí Trần Tuấn Anh đề nghị tất cả các đồng chí trong Ban Chỉ đạo, Tổ Biên tập và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan phát huy tinh thần sáng tạo, vào cuộc quyết liệt, khẩn trương, nghiêm túc thực hiện sự phân công của Ban Chỉ đạo nhằm hoàn thành các mốc tiến độ đề ra, xây dựng thành công Đề án tổng kết. 

Trên cơ sở đó, đề xuất Bộ Chính trị ban hành nghị quyết mới về “Phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến 2030, tầm nhìn 2045”, phù hợp với điều kiện, bối cảnh mới, nhất là thực hiện định hướng phát triển vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.