Hà Tĩnh: Chủ động phòng trừ bệnh hại giai đoạn lúa làm đòng - trổ bông

Thứ hai - 17/04/2023 20:37

Hiện nay, lúa xuân trên địa bàn Hà Tĩnh đang ở giai đoạn làm đòng đến trổ bông. Đây là giai đoạn quan trọng quyết định năng suất, sản lượng cho cả vụ Xuân 2023. Nhìn chung, cây lúa đang sinh trưởng, phát triển tốt. Tuy nhiên, một số diện tích đã xuất hiện bệnh khô vằn, đạo ôn cổ lá và chuột cắn phá... Dù diện tích bị ảnh hưởng chưa lớn, nhưng với thời tiết âm u, mưa phùn vẫn duy trì như hiện nay sẽ là điều kiện thuận lợi cho sâu, bệnh phát sinh gây hại và nguy cơ lây lan diện rộng là rất cao nếu không chủ động các biện pháp phòng trừ.

Vụ Xuân này, gia đình ông Phan Xuân Mạnh ở xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc gieo cấy 10 sào lúa. Hiện nay, lúa đang trong giai đoạn đòng đã già và chuẩn bị trổ. Ông Mạnh cho biết: “Mấy hôm thấy trời mưa phùn, thời tiết âm u kéo dài nên tôi đã chủ động đi kiểm tra ruộng thấy bệnh khô vằn đã xuất hiện rải rác. Giai đoạn này, lúa đã có đòng già rồi nên tôi phải mua thuốc phun ngay khi diện tích nhiễm còn ít, vì bệnh khô vằn khi bị nặng, gặp đợt trổ cây sẽ yếu, dễ đổ ngã, hạt lúa sẽ bị lép nhiều lắm thậm chí là mất trắng”.

Ngay sau khi phát hiện bệnh, ông Phan Xuân Mạnh đã mua thuốc phun phòng kịp thời

Với hình thái thời tiết nắng mưa xen kẻ, độ ẩm cao nên phát sinh bệnh khô vằn gây hại, nhất là trên những diện tích lúa gieo dày, bón thừa đạm. Tại xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc, ngoài số diện tích bị nhiễm bệnh khô vằn, tình trạng chuột cắn phá khá nhiều nên chính quyền địa phương đang tích cực tuyên truyền hướng dẫn bà con nông dân áp dụng các biện pháp phòng trừ, ưu tiên dùng thuốc diệt chuột sinh học, biện pháp thủ công như đặt bẫy, dùng ni lông bao xung quanh ruộng để phòng trừ.

Các vết bệnh đọa ôn cổ lá vẫn tồn tại trên lúa xuân là nguy cơ để phát sinh phát triển bệnh đạo ôn cổ bông khi lúa trổ

Tại huyện Đức Thọ, hiện có khoảng 300 ha lúa đã trổ, tập trung tại các xã: Đan Trường, Xuân Hội, Xuân Phổ, Xuân Giang... Qua kiểm tra, các vết tích của bệnh đạo ôn trên lá vẫn còn, đây là yếu tố dễ phát sinh gây bệnh đạo ôn cổ lá, đạo ôn cổ bông.
Ông Lê Anh Đức – Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Nghi Xuân cho biết: Khoảng 10 - 15 ngày tới, phần lớn diện tích lúa của huyện Nghi Xuân sẽ trổ bông. Đây cũng là giai đoạn gây hại của bệnh đạo ôn cổ bông. Thời tiết âm u, thiếu ánh sáng càng tạo điều kiện cho loại bệnh này phát sinh và gây hại. Vì thế. ngay từ bây giờ, phòng Nông nghiệp huyện phối hợp với Trung tâm Ứng dụng KHKT và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi cử cán bộ kỹ thuật bám sát đồng ruộng theo giõi, hướng dẫn bà con các biện pháp phun phòng kịp thời.

Cán bộ kỹ thuật kiểm tra sâu bệnh gây hại trên lúa Xuân

Theo số liệu từ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Tĩnh, dự kiến từ trước 15/4, khoảng 3.000ha (Nghi Xuân; Lâm Trung Thủy, các xã ngoài đê Đức Thọ; Thạch Mỹ, Mai Phụ, thuộc huyện Lộc Hà; các xã trà sơn của huyện Can Lộc); từ 15 - 20/4, khoảng 16.500 ha; từ 20 - 25/4 khoảng 21.000 ha; diện tích còn lại trổ sau 25/4, phân bố trên địa bàn toàn tỉnh. Hiện nay, bệnh khô vằn đã phát sinh gây hại trên những chân ruộng sâu trũng, gieo cấy dày, bón thừa đạm như ở Can Lộc, Cẩm Xuyên, Hồng Lĩnh, Thạch Hà tỉ lệ trung bình 3-7%, nơi cao 10-15%, diện tích gây hại190ha. Chuột gây hại trên lúa gieo thẳng ở hầu hết các địa phương trong tỉnh, tỉ lệ trung bình 3-5%, nơi cao 7-10%, cục bộ 15-20%, diện tích 230ha, trong đó 3ha bị nặng. Riêng bệnh đạo ôn cổ bông chưa phát hiện, tuy nhiên, những vết tích đạo ôn lá vẫn còn nên nguy cơ bệnh đạo ôn cổ bông sẽ xảy ra là rất cao.
Dự báo, thời tiết từ nay đến cuối tháng 4, Hà Tĩnh chịu ảnh hưởng của 2 đợt không khí lạnh, thời điểm tác động của không khí lạnh từ khoảng 17 - 22/4, 23 - 25/4 với nền nhiệt độ thấp 20 - 23 độ C, xen kẽ có các đợt nắng nóng, chênh lệch nhiệt độ lớn, có mưa rải rác, độ ẩm không khí cao, kết hợp nguồn bệnh sẵn có trên đồng ruộng là các yếu tố thuận lợi để sâu bệnh phát sinh trên diện rộng, đặc biệt là bệnh đạo ôn cổ bông phát triển gây thiệt hại đối với sản xuất khi các trà lúa trổ vào thời điểm này.
Để hạn chế thiệt hại trên đồng ruộng, Chi Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Tĩnh, UBND các huyện, thành phố, thị xã cần làm tốt công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo; tuyên truyền, hướng dẫn bà con nông dân chủ động trong công tác phòng trừ sâu bệnh trên lúa xuân. Kịp thời kiểm tra tình hình sinh trưởng, xác định thời gian trổ của từng trà lúa, từng cánh đồng, vùng sinh thái, loại giống để chỉ đạo, hướng dẫn phun phòng bệnh, chú trọng trên các diện tích gieo cấy các giống mẫn cảm với bệnh đạo ôn như: VNR20, Thái Xuyên 111, ADI 168, BQ, Hương Bình,..; trên số diện tích vừa qua nhiễm đạo ôn lá và vùng có nguy cơ nhiễm bệnh. Ngoài ra, cần theo dõi diễn biến phát sinh, gây hại của các đối tượng dịch hại khác như rầy nâu, rầy lưng trắng, khô vằn, bạc lá, bệnh lem lép hạt…để đảm bảo vụ xuân dành thắng lợi./.

Nguyễn Hoàn
Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh